Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyun, 2025   |   17 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
13 Iyun, 2025, 17 Zulhijja, 1446

Hazrati Aliyning Islomga kirishlari

18.11.2024   3781   3 min.
Hazrati Aliyning Islomga kirishlari

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Nasablari: Aliy ibn Abu Tolib ibn Abdulmuttalib ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Qusay.

U kishining onalari: Fotima bint Asad ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Qusay roziyallohu anho.

Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu tavallud topgan yillari Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘ttiz yoshga kirgan edilar.

U kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning amakilarining o‘g‘illari, qizlari Fotimaning umr yo‘ldoshlari va jannat bashorati berilgan o‘n kishining biri edilar. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu yoshliklarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning uylarida tarbiya topdilar. O‘n yoshlarida musulmon bo‘ldilar. U kishi yosh bolalardan birinchi Islomga kirgan zotdirlar. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu Islom ta’limotlari asosida o‘sib-ulg‘aydilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hijratlari davrida o‘limdan qo‘rqmasdan, u zot sollallohu alayhi vasallamning o‘rinlariga kirib, to‘shaklarida yotdilar. Shu bilan birga, u kishi Islomda birinchi fidoyi inson sifatida, Alloh yo‘lida o‘zini fido qilishga tayyor shaxs sifatida tanildilar.

Vaqt yetib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida bo‘lgan omonatlarni olib, hammasini egalariga topshirib, keyin Madinai munavvaraga hijrat qildilar.

Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu barcha janglarda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga qatnashgan eng katta qahramonlardan biri edilar. U kishining shijoatlari zarbulmasal bo‘lib ketgan.

Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu fasohatda nihoyatda yuqori nuqtada, ilmda yetuk olim edilar.

Hazrati Aliy roziyallohu anhuning fazilatlari haqida juda ko‘p hadislar kelgan.

Hazrati Abu Bakr roziyallohu anhuning davrlarida u kishi bilan birga bo‘ldilar. Hazrati Abu Bakr roziyallohu anhu u kishidan rozi holda vafot etdilar.

Hazrati Umar roziyallohu anhuning xalifalik davrida hazrati Aliy roziyallohu anhu har doim u kishi bilan birga bo‘ldilar. Hazrati Umar roziyallohu anhu har bir ishda u kishi bilan maslahatlashar edilar. Hazrati Umar roziyallohu anhu pichoqlanganlaridan keyin o‘zlari aytgan olti kishilik maslahat kengashining ichida hazrati Aliy roziyallohu anhu ham bor edilar. Ular Umar roziyallohu anhudan keyin musulmonlarga kim xalifa bo‘lishini xal qilishlari kerak edi. Shunda hazrati Usmon roziyallohu anhu xalifa etib saylandilar. Hazrati Aliy roziyallohu anhu esa u kishining yonlarida davlat ishlarini yuritishda yordamchi bo‘ldilar. Hazrati Usmon roziyallohu anhu qamal qilinganlarida hazrati Aliy roziyallohu anhuning o‘g‘illari u kishining mudofaachilaridan bo‘lishdi.

«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

09.06.2025   6253   4 min.
Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

Har yangi kunning tongini ko‘rganingizda qalbingizni zikr ila to‘ldiring. Iymon zikrlariga quloq tutar ekansiz, borliq Yaratgan Zot sari talpinayotganini his qilasiz. Alloh taolo aytadi: «...Mavjud bo‘lgan barcha narsa hamd bilan Unga tasbeh aytur...»[1]. Balki uyda, balki ko‘chada, qayerda bo‘lsangiz-da, Allohning zikriga shoshiling. Zikrlarni ko‘paytirganingiz sari Allohga bo‘lgan muhabbatingiz ortib boradi, osmonlaru yerning Xoliqi bo‘lgan Alloh taolodek buyuk Zot suyanchig‘ingiz ekanini anglaysiz...

Ushbu misralarni doim yodda tuting:

Gar ersa qalblar Xoliqin zikridin mosuvo,
Alar jasad ichidin joy olgan tosh kabi go‘yo.

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.
Toshda na mehr va na his bor. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Robbini zikr qiladigan bilan zikrdan yiroqda bo‘lgan kishi xuddi tirik bilan o‘lik kabidir” [2],  deganlar.

Yana Nabiy alayhissalom: “Sizlarga amallaringizning eng xayrlisi va Sultoningiz huzurida eng pokiza, darajangizni yuqorilatadigan, sizlar uchun tillo-kumushlarni ehson qilgandan-da, dushmaningizga yo‘liqib, uning boshini tanasidan judo qilishingiz, u ham sizning kallangizni bo‘yningizdan uzib tashlashidan-da yaxshiroq amal qaysi ekanini bildirib qo‘yaymi?!” dedilar. Sahobalar: ”Ha, ey Allohning Rasuli”, deyishdi. U zot: U Allohning zikridir”,3] dedilar.

Ubayd ibn Umayr aytadilar: “Mo‘minning amal daftaridagi hamd ila tasbeh – u bilan dunyo tog‘laricha tillo sudralib yurishidan xayrlidir”.

Nabiy alayhissalom yana boshqa bir hadisda: «Alloh taoloning fazilat izlab kezib yuruvchi farishtalari bo‘lib, ular zikr aytib o‘tirilgan davralarni izlab yurishadi. Shu asnoda zikr bo‘layotgan davrani topishsa, farishtalar zikr halqasidagilar bilan birgalikda o‘tirishadi va bir-birlarini qanotlari bilan o‘rab olishadi, shu tarzda zikrdagi kishilar bilan dunyo osmonining orasi farishtalar bilan to‘lib ketadi. Zikr halqasidagi kishilar tarqalib ketishsa, farishtalar osmonga ko‘tarilib ketishadi.

Keyin Alloh taolo hammasini bilib turgani holda, ulardan: “Qayerdan keldinglar? – deb so‘raydi. Ular: “Biz yerdagi bandalaring oldidan keldik. Ular Senga tasbeh aytyaptilar, takbir, tahlil aytib, Senga maqtov yo‘llayaptilar va O‘zingdan so‘rashyapti”, deb javob qaytarishadi.

Alloh taolo: “Ular Mendan nimani so‘rayapti?” – dey­di. Farishtalar javoban: “Sendan jannatingni so‘rashyapti”, deyishadi.  Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rishganmi?” – deya farishtalardan yana savol so‘raydi. Farishtalar javob berib: “Yo‘q! Ey Yaratgan Zot!” – deyishadi. Alloh subhanahu va taolo yana: “Mabodo ular jannatimni ko‘radigan bo‘lsalar, holat qanday bo‘ladi-ya?” – deydi. Farishtalar: “Ular yana Sendan panoh tilashyapti”, deyishadi. Alloh taolo savol tariqasida: “Nimadan panoh berishimni so‘rashyapti?” – deydi.

Ular: “Jahannamingdan, ey Yaratgan Zot!” – deb javob qaytarishadi. “Ular do‘zaximni ko‘rganmi?” – deb so‘raydi Alloh taolo. Javob qaytarib: “Yo‘q!” – deyishadi ular.

Alloh taolo: “Ular do‘zaximni ko‘rishsa qanday bo‘larkin?” – deydi.

Farishtalar: “Ular yana Sendan mag‘firat qilishingni so‘rashyapti”, deyishadi.

Alloh taolo: “So‘zsiz ularning gunohlarini kechirdim, ularga so‘rovlarini ato etdim va panoh tilagan narsalaridan ularni O‘z panohimga oldim”, deydi.

Farishtalar: “Ey Yaratgan Zot! Ular orasida falonchi, o‘ta xatokor qul ham bor. U o‘tib keta turib ularning oldiga o‘tirib oldi”, deyishadi. Alloh taolo shunday deya marhamat qiladi: “Uni ham kechirdim! Ular hammajlislari badbaxt bo‘lmaydigan kishilardir”, deydi»[4]dedilar. 

 


[1]  Isro surasi, 44-oyat.
[2]  Imom Muslim rivoyati.
[3]  Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Muslim rivoyati.