Joriy yilning 4-11 noyabr kunlari Malayziyaning Perlis shtati muftiysi, mamlakatimizning ziyorat turizmi bo‘yicha elchisi doktor Moxd Asri Zaynul Abidin boshchiligidagi delegatsiya O‘zbekistonda bo‘ldi. Bu haqda O‘zbekiston Jurnalistlar uyushmasi xabar berdi.
Safar O‘zbekiston turizm salohiyatini Malayziya va Janubiy-Sharqiy Osiyo mintaqasida keng targ‘ib qilish bo‘yicha qo‘shma media loyiha doirasida mamlakatimiz elchixonasi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, Turizm qo‘mitasi hamda mahalliy turkompaniya bilan hamkorlikda amalga oshirildi.
Bir hafta davom etgan safar chog‘ida Buxoro, Samarqand, Toshkent viloyatlarida va Toshkent shahrida O‘zbekiston ziyorat turizm salohiyati, madaniy merosi, islom dunyosiga oid ziyoratgohlari hamda o‘zbek xalqining an’analariga bag‘ishlangan turkum podkasdlar suratga olindi va ijtimoiy tarmoqlarda keng yoritildi.
Shuningdek, Malayziya delegatsiyasi Buxoro va Samarqand viloyatlari imom-xatiblari bilan uchrashuvlar o‘tkazdi. Malayziyalik diniy arbob ilk bor Buxorodagi Mir Arab madrasasida va Samarqanddagi "Ipak yo‘li" xalqaro turizm va madaniy meros universitetida ma’ruzalar o‘qidi.
Malayziyaliklar respublikaning tarixiy va zamonaviy sayyohlik markazlari, boy madaniyati, betakror arxitekturasi, shu jumladan Hazrati Imom majmuasi faoliyati, "Amirsoy" tog‘-chang‘i kurortidagi zamonaviy infratuzilmalar, "Usmon mus'hafi" Qur’oni karimning bugungi kungacha saqlanib qolgan eng qadimiy qo‘lyozmasi bilan yaqindan tanishish imkoniyatiga ega bo‘ldilar.
Safar doirasida doktor Moxd Asri Zaynul Abidinning O‘zbekistonning tarixiy obidalari fonida suratga olingan mamlakatimiz zaminida yashab o‘tgan ulamolarning islom dunyosi rivojida tutgan o‘rni haqidagi ma’ruzalari yurtimizdagi tabarruk qadamjolarga kelayotgan ziyoratchilar sonining oshishiga o‘z hissasini qo‘shadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Davlatimiz rahbarining shu yil 14 martdagi “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Imom Moturidiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan tashkil etilgan anjumanda dunyoning o‘ttizga yaqin davlatidan muftiylar, islomshunos va dinshunos olimlar, diniy-ma’rifiy soha vakillari ishtirok etmoqda.
Anjuman munosabati bilan o‘tkazilgan brifingda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita axborot xizmati rahbari – matbuot kotibi Ilhom Ma’rupov konferensiya va uning doirasidagi tadbirlar haqida ma’lumot berdi.
– Mamlakatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, buyuk alloma va mutafakkirlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish bo‘yicha puxta o‘ylangan izchil islohotlar amalga oshirilmoqda, – dedi I.Ma’rupov. – Ushbu ezgu ishlarning uzviy davomi sifatida 2025 yil 29-30 aprel kunlari Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilmoqda.
So‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar natijasida O‘zbekistonda moturidiyshunoslik ilmiy maktabi shakllandi, desak to‘g‘ri bo‘ladi.
Konferensiyaning ahamiyati va dolzarbligi haqida gapirganda bugungi kunda quyidagi omillar Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotganini alohida qayd etish lozim:
– muqaddas islom dini niqobi ostida faoliyat yuritayotgan radikal guruhlar harakati kuchayib borayotgan bugungi sharoitda xalqaro maydonda Imom Moturidiy ta’limotini o‘rganishga e’tibor oshmoqda;
– moturidiylik maktabining bag‘rikeng g‘oyalari, asrlar davomida mintaqamiz xususiyatlariga mos holda shakllangan insonparvar ta’limoti radikalizmga qarshi kurashning ta’sirchan va samarali vositasi sifatida baholanmoqda.
Konferensiya 3 ta shu’bada faoliyat olib boradi:
Birinchi shu’ba “Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosining islom ilmlari rivojidagi o‘rni” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda Imom Moturidiy, moturidiy allomalari va izdoshlari hayot yo‘li, Movarounnahr kalom ilmi maktabi rivojlanish tarixi haqida bahs-munozaralar, ilmiy muzokaralar bo‘lib o‘tadi.
Ikkinchi shu’ba “Moturidiylik ta’limotida umuminsoniy qadriyatlar talqini” mavzuida bo‘lib, u Moturidiylik ta’limotida ilgari surilgan g‘oyalar, jumladan, bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat nazariyalarining shakllanishiga oid munozaralarni o‘z ichiga oladi.
Uchinchi shu’ba “XXI asrda moturidiylik ta’limotining ahamiyati” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, u Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosida ko‘tarilgan mavzularning bugungi kundagi dolzarb muammolarni hal qilishdagi ilmiy va nazariy ahamiyatiga oid bahs-munozaralarni qamrab oladi.
Anjuman yakunida Imom Moturidiy ilmiy merosi va moturidiylik ta’limotini o‘rganishni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha nufuzli olimlarning taklif va tashabbuslari asosida yakuniy deklaratsiya qabul qilinadi.
Bugun anjuman qatnashchilari uchun Samarqand shahridagi muqaddas qadamjolar va tarixiy-madaniy yodgorliklarga sayohat ko‘zda tutilgan.
G‘.Hasanov, A.Isroilov (video), O‘zA muxbirlari