Bismillahir Rohmanir Rohiym
Banda Alloh taoloni zikr qilish bilan ko‘z tegishidan o‘zini saqlashi mumkin. Fotiha, oyatul kursi, ixlos, muavvizatayn ya’ni falaq va nos suralarini o‘qib yurish, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘rgatgan duolarni qilish tavsiya etiladi. U zot alayhissalom avvalo o‘zlariga, so‘ngra Hasan va Husayn nabiralariga:
أعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ وَهَامَّةٍ وَمِنْ كُلِّ عَيْنٍ لاَمَّةٍ
“U’iyzukuma bikalimatillahit tammati min kulli shaytonin va hammah va min kulli ’aynin lammah”, duosini o‘qib: “Bu duo otangiz Ismoil va Is'hoq alayhimussalomning panoh tilaydigan duolari”, deb aytar edilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Demak, kimki Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga muvofiq sura va duolarni o‘qib yurishga odatlansa, odamlarning yomon ko‘z va nazarlaridan himoyalangan bo‘ladi.
Shuni unutmangki! Har bir insonning o‘zi bilmagan holda boshqalarga ko‘zi tegishi mumkin. Chunki faqat “Mashaa Alloh” yoki “Barakalloh” deganlardan boshqa har bir insonning ko‘zi tegib qoladi. Hatto o‘z yaqiningizga ham o‘zingiz bilmagan holda ko‘zingiz tegish mumkin.
Shuning uchun, banda o‘zini hayrtaga soladigan biror narsani ko‘rib qolganida “Mashaa Alloh” yoki “Barakalloh” deb Alloh taoloni zikr qilishni unutmasligi lozim.
Alloh taolo Qur’oni karimda bunday marhamat qiladi: «Bog‘ingga kirganingda: “Allohning xohlagani, Allohdan boshqada quvvat yo‘q”, desayding» (Kahf surasi, 39-oyat).
Hatto bir odam o‘zining bog‘iga kirganida bog‘ning chiroyligidan hayratlanib “Masha Alloh” deyishni unutsa, o‘ziga-o‘zi ziyon yetkazib qo‘yadi. Shuning uchun har bir inson o‘zida, oilasida yoki biror narsada uni hayratga soladigan ishni ko‘rganida “Masha Alloh”, “Barakalloh” deb aytishni esdan chiqarmasligi lozim.
Ko‘z tegishidan saqlanishning yo‘llaridan biri bu – banda ko‘z tegishi va odamlarning hasadiga duchor bo‘lmaslik uchun imkon qadar diqqatni jalb qiladigan ishlardan o‘zini saqlashi lozim.
Shuningdek, haddan tashqari ko‘z tegishidan qo‘rqavermaslik, hamma narsadan shubha qilavermaslik, shaytonning vasvasalariga uchmaslik kerak. Har bir ishning o‘z mezoni bor. Buning uchun ko‘z tegishiga butkul be’tibor, beparvo bo‘lmaslik va haddan tashqari shaytonning vasvasasiga uchib, chuqur ketmaslik darkor.
Ko‘z tegishini muolaja qilishning ikki yo‘li bor
Birinchisi, agar sizga kimning ko‘zi tekkanini bilsangiz ko‘zi tekkan odam tahorat olishi lozim. Yuqoridagi rivoyatda kelganidek Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Omir ibn Robi’aga tahorat qilishni buyurganlar. Keyin Omir qo‘llari, tirsaklari, tizzalari, oyoq atroflari va izorining ichini yuvib, so‘ng o‘sha yuvingan suvini Sahlning ustidan quygan. Shunda Sahl ibn Hunayf hech qanday zarar ko‘rmagandek yurib ketgan.
Demak, banda kimning ko‘zi tekkanini bilsa, undan tahorat olishini so‘rashi lozim ekan. Shunda so‘raluvchi aslo g‘azablanmasligi, “Yo‘q, men senga hasad qilmaganman, mening ko‘zim tegmaydi” deb aytmasligi kerak. Chunki ba’zan inson o‘zi bilmagan holda, hatto, hasad qilmaganida ham ko‘zi tegishi mumkin.
Ikkinchi yo‘l – agar kimning ko‘zi tekkanini bilmasangiz, unda fotiha, oyatul kursi, ixlos va muavvizatayn suralarini qayta-qayta o‘qish kerak.
Jabroil alayhissalom Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib: “Bemor bo‘ldingizmi?” deb so‘raganida u zot alayhissalom: “Ha”, deganlar. Shunda Jabroil alayhissalom: “Bismillahi urqiyka. Min kulli shayin yu’ziyka. Min sharri kulli nafsin av aynin hasidin Allohu yashfiyka. Bismillahi urqiyka”, deb aytganlar (Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyati).
