1. Qur’oni karimda doimo kecha kunduzdan oldin zikr etiladi:
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ
“U kecha va kunduzni, Quyosh va Oyni yaratgan Zotdir” (Anbiyo surasi, 33-oyat).
Bu Islom dinida kun Quyoshning botishi, ya’ni kechaning kirishi bilan boshlanishiga dalolat qiladi.
2. Qur’oni karimda doimo o‘lim hayotdan oldin zikr etiladi:
كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ
“O‘lik ekaningizda sizni tiriltirgan Allohni qanday inkor etasiz?” (Baqara surasi, 28-oyat).
الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
“U sizlarni qaysi biringiz chiroyliroq amal qiluvchi ekaningizni sinash uchun o‘lim va hayotni yaratgan Zotdir” (Mulk surasi, 2-oyat).
Buning sababi, inson avval boshda o‘lik bo‘lgan, so‘ngra Alloh taolo uni tiriltirgan.
3. Qur’oni karimda doimo yeyish ichishdan oldin zikr etilgan:
كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا
“Yenglar, ichinglar, lekin isrof qilmanglar” (A’rof surasi, 31-oyat).
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
“Sizlar qilib o‘tgan yaxshi amallaringiz evaziga bemalol yeb-ichinglar” (Tur surasi, 19-oyat).
Buning sababi, taom tanovul qilingach albatta, ketidan suyuqlik ichish foydalidur.
4. Qur’oni karimda doimo mevalar go‘shtdan oldin zikr etilgan:
وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ
“Biz ularni ko‘ngillari istaydigan meva va go‘sht bilan quvvatlantirurmiz” (Tur surasi, 22-oyat).
وفاكهة مما يتخيرون ولحم طير مما يشتهون
“O‘zlari tanlab oladigan meva va ishtahalari tortadigan qush go‘shtlari bilan ta’minlarmiz” (Voqea surasi, 20-21-oyatlar).
Buning sababi, taomlanishda avval meva yeb, undan keyin go‘shtli taomni tanovul qilish foydalidir.
Vallohu a’lam bissavob.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
1 iyun kuni Jidda shahrida butun dunyodan kelgan haj tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazishga mas’ul idoralar rahbarlarining yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev ishtirok etdi.
Muloqotda yildan-yilga haj mavsumida Alloh taoloning mehmonlariga munosib xizmat qilish takomillashib borayotgani, innovatsion loyihalar amaliyotga joriy etilayotgani, ziyoratchilarning salomatliklarini saqlash, transport xizmati ko‘rsatish, sifatli oziq-ovqat bilan ta’minlash va toatu ibodatlarni tartibli tashkil etishda yaxshi natijalarga erishilganini alohida qayd etildi.
Haj va umra vaziri yig‘ilish ishtirokchilaridan yaqinlashayotgan haj kunlarida ziyoratchilar belgilangan tartiblarga rioya etishlarini ta’minlash, ayniqsa, Mino, Arafot vodiylarida o‘rnatilgan qonun-qoidalarga qat’iy amal qilish, xususan, kunning jazirama issiq vaqtlarida (soat 10-00 dan 16-00 gacha) chodirlardan tashqarida yurmaslik, hududlarda tog‘u tepaliklarga chiqmaslik, bitoqa-beyjiklarni taqib yurish, harakatlanishda maxsus transport vositalari, avtobuslardan foydalanish va tartibni saqlovchi xodimlar ko‘rsatmalariga itoat etish kabilarda hamkorlik qilishni so‘radi.
Anjuman doirasida O‘zbekiston delegatsiyasi Saudiya Arabistoni Podshohligi Haj va umra vaziri, turli mamlakatlardan kelgan mo‘tabar ulamolar, martabali vazirlar, fazilatli muftiylar, jumladan, Turkiya Diyonat ishlari boshqarmasi raisi, doktor Ali Erbosh, Pokistonning Dorul ulum Karachi Islom universiteti professori Muftiy Muhammad Taqiy Usmoniy, Afg‘oniston Irshod, haj va vaqf ishlari vaziri Nur Muhammad Saqib bilan uchrashib, o‘zaro hamkorlik yuzasidan fikr-mulohaza almashdilar.
Yig‘ilish yakunida ishtirokchilar Haj va umra sohasidagi ilmiy va amaliy hamkorlikni kuchaytirish, ziyoratchilarga xizmat ko‘rsatish sifatini oshirish va bu borada o‘zaro tajriba almashishni yanada takomillashtirishga kelishib oldilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati