Sayt test holatida ishlamoqda!
24 May, 2025   |   26 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:18
Quyosh
04:57
Peshin
12:25
Asr
17:29
Shom
19:46
Xufton
21:19
Bismillah
24 May, 2025, 26 Zulqa`da, 1446
Maqolalar

G‘am-tashvishlaringizni namoz bilan aritib ko‘rganmisiz?

25.11.2024   3000   6 min.
G‘am-tashvishlaringizni namoz bilan aritib ko‘rganmisiz?

Alloh taolo Payg‘ambariga g‘am-g‘ussalarni qanday aritishni ham o‘rgatgan: «Ularning gapidan yuragingiz siqilishini yaxshi bilurmiz. Robbingizni hamdi ila poklab yod eting, sajda qiluvchilardan bo‘ling. Sizga yaqiyn kelgunicha Robbingizga ibodat qiling» (Hijr surasi, 97-99-oyatlar).

Alloh taolo Payg‘ambariga bunday demoqda: «Quraysh mushriklari sizni masxara qilib, mazax qilib, sizga aziyat berayotganini, ularning aziyatlaridan mahzun bo‘layotganingizni ham bilamiz. Ammo bu narsalar sizni Robbingizning risolatini yetkazishdan to‘sib qo‘ymasin! Robbingizga tavakkul qilingki, U Zot sizga kifoya qiladi, dushmanlaringiz ustidan sizga g‘alaba ato etadi».

Ko‘rib turganingizdek, Alloh taolo Payg‘ambariga g‘am-tashvishlarga yengilib qolmasin deya, to‘rt narsani buyurmoqda: Allohga tasbeh aytish, hamd aytish, sajda qilish (namoz o‘qish), ibodat qilish.

Demak, namoz – g‘am-tashvishlarga qarshi kurash vositalaridan biri ekan. Shuning uchun ham Alloh taolo Payg‘ambariga «...sajda qiluvchilardan bo‘ling (shunda Alloh dilingizdagi g‘am-alamni ketkazur)», demoqda. Shu o‘rinda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham Robboniy buyruqqa labbay deb, barcha muammolarga qarshi namoz bilan kuch-quvvatga to‘ldilar.

Huzayfa ibn Yamon roziyallohu anhu: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni biror narsa mahzun qiladigan bo‘lsa, namoz o‘qir edilar», deganlar (Imom Ahmad rivoyati).

Boshqa bir rivoyatda «Rasulullohni biror narsa qayg‘uga solsa, darhol namoz o‘qir edilar», deyilgan.

Huzayfa roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan ko‘p yillar birga bo‘lgan sahobadir, shuning uchun bu kishi Rasululloh biror narsadan qayg‘uga tushganlarida yoki musibatga, qiyinchilikka duch kelsalar, qalblarini tinchlantirib, xotirjam qilish uchun, Parvardigorlaridan musibat va qayg‘uda yordam so‘rash uchun namozga oshiqqanlarini ko‘rib yashagan.

Nafaqat Rasulullohning, balki barcha payg‘ambarlarning odati shunday edi – boshga biror musibat kelsa yoki tashvish tushsa, darhol namozga shoshilishar edi.
 

Suhayb ibn Sinon roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda bunday deyiladi: «Bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir kuni asr namozini o‘qib bo‘lgach, bir nimalar deb pichirladilar. Yonlaridagi sahobalar «Ey Allohning Rasuli, asr namozidan keyin pichirlab nimalar dedingiz?» deb so‘rashgan edi, u zot shunday dedilar: «Sizlar ham sezdingizmi? Men bir payg‘ambarni esladim. Unga o‘z qavmidan bir qo‘shin berildi. U (qo‘shinning kuchliligini ko‘rib): «Bularga kim ham bas kela olardi?» dedi. Shunda Alloh taolo u payg‘ambarga uch ishdan – dushmanning ularni bosib olishini, ocharchilikni yoki o‘limdan birini tanlashni buyurdi. O‘sha payg‘ambar shu uch narsa borasida qavmi bilan maslahat qildi. Qavm: «Bu ishni o‘zingga topshiramiz, chunki sen Allohning payg‘ambarisan», dedi. Payg‘ambar darhol turib, namoz o‘qidi, chunki anbiyolar biror ishda taraddudlanib qolsalar, darhol namoz o‘qiydilar. Bu payg‘ambar ham namoz o‘qib, «Yo Robbim, dushman yoki ocharchilikni emas, o‘limni tanladim», deb duo qildi. Alloh ularga o‘limni yuborgan edi, ulardan yetmish mingtasini o‘lim olib ketdi. (Namozdan keyin) pichirlaganimda shunday deyayotgan edim: «Allohim, Sening noming bilan urushaman, Sening noming bilan dushman ustidan g‘alaba qilaman. Kuch-qudrat faqat Alloh bilan» (Imom Termiziy rivoyati).

