العَظِيمُ
34. Al-A’ziym.
Aql tasavvur qila olmaydigan darajada azamatli va ulug‘.
الغَفُورُ
35. Al-G‘afur.
Ko‘p mag‘firat qiluvchi.
الشَّكُورُ
36. Ash-Shakur.
Oz amal uchun ko‘p savob beruvchi.
العَلِيُّ
37. Al-Aliy.
Martabasi oliylikda benihoya.
الكَبِيرُ
38. Al-Kabiyr.
Har bir narsadan ulug‘.
االْحَافِظُ
39. Al-Hafiz.
Har bir narsani muhofaza qiluvchi.
المُقِيتُ
40. Al-Muqiyt.
Barcha moddiy va ruhiy rizqlarni yaratuvchi.
الحَسِيبُ
41. Al-Hasiyb.
Kifoya qiluvchi. Qiyomatda bandalarning hisobini qiluvchi.
الجَلِيل
42. Al-Jaliyl.
Sifatlari ulug‘ zot.
الكَرِيمُ
43. Al-Kariym.
Birov so‘ramasa ham, hech bir evaz olmasdan, narsalarni ko‘plab ato qiluvchi.
الرَّقِيبُ
44. Ar-Raqiyb.
Hech bir zarrani ham qo‘ymay tekshirib turuvchi.
المُجِيبُ
45. Al-Mujiyb.
Duolarni ijobat qiluvchi.
الوَاسِعُ
46. Al-Vosi’.
Hamma narsani keng ilmi ila ihota qilgan. Barchani keng rahmati ila qamrab olgan.
الحَكِيمُ
47. Al-Hakiym.
Har bir narsani hikmat ila qiluvchi.
الوَدُودُ
48. Al-Vadud.
Barchaga yaxshilikni ravo ko‘ruvchi.
المَجِيدُ
49. Al-Majiyd.
Shon-sharafi va qadri behad yuksak.
الباعث
50. Al-Bo’is.
Xalqlarga payg‘ambarlar yuboruvchi. Kishilarga himmat yuboruvchi. O‘liklarni qayta tiriltiruvchi.
الشَّهِيدُ
51. Ash-Shahiyd.
Har bir narsaga hoziru nozir. Barchaga shohidlik beruvchi.
الحَقُّ
52. Al-Haq.
O‘zgarmas, sobit zot. Haqni yuzaga chiqaruvchi.
الوَكِيلُ
53. Al-Vakiyl.
Barchaning ishi unga topshirilgan zot.
القَوِيُ
54. Al-Qoviy.
Quvvatli Zot.
المَتِينُ
55. Al-Matiyn.
Mashaqqat bilmas, kuchli Zot.
الوَلِيُ
56. Al-Valiy.
Muhabbat qiluvchi, nusrat beruvchi va xalqining ishini yurituvchi zot.
الحَمِيدُ
57. Al-Hamiyd.
Barchaga maqtovlar ila maqtalgan zot.
المُحْصِى
58. Al-Muhsiy.
Barcha narsaning hisobini oluvchi zot.
المُبْدِئ
59. Al-Mubdi’.
Barcha narsalarni avval boshdan bor qilgan zot.
المُعِيد
60. Al-Mu’iyd.
Yo‘q bo‘lgan narsalarni yana qaytadan bor qiluvchi.
المُحْيِى
61. Al-Muhyi.
Tiriltiruvchi. U zot o‘liklarni tiriltiruvchidir.
المُمِيت
62. Al-Mumiyt.
O‘ldiruvchi. Barcha jonzotlarning jonini oluvchi.
الحَيُّ
63. Al-Hayy.
U hamisha tirikdir, U o‘lmaydi. Allohning hayoti abadiydir, o‘lim ila yo‘q bo‘lmas. Allohning hayoti azaliy, oldin yo‘q bo‘lgan emas.
القَيُّومُ
64. Al-Qayyum.
Har bir narsa ustida turuvchi va har bir turuvchi narsa Uning sababidangina turadi.
الوَاجِد
65. Al-Vojid.
Xohlagan narsasini topuvchi. Bu ishda birov Uni to‘sa olmaydi.
المَاجِد
66. Al-Majid.
Ulug‘lik va sharaf sohibi.
Davron NURMUHAMMAD
Munosabat
Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!
Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.
Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.
Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.
Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.
Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.
E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.
Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.
Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.
Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.
Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.
Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.
Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.
O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.
Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.
Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy