Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Yanvar, 2025   |   21 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:43
Peshin
12:39
Asr
15:44
Shom
17:29
Xufton
18:46
Bismillah
21 Yanvar, 2025, 21 Rajab, 1446
Maqolalar

Hadyaga kelgan narsani hadya qilish

2.12.2024   2048   1 min.
Hadyaga kelgan narsani hadya qilish

Cavol: Menga bir kishi kiyim hadya qilgan edi. Men u kiyimni ancha kiyib foydalandim. Endi shu kiyimni men ham kimgadir hadya qilib bersam bo‘ladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ha, hadya sifatida kelgan narsalarni o‘zgalarga hadya qilish durust. Chunki hadya qilingan narsani qo‘lga olish yoki olishga to‘liq imkoniyat berilishi bilan sovg‘a oluvchining mulkiga o‘tadi. Keyin kishi o‘z mulkini xohlaganidek ishlata oladi. Bu haqda “Muxtasarul Quduriy” kitobida bunday deyilgan:

الهبة : تصح بالإيجاب والقبول وتتم بالقبض فإذا قبض الموهوب له في المجلس بغير أمر الواهب جاز  وإن قبض بعد الافتراق لم تصح إلا أن يأذن له الواهب في القبض

“Hadya ijob (“senga falon narsani hadya qildim”, deyish) va qabul (“qabul qildim”, deyish) bilan durust bo‘ladi va qo‘lga olish bilan oxiriga yetadi”. Qo‘lga kiritish ko‘chadigan mulklarda ularga munosib ko‘rinishda, ko‘chmas mulklarda esa kalitlarni olish va uyning bo‘shatib qo‘yilishi bilan bo‘ladi.


Hadyada “senga falon narsani hadya qildim” va “qabul qildim”, degan so‘zlarni talaffuz qilish shart qilinmaydi. Balki berilgan narsa hadya ekaniga dalolat qiluvchi ishlar kifoya qiladi. Masalan bir faqirga kiyim bersa va u indamay olsa ham, hadya bo‘laveradi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Tahorat olganda gunohlar yuviladimi?

14.01.2025   3854   2 min.
Tahorat olganda gunohlar yuviladimi?

“Musulmon banda tahorat olganida tana a’zolari poklanishidan tashqari gunohlari ham kechiriladi”, deb eshitganmiz. Bunga dalil bo‘luvchi hadislar bor-mi?

Usmon ibn Affon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim tahoratni mukammal ado etsa, gunohlari tanasidan, hatto tirnoqlari ostidan chiqib ketadi”, deganlar (Imom Muslim, Imom Nasoiy, Imom Ahmad, Imom Tabaroniy, Imom Bayhaqiy rivoyati).

Odatda, ochiq a’zolardagi kirlar yopiq turgan yoki tirnoq ostida yig‘ilgan kirlarga nisbatan oson poklanadi. Tirnoq ostidagi kirlarni tozalash uchun alohida e’tibor talab etiladi. Bu yerda banda tirnog‘i ostidagi gunohlar ham kechirilishi aytilmoqda. Bu esa tahorat sababidan Alloh va banda o‘rtasidagi kichik gunohlarning birontasi ham qolmay kechirilishiga dalolat qiladi.

Abu Umoma roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Agar musulmon banda tahorat qilsa, gunohlari qulog‘idan, ko‘zidan, ikki qo‘lidan, ikki oyog‘idan chiqib ketadi. Agar o‘tirsa, gunohlari kechirilgan holda o‘tiradi” (Imom Ahmad, Imom Tabaroniy “Avsat”da va Imom Bayhaqiy rivoyati).

Banda tahoratini risoladagidek bajarsa, qulog‘i, ko‘zi, qo‘li va oyog‘i sodir etgan gunohlari kechiriladi. Agar u tahorat qilib bo‘lsa, bironta ham gunohi qolmaydi.

Abdulloh Sunobihiy roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Agar mo‘min banda tahorat qilib, og‘zini chaysa, og‘zidan gunohlari chiqib ketadi. Agar burniga suv olib qoqsa, burnidan gunohlari chiqib ketadi. Agar yuzini yuvsa, yuzidan, hatto ikki ko‘zining chetidan gunohlari chiqib ketadi. Agar ikki qo‘lini yuvsa, qo‘lidan, hatto qo‘lining tirnoqlari tagidan gunohlari chiqib ketadi. Agar boshiga mas'h tortsa, boshidan, hatto ikki qulog‘idan gunohlari chiqib ketadi. Agar ikki oyog‘ini yuvsa, oyog‘idan, hatto oyog‘ining tirnoqlari ostidan gunohlari chiqib ketadi. So‘ngra masjidga borishi, (o‘qigan) namozi unga qo‘shimcha (savob) bo‘ladi” (Imom Nasoiy, Imom Ibn Moja, Imom Molik, Imom Ahmad, Imom Hokim rivoyati).

Ma’lumki, tahorat bilan namoz banda gunohlariga kafforat bo‘ladi. Agar tahoratni mukammal qilib, xushu bilan namoz o‘qilsa, bu namoz orqali banda ko‘p ajrlarga erishadi.