Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

Qabrdagi savol-javob qaysi tilda bo‘ladi?

03.12.2024   5371   1 min.
Qabrdagi savol-javob qaysi tilda bo‘ladi?

Cavol: Qabrda savol-javob qaysi tilda bo‘ladi? Ba’zilar arab tili deyishdi. Shunga ko‘ra vafot etgan kishi arab tilini tushunmasachi?

 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Qabrda bo‘ladigan savol-javoblar bizga nisbatan g‘ayb bo‘lib, savol-javoblar muayyan tilda bo‘lishi haqida biror oyat va hadisda ochiq aytilmagan. Shuning uchun bu borada bahs-munozaralardan tilni tiyishimiz maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bu bilan mashg‘ul bo‘lish kishining dini va dunyosi uchun hech qanday foyda keltirmaydi. Albatta, har bir qavmga o‘zining tilidan payg‘ambar yuborgan Hakim zot bo‘lmish – Alloh taolo qabrda ham bandani noqulay holga solib qo‘ymaydi.

Biz bilishimiz lozim bo‘lagan narsa – qabrda kishi ayrim savollar bilan imtihon qilinishi va savollar berilishi haq va rostdir. Zero, bu borada ko‘plab hadislar naql qilingan.

Jumladan, Usmon roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda aytilishicha, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam qachon mayyitning dafnidan forig‘ bo‘lsalar qabr ustiga kelib: “Birodaringiz uchun istig‘for ayting. Unga sabot so‘rang. Chunki hozir u so‘raladi”, der edilar (Imom Abu Dovud va Imom Bazzor rivoyat qilishgan).

Ammo ushbu savol-javob aynan qaysi tilda bo‘lishi ma’lum emas. Shunisi aniqki, u yerdagi savollar banda tushunadigan va anglaydigan holatda bo‘ladi.

Shuning uchun ham Alloma Ibn Hajar rahimahulloh: “Har kimga o‘zining tilida xitob qilinishi ehtimoli bor” deganlar (“Al-imta’ bil-arbain al-mutabayinatis-samo’” kitobi). Tavfiq Allohdan.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

16.07.2025   2170   2 min.
Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.

Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.

Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).

Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:

“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).

Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyrni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).

Shunga ko‘ra imom domla Subhanalloh, Alhamdulillah, Allohu akbar deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.