 

Ibrohim alayhissalom ham g‘am-g‘ussalarini namoz bilan muolaja qilar edilar.

 

Nabiy sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Bir kuni Ibrohim alayhissalom Sora bilan bir zolim podshohning yurtiga kelib qoldilar. (Ayg‘oqchilar zolim podshohga) «Falon joyda bir kishi bor, yonida misli ko‘rilmagan go‘zal ayoli ham bor», deyishgan edi, podshoh u kishini chaqirtirdi. «Yoningdagi ayol kim?» degan edi, «Singlim», dedilar. Keyin Soraning yoniga qaytib kelib, shunday dedilar: «Sora, hozir yer yuzida sen bilan mendan boshqa mo‘min yo‘q. Anavi mendan seni so‘ragan edi, «Singlim», dedim. Meni yolg‘onchi qilib qo‘yma». Podshoh esa Sorani chaqirtirdi, Sora uning huzuriga kirib keldi. Podshoh (uning go‘zalligini ko‘rib) uning qo‘lini ushlamoqchi bo‘lgan edi, qo‘li qotib qoldi. Podshoh qo‘rqib ketib, «Robbingga duo qil, senga hech narsa qilmayman», dedi. Sora Allohga duo qilgan edi, anavining qo‘li qo‘yib yuborildi. Podshoh esa yana Soraga yopishmoqchi bo‘lgan edi, qo‘li boyagidek yoki bundan ham qattiqroq qotib qoldi. Shunda u yana: «Robbingga duo qil, senga yomonlik qilmayman!» dedi. Sora duo qilgan edi, anavining qo‘li yana qo‘yib yuborildi. Shunda podshoh ayg‘oqchilarini chaqirib, «Senlar mening oldimga odam emas, shaytonni olib kelibsanlar-ku!» dedi. So‘ng Soraga Hojarni cho‘ri qilib berdi. Sora eson-omon Ibrohim alayhissalomning yonlariga qaytib keldi. Ibrohim alayhissalom namoz o‘qiyotgan edilar, qo‘li bilan «Nima gap?» deya ishora qildilar. Sora: «Alloh anavi kofirning [yoki fojirning] makrini o‘ziga qaytardi, shunga Hojarni menga cho‘ri qilib berdi», dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

 

Bir qiz aytadi: «Bir dugonam bor, nihoyatda asabiy qiz. Bizning uyimizda ham ko‘p muammolar bo‘lib turar edi. Buni bilgan o‘sha dugonam «Uyingda shuncha muammo bo‘la turib, qanday qilib asablaring joyida?» deb hayron bo‘ldi. Men unga «Buning siri namozda!» dedim. U yanada hayron bo‘lib, «Qanday qilib?» deb so‘radi. Men shunday javob berdim: «Avvallari oilamizda muammolar ko‘pligidan o‘zimni bechora, ojiz hisoblardim, muammolar haqida ko‘p o‘ylayverganimdan aqldan ozay der edim. Bunday ahvoldan qutulish uchun hamma narsa qilib ko‘rdim, tinchlantiruvchi dorilar ichdim, lekin foydasi bo‘lmadi.

Bir kuni g‘am-tashvishlarimni, qayg‘ularimni namoz bilan yengish mumkinligini eshitib qoldim. G‘am-qayg‘ular yopirilib kelganda, kimdir meni xafa qilib, his-tuyg‘ularim oyoqosti bo‘lganda namozga oshiqadigan bo‘ldim. Namozlarimda Allohga ahvolimni arz qilib, meni qayg‘ulardan xalos qilishini, muammolardan qutulish yo‘llarini ko‘rsatishini so‘rab, iltijolar qiladigan bo‘ldim. Iltijo qilar ekanman, ruhiy, iymoniy ulkan kuch-quvvatni his etardim, xotirjam yashab, hayotni davom ettirishga kuch topardim. Qayg‘ularim namozni sevishimga, unga chinakam oshiq bo‘lishimga sabab bo‘ldi».

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh, Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Kataraktaning davosi

21.05.2025   3451   7 min.
Kataraktaning davosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


(Qur’oniy dori)

Savol: Ko‘zga oq tushganda jarrohlik yoki dori tomizishdan boshqa muolajalar ham bormi?

Javob: Ilmiy qo‘llanma va ilmiy nazariyalarda umumiy urinishlar bor. Ular ko‘proq proteinni almashtirishga, xususan, oq tushgan ko‘zni avvalgi holatiga qaytarishga qaratilgan. Gohida kimyoviy yo‘l bilan imkon topiladi. Bu o‘zgartirish juz’iy xolos, mukammal bo‘lmaydi. Ammo kimyoviy yo‘lni ko‘z gavharidagi proteinga qo‘llash mumkin emas.


Savol: Mana shunday nuqsonli yechimlargina mavjud bo‘lgan kasallikka qanday qilib siz Qur’oni karim orqali davo topdingiz?

Javob: Yuqorida aytib o‘tganimdek, ko‘z gavharining tashqi yuzasi parda bilan qoplangan bo‘lib, unda protein bor. O‘sha proteinning tarkibi o‘zgarsa, gavharning holati ham o‘zgarib, oqibatda xiralik kelib chiqadi. Shuning uchun biz o‘sha proteindagi fiziologik o‘zgarishni tiklashning tabiiy uslubini qidirdik. Bunda bizga Yusuf surasidagi quyidagi oyatlar yordam berdi:

«U bulardan yuz o‘girib, «Esizgina Yusuf!» dedi va qayg‘udan ko‘zlariga oq tushdi. U dardini ichiga yutdi (ojiz bo‘lib qoldi)» (84-oyat). Yusuf alayhissalom Robbimizdan kelgan vahiy sababli akalaridan otalari huzuriga ko‘ylagini olib borishni talab qildilar:

«Mana bu ko‘ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko‘zi ochilur. So‘ng barchangiz ahlingiz ila huzurimga kelinglar. Karvon (Misrdan) yo‘lga chiqqan vaqtda otalari (Ya’qub alayhissalom o‘z uylarida turib, huziridagi kishilarga): «Meni aqldan ozgan demanglar u, lekin men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi. Ular: «Allohga qasamki, albatta, sen eski adashuvingdasan», dedilar. Xushxabarchi kelib, (ko‘ylakni) uning yuziga tashlagan edi, u yana ko‘radigan bo‘ldi. U: «Men sizlarga: «Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman», demaganmidim?» dedi» (Yusuf surasi, 93–96-oyatlar).

Yusuf alayhissalomning ko‘ylaklarida qanday shifo bo‘lishi mumkin edi? Bu haqda o‘ylab-o‘ylab, terdan boshqa narsani topmadik. Shundan so‘ng inson tanasidan ajraladigan terning tarkibiy elementlarini o‘rgandik. An’anaviy jarrohlik yo‘li bilan ko‘zdan chiqarib olingan, xiralashgan gavharni olib, terga botirib ko‘rganimizda uning biroz shaffoflashganini ko‘rdik. So‘ngra savol tug‘ildi: bu holatda terdagi barcha moddalarning shunday ta’siri bormi yoki undagi qaysidir bir moddaningmi? Javob shuki, bu uning tarkibidagi bir moddaning – karbamidning («mochevina») ta’siri ekan. Bu moddani kimyoviy usul bilan ham tayyorlab, laboratoriya sharoitida ko‘zi xiralashgan yoki ko‘ziga oq tushgan hayvonlarda sinab ko‘rildi. Biroq kuzatuvlar davomida kimyoviy yo‘l bilan tayyorlangan o‘sha malham bu kasallikni tuzatmadi, balki ko‘z gavhariga oq tushishiga sabab bo‘ldi. Bu narsa yo‘naltirilgan maxsus chiroq (slit lamp), ultratovush hamda ko‘z gavharidan akslangan ultrabinafsha nur yordamida tekshirib ko‘rildi. Bundan keyin kompyuterdagi fiziologik okulyarda 250 ming dollar to‘lab, yarim soat tajriba o‘tkazilganida uning yorug‘lik akslantirish darajasi 2 foizdan oshmadi. Lekin inson teridan tayyorlangan tomchi quyilganda 15 daqiqada 2 foizdan 60 foizga yorug‘lik darchasi ochildi. 20 daqiqada 90 foizga ziyodalashdi. 30 daqiqada 95 foizga ziyodalashdi. 60 daqiqada 99 foizga ziyodalashdi.


Savol: Bu tomchida nojo‘ya ta’sirlar kuzatildimi?

Javob: Mutlaqo. Ter tanadan ajralib chiqadigan modda bo‘lib, yuqorida aytganimizdek, uning tarkibi karbamidning tarkibi bilan deyarli bir xil. Shuning uchun bu malham konsentratsiyasini o‘n barobarga oshirib, hayvonlarda tajriba o‘tkazish lozim. Bunda malham organizmga og‘iz orqali yoki bevosita yurakning protein pardasiga kiritish orqali singdirildi. Ushbu tajribada ham nojo‘ya ta’sirlar kuzatilmadi, malham jigar, buyrak, miyaga yoki qon tarkibiga umuman ta’sir ko‘rsatmadi.


Savol: Bu tajriba quyonlar ustida o‘tkazilgan ekan. Agar buni insonning fiziologik ko‘zi ustida o‘tkazilsa, nima bo‘ladi?

Javob: Bunday tajriba 250 ta ko‘ngilli ishtirokchi ustida o‘tkazilganida 90 foizdan ko‘proq kishilarning ko‘zidagi oqlik ketib, ko‘rishi avvalgi holiga qaytdi. Klinik tekshiruvlar shuni ko‘rsatdiki, qolgan 10 foiz kishilarning ko‘z gavharida shaffoflik kuzatilgan, biroq ko‘z to‘rida boshqa kasallik bo‘lgani uchun ularning ko‘rishi yaxshilanmagan.


Savol: Ana shu tomchi ko‘zdagi kataraktadan boshqa ko‘z kasalliklariga shifo bo‘la oladimi?

Javob: Ha, ko‘zdagi shox pardaga ham shifo bo‘ladi. Ko‘z zaiflashganda oqlik yuzaga kelishi ana shu shox parda sirtida sodir bo‘ladi. Bu qon quyilgandagi yoki shox parda tarkibidagi proteinining tabiatida o‘zgarish bo‘lgandagi holatdir. Tajribalardan sobit bo‘ldiki, ushbu tomchini ikki hafta davomida har kuni ikki martadan quyib borilsa, ko‘rish xususiyati yaxshilanib, asl holiga qaytadi.


Savol:  Shox pardadagi oqlik avvallari qanday muolaja qilinar edi?

Javob: Avvallari o‘lgan kishining ko‘z shox pardasini ko‘chirib o‘tkazish orqali muolaja qilinar edi. Ilova qilib aytadigan bo‘lsak, bunda ko‘rish quvvati avvalgi holiga qaytmas edi.


Savol: Siz o‘zingizni qanday his qildingiz? Chunki siz butun insoniyatga Qur’on voqeligidan muolaja taqdim qildingiz. Vaholanki, ichimizdagi ba’zi kishilar dunyoviy ishlarga yoki ilmiy bahslarga Qur’onning aloqasi yo‘q deb hisoblashadi.

Javob: Men bu ishim bilan ilmning zakotini ado qildim, deb hisoblayman. Axir molning zakoti chiqarilganidek, ilmning ham zakoti chiqariladi-ku? Axir ilm insonlarning yaxshi kuniga xizmat qilishi kerak! Bundan tashqari, ushbu amaliy tajriba sababli Qur’oni karimning azamatini va ulug‘ligini yana bir bor his etdim. «Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas» (Isro surasi, 82-oyat). Shunga binoan, bu ulug‘ Kitobga qaytishni umid qilaman. Agar haqiqiy ma’noda qaytsakkina, avvalgi davrimizni qo‘lga kiritib, butun insoniyatni hidoyatga chorlay olamiz.


Savol: Bu dori bozorlarga chiqarilganida unga «Qur’oniy dori» deb ishora qilinadimi?

Javob: Ha, biz bu dorini ishlab chiqaruvchi shirkatga «Bu Qur’oniy dori», deb yozib qo‘yishni shart qilganmiz. Toki butun olam ana shu Qur’onning rostligini, dunyo va oxiratda odamlarni baxtli qilishda faol ekanini bilsin. Suhbatimiz oxirida yangi bir bahsni, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) hadisi sharifda vasf qilganlaridek, ko‘z tibbiyotidagi boshqa bir dorini taqdim etmoqchiman. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) «Qo‘ziqorin ham bir ovqat turi bo‘lib, uning suvi ko‘z uchun shifodir», deganlar.

Inshaalloh, Allohning izni bilan mana shu bahs ham kelajakda keng qamrovli ilmlarni ochib beradi.

“Qur’on va Sunnatdagi ilmiy mo‘jizalar” kitobidan