Bu Jabroil alayhissalomning Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bemor bo‘lgan vaqtlarida shifo so‘rab qilgan duolaridir. Bundan tashqari ulamolar bemor bo‘lganda Qur’oni karimdagi ushbu oyatlarni o‘qishni tavsiya qilganlar:
“So‘ng takror-takror nazar sol, nazar senga istaganini topa olmay, horib-charchagan holda qaytadir” (Mulk surasi, 4-oyat).
“Va kofirlar zikrni eshitayotganlarida seni ko‘zlari bilan toydirmoqchi bo‘ldilar va, albatta, u jinnidur, derlar. Holbuki, u butun olamlarga eslatmadan o‘zga narsa emas” (Qalam surasi, 51-52-oyatlar).
Aslida Qur’oni karimning har bir oyati mo‘minlar uchun shifodir. Lekin yuqoridagi oyatlar aynan ko‘z tegishi bilan bog‘liq kasalliklarni davolashda samarali sanaladi. Ularni har inson o‘ziga, farzandlariga o‘qib yurishi lozim.
Shu o‘rinda bir muhim masalaga ham to‘xtalib o‘tsak. Inson aslo folbin, kohin, sehrgar, arrofning oldiga bormasligi shart. Chunki ular Alloh taolo va Uning Rasuli qaytargan amallarni qiladilar. Ularga ishonish og‘ir gunohdir. Shuning uchun, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularning oldiga borishdan qattiq qaytarganlar.
Tonggi va tungi zikrlarni qilishni ham unutmang. Chunki bu ko‘z tegishidan saqlanishning eng samarali yo‘llaridan biridir.
Alloh taolodan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashimizga, u zotning sunnatlariga amal qilishimizga tavfiq berishini, yomon ko‘zdan, hasadchilarning hasadidan, inson va jinlarning yomonligidan asrashini so‘raymiz.
Davron NURMUHAMMAD
“Arafot” so‘zi lug‘atda – “bilish, tanish” ma’nolarini bildiradi.
Makka shahridan 20 km, Minodan 10 km, Muzdalifadan esa 6 km, Namira masjididan 1,5 km uzoqlikda joylashgan. Uzunligi 11-12 km va kengligi 6,5 km bo‘lgan vodiy. U qattiq katta toshlardan iborat. Janubiy tomonda 168 ta zinasi mavjud.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Odam Ato bilan Havvo onamiz jannatdan chiqarib yuborilganlaridan keyin bir-birlari bilan shu yerda uchrashganlar, deyiladi.
Boshqa bir rivoyatda Jabroil alayhissalom Ibrohim alayhissalomga ushbu makonda haj amallarini o‘rgatib: “Arofta?” (“O‘rgandingizmi?”) deganlarida, Ibrohim alayhissalom: “Ha”, deganlar. Shundan keyin Arafot deb nomlanib qolgan.
Arofat tepaligida bir baland joy borki, u yerni “jabalul rohma”, ya’ni “rahmat tog‘i” deyiladi. Arafa kuni hojilarga yog‘iladigan behisob rahmat va barakalar sababli “rahmat tog‘i” deb nomlanadi. Ushbu tog‘ Ilol, Nobit hamda Quriyn deb ham ataladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan 93 kun oldin, hijratning 10 yili Madinadan hajga kelib, arafa kuni shu tepalikka chiqqanlar va oq tuyalarini cho‘ktirib, uning ustida turib “Vidolashuv va’z”ini aytganlar. Bu joy uzoqdan ko‘rinib turishligi uchun ustun shaklida ko‘tarilib, oqqa bo‘yab qo‘yilgan.
Arafotda hajning asosiy arkoni ado etiladi. Arafa kuni bomdod namozi o‘qilgandan so‘ng Minodan Arafotga qarab yo‘lga tushiladi. Zilhijja oyining 9-kuni, ya’ni arafa kuni hojilar shu tepalikka chiqib, to quyosh botgunga qadar ibodat bilan mashg‘ul bo‘ladilar. Arafotda ma’lum muddat turmagan kishining haji haj hisoblanmaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Haj Arafotdir”, deganlar (Imom Termiziy va Nasoiy rivoyati).
Arafotga chiqishdan oldin g‘usl qilib olinsa yaxshi bo‘ladi.
Arafotga chiqishda va u yerda turganda doim takbir, tahlil, hamd va talbiya (“labbayka”) aytiladi. Arafotda duolar ijobat bo‘ladi. Shuning uchun hojilar ko‘proq duoda, zikrda, tilovatda, iltijoda, chin dildan tazarruda bo‘lishga intