«... Imom Abu Mansur Moturidiy hayoti, ilmiy faoliyati bilan yaqindan tanishmiz. Buyuk islomshunos olim islom dinining ma’rifatparvar din ekanini 9-10 asrlarda yoqlab chiqqan. Islomni o‘z mohiyatidan chetlab qilingan turli talqinlarga qarshi turgan. Allomaning fikrlari hanuz o‘z dolzarbligini yo‘qotmagan.
O‘zbekiston – Xorazmiy, Beruniy, Farobiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy va Imom Abu Mansur Moturidiy kabi buyuk allomalar vatanidir. Butun Islom dunyosi bu shaxslarni O‘zbekiston marvaridlari, deb tan oladi. Chunki ular islom ta’limoti bilan birga, matematika, algebra, tibbiyot, astronomiya, jamiyatshunoslik, huquq, antropologiya va boshqa fanlar rivojiga ham salmoqli hissa qo‘shganlar».
Malayziya Milliy universiteti professori,
Islom sivilizatsiyasi instituti asoschisi Mohd Yusuf Hoji Usmon
Ulamolar biror bir mazhabga ergashish borasida Quron oyatlari va hadisi shariflardan ishoralar keltirib aytishadiki,«...Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, ahli zikrlardan so‘rangiz» (16:43).
Huzayfa roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan hadisda: «Men sizlarning orangizda yana qancha qolishimni bilmayman. Shunday ekan, mendan so‘ng u ikkisi: Abu Bakr va Umarga iqtido qiling» (Termiziy, Ibn Moja, Ahmad), deyilgan.
Imom Muslim «Sahih» asarining sharhlovchisi Imom Navaviy muayyan imomga taqlid qilishning shartligini sharhlab: «Sabab shundaki, mazhablardan birini tanlashga ruxsat berish kishilarni, ular o‘z xohishlariga mos keladigan oson narsaga ergashishiga olib keladi. Ular halol va harom, ruxsat etilgan va man etilgan narsalarning orasidan o‘zlariga mosini tanlaydilar. Bu mazhablar osonlashtirilmagan, tizimlashtirilmagan yoki mashhur bo‘lmagan ilk islom davridan farqli ravishda mas’uliyat tashvishidan ozod qilishga olib keladi. Shular asosida kishi o‘zi qat’iy ravishda amal qiladigan mazhablardan birini tanlashi lozim bo‘ladi», degan .Boshqa manbada: «Bu ummat ijmo qilgan, to‘g‘irlangan, yozib qo‘yilgan to‘rt mazhabdir. Bizning kunimizgacha odamlar unga taqlid qilishib o‘zlarini o‘shandan deb hisoblaydilar. Bunda, ayniqsa, qat’iyatlilik kamaygan, xohishlarimiz ongimizga o‘rnashgan va odamning ahmoqona ehtirosi xuddi fazilat sifatida qaraladigan bugungi kunda, ko‘pgina aniq ustunlik bor», deb yozgan.
Yangi Namangan tumani "Abdulloh ibn Mas’ud" jome masjidi
imom-xatibi Sh.To‘xtabayev