Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nasablari: Aliy ibn Abu Tolib ibn Abdulmuttalib ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Qusay.
U kishining onalari: Fotima bint Asad ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Qusay roziyallohu anho.
Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu tavallud topgan yillari Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘ttiz yoshga kirgan edilar.
U kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning amakilarining o‘g‘illari, qizlari Fotimaning umr yo‘ldoshlari va jannat bashorati berilgan o‘n kishining biri edilar. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu yoshliklarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning uylarida tarbiya topdilar. O‘n yoshlarida musulmon bo‘ldilar. U kishi yosh bolalardan birinchi Islomga kirgan zotdirlar. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu Islom ta’limotlari asosida o‘sib-ulg‘aydilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hijratlari davrida o‘limdan qo‘rqmasdan, u zot sollallohu alayhi vasallamning o‘rinlariga kirib, to‘shaklarida yotdilar. Shu bilan birga, u kishi Islomda birinchi fidoyi inson sifatida, Alloh yo‘lida o‘zini fido qilishga tayyor shaxs sifatida tanildilar.
Vaqt yetib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida bo‘lgan omonatlarni olib, hammasini egalariga topshirib, keyin Madinai munavvaraga hijrat qildilar.
Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu barcha janglarda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga qatnashgan eng katta qahramonlardan biri edilar. U kishining shijoatlari zarbulmasal bo‘lib ketgan.
Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu fasohatda nihoyatda yuqori nuqtada, ilmda yetuk olim edilar.
Hazrati Aliy roziyallohu anhuning fazilatlari haqida juda ko‘p hadislar kelgan.
Hazrati Abu Bakr roziyallohu anhuning davrlarida u kishi bilan birga bo‘ldilar. Hazrati Abu Bakr roziyallohu anhu u kishidan rozi holda vafot etdilar.
Hazrati Umar roziyallohu anhuning xalifalik davrida hazrati Aliy roziyallohu anhu har doim u kishi bilan birga bo‘ldilar. Hazrati Umar roziyallohu anhu har bir ishda u kishi bilan maslahatlashar edilar. Hazrati Umar roziyallohu anhu pichoqlanganlaridan keyin o‘zlari aytgan olti kishilik maslahat kengashining ichida hazrati Aliy roziyallohu anhu ham bor edilar. Ular Umar roziyallohu anhudan keyin musulmonlarga kim xalifa bo‘lishini xal qilishlari kerak edi. Shunda hazrati Usmon roziyallohu anhu xalifa etib saylandilar. Hazrati Aliy roziyallohu anhu esa u kishining yonlarida davlat ishlarini yuritishda yordamchi bo‘ldilar. Hazrati Usmon roziyallohu anhu qamal qilinganlarida hazrati Aliy roziyallohu anhuning o‘g‘illari u kishining mudofaachilaridan bo‘lishdi.
«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi
#Maqola #Ixtilof #G‘uluv
Islomda "g‘uluv" din ilmini anglashda haddan oshishdir. Alloh taolo bunday ogohlantiradi: "Ayting: "Ey ahli kitoblar! Diningizda haddan oshmangiz va oldindan adashgan va ko‘plarni adashtirgan hamda to‘g‘ri yo‘ldan chalg‘iganlarning havoyi nafslariga ergashmangiz!" (Moida surasi, 77-oyat).
Rasululloh alayhissalom "Alloh taolo shariatda ziyoda chuqur ketuvchilar halok bo‘ldilar", deb uch marta aytishlarida, dinda haddan tashqari ziyodalik qilish insonni halok qilish bilan teng ekanligidan ogohlantirmoqdalar.
Dinda g‘uluvga ketish musulmon jamiyatlarida ixtilof va guruhbozlikka, fitnaga va oxir-oqibat aqidaning buzilishiga olib keladi. Islom tarixida xavorij, mo‘tazila va boshqa oqim va toifalarning vujudga kelishi ham, asosan, dinda g‘uluvga ketish natijasida sodir bo‘lgan.
Ayni vaqtda, g‘uluvga berilganlar dinni o‘ta og‘ir va mashaqqatli tushuntirganlari bois odamlar to‘g‘ri yo‘ldan adashib, undan bezib qoladilar. Dinda g‘uluvga ketish haqida so‘z yuritilganda aqidaparast oqimlarning aqidaviy masalalarda g‘uluvga ketganlari va ularning xatolari hamda bu e’tiqodlari sof islomiy ta’limotlarga naqadar zid ekanini eslamasdan iloji yo‘q.
G‘uluvga ketish, sarkashlik, itoatsizlik, manmansirash kabi illatlardan xoli bo‘lgan o‘tmish ajdodlarimiz dinimizni asrab-avaylab, bizgacha yetkazdilar. Shunday ekan, dinning musaffoligini asrash va uni kelajak avlodga asl xolicha yetkazish bizning vazifamizdir.
Abdug‘offor Hakimov, Mingbuloq tumani "Qo‘sh qishloq" jome masjidi imom-xatibi