Qo‘lni bo‘g‘imgacha yuvish foydalari
Ma’lumki, biz tahoratni ikki qo‘limizni yuvishdan boshlaymiz. Buning ko‘plab foydalari bor. Inson qo‘li bilan turli narsalarni ushlaydi, o‘zgalar bilan qo‘l berib ko‘rishadi. Mana shu narsa bakteriyaning tarqalishi va uning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Qo‘l orqali yuqadigan kasalliklarga ich terlama, dizenteriya (ichburug‘) va gastrit kabilarni misol qilib keltirish mumkin.
Islomda qo‘lni pokiza saqlash, tirnoqlarni vaqtida olib, ozoda bo‘lib yurish har bir mo‘min-musulmonning qat’iy vazifalaridan sanaladi.
Qo‘l yuvilganda, barmoq uchlaridan nur chiqib, qo‘l atrofida doira hosil qiladi. Buning natijasida bizning ichki energiyamiz harakatga keladi va qo‘llarimiz toza, chiroyli ko‘rinish kasb etadi.
Og‘izni chayish (mazmaza) foydalari.
Tahoratda avval qo‘llarni yuvishning foydasi juda ko‘p. Agar qo‘llar yaxshilab yuvilmasa, bakteriyalar og‘iz orqali oshqozonga o‘tib, kasallik keltirib chiqaradi.
Og‘izni pok tutish ham muhim ahamiyatga ega. Unga havo, oziq-ovqat va boshqa sabablar bilan turli zararli moddalar tushadi. Agar bular vaqtida tozalanmasa yoki misvok bilan poklanmasa, og‘izda ko‘plab kasalliklar, jumladan, milk va tish kasalliklari kelib chiqadi.
Tahoratda misvok ishlatish sunnati muakkada bo‘lib, bu narsa tibbiy nuqtayi nazardan ham foydalidir.
Zamonaviy ilmiy kashfiyotlar misvok haqida quyidagi xulosalarga keldi:
– arok daraxtidan olinadigan misvok tarkibida ko‘p miqdorda ftorid bo‘lib, bu modda tish chirishining oldini olishda katta ahamiyatga ega;
– misvok emal va milklarga zarar bermagan holda tishlarni muvaffaqiyatli tozalaydi va oqartiradi;
– misvok tarkibidagi tabiiy antiseptiklar og‘izdagi zararli mikroorganizmlarga qiron keltiradi;
– misvok tarkibidagi ftor moddasi tishlarning kariyesga yo‘lqishining oldini oladi;
– xlor moddasiga ega bo‘lgani sababli tishlardan turli rang va dog‘larni ketkizadi;
– oshlovchi kislota (dubil’naya kislota) milkni kasalliklardan saqlaydi;
– xlorid moddasi har xil toshma va dog‘larning ketishiga yordam beradi;
– misvok tarkibidagi silikat moddasi tishlarni oqartiradi;
– misvokdagi ba’zi moddalar og‘iz saratoni va chirishning oldini oladi;
– farfor moddasi tishni chirituvchi bakteriyalardan himoya qiladi;
– misvokdagi xushbo‘y yog‘ so‘lak ajralib chiqishini (salivatsiya ) ko‘paytiradi va natijada kserostomiya kasalligining oldi olinadi;
– misvok umumiy shamollashning oddiy davosidir;
– gingivit kasalligini kamaytiradi;
– arok daraxti ekstrakti bilan og‘iz chayilsa, og‘izdagi bakteriyalar 75% gacha kamayishi o‘z tasdig‘ini topdi. Misvok bilan tozalaganda ham shu natijaga erishiladi;
– milk qonashining oldini oladi;
– Misrda olib borilgan izlanishlarda ma’lum bo‘lishicha, misvok bilan og‘iz tozalangach, uning qoldiqlari ikki kungacha (!) bakteriyalarni o‘ldirish xususiyatini saqlab qolar ekan;
Odilxon qori Yunusxon o‘g‘li
1. Duo qilish. Bu kun qilingan duolar eng afzal duodir.
Solihlardan biri aytadi: "Allohga qasam! Arafa kuni biror duo qilsam, bir yil o‘tmasidan turib uni xuddi yorishgan tong kabi amalga oshganini ko‘rdim".
O‘tgan solihlar ehtiyojlari uchun qiladigan duolarini arafa kuniga saqlab qo‘yishar edi. Qanchadan qancha orzu-umidlar va duolar arafa kunida ijobat qilingan.
2. Ushbu duoni ko‘p qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi arafa kunidagi, men va mendan oldingi nabiylarning “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr”, deb aytgan duosidir”, dedilar.
3. Allohdan do‘zaxdan panoh so‘rash. Bu kundan ko‘ra do‘zaxdan ko‘p ozod bo‘ladigan kun yo‘q. Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!”.
4. Takbiri tashriq aytish. Bu kunning bomdod namozidan boshlab takbir aytiladi. “Allohu akbar! Allohu akbar! Allohu akbar! Laa ilaha illallohu vallohu akbar! Allohu akbar va lillaahil hamd”.
5. Ro‘za tutish. Bu kun tutilgan ro‘za ikki yillik gunohlarga kafforot bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Arafa kunining ro‘zasi undan oldingi va undan keyingi yillardagi gunohlarga kafforot bo‘ladi deb Allohdan umid qilaman”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Arafa kuningiz muborak bo‘lsin. Alloh taolo sizni bu kunning fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin.
Davron NURMUHAMMAD