Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Abu Sa’id roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: "Kim Allohga va oxirat kuniga iymon keltirgan bo‘lsa, jumaga borsin. Kim biror behuda ish yoki tijorat bilan ovora bo‘lsa, Alloh unday bandadan behojatdir. Alloh g‘aniy va hamiyd Zotdir", dedilar (Tabaroniy rivoyat qilgan).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning minbar ustida turib: «Yoki qavmlar jumalarni tark qilishdan to‘xtarlar, yoki Alloh ularning qalblariga muhr bosur va so‘ngra g‘ofillardan bo‘lurlar», – deganlarini eshitdim» (Muslim, Nasoiy va Ahmad rivoyat qilishgan).
Abu Ja’d Zomriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: "Kim pisand qilmay uch jumani tark etsa, Alloh uning qalbiga muhr bosgay", dedilar (Hokim rivoyat qilgan).
«Alloh taolo uning qalbiga muhr bosgay» kalimasining ma’nosi: «johillardan, qalbi qattiqlardan», deb yozib qo‘yadi, qalbini muhrlab, o‘rab qo‘yadi, uning qalbini O‘zining lutfu marhamatidan mahrum qiladi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Biringiz bir to‘da qo‘y olib, shahardan bir-ikki mil uzoqlashadi. O‘t-o‘lan topish og‘irlashganda, undan-da uzoqroqqa jo‘nab ketadi. Juma keladi, lekin u jumaga hozir bo‘lmaydi. Yana juma keladi, lekin u jumaga kelmaydi. Hatto Alloh taolo uning qalbini muhrlab qo‘yadi", dedilar (Ibn Moja rivoyat qilgan).
Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam juma kuni bizga xutba qilib bunday dedilar: "Ey insonlar, Allohga o‘limlaringizdan oldin tavba qiling. Mashg‘ul bo‘lmay turib, solih amallarga shoshilib qolinglar. Doimiy zikrda bo‘lib, Robbingiz bilan aloqani mustahkamlanglar. Oshkora va pinhona sadaqani ko‘paytiringlar, rizqingiz keng bo‘ladi, sizlarga Allohdan yordam yetadi, musibatlaringizning o‘rni bilinmay ketadi. Bilib qo‘yinglar, Alloh taolo jumani mana shu joyda, shu kunda, shu oyda, shu yilda farz qildi. Uning farzligi qiyomatgacha bardavomdir. Kim tirikligimda yoki mendan keyin odil yoki fosiq imomi bo‘la turib, jumani beparvolik va inkor qilgan holda tark qilsa, Alloh taolo uning ishlarini jamlamasin, baraka bermasin. Ogoh bo‘linglar, to tavba qilmaguncha, uning namozi, zakoti, haji, ro‘zasi, yaxshiliklari qabul bo‘lmaydi. Kim tavba qilsa, Alloh taolo uning tavbasini qabul qiladi" (Ibn Moja va Tabaroniy rivoyat qilishgan).
Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Kim ketma-ket uch jumani tark qilsa, Islomni ortiga tashlabdi" (Abu Ya’lo rivoyat qilgan).
Ya’ni din arkonlarini tark qilibdi, shariat odoblariga rioya qilmabdi, hasrat va g‘aflatda qolibdi. Qalbi qorayib, amali yomonlashibdi.
“Juma haqidagi oyat va hadislar” kitobidan
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".
Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.
«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.
«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).
Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.
Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!
Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.
Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:
1. Taom.
Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.
2. Kiyim.
Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.
3. Maskan.
Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.
4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.
5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.
Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.
«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».
Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.
Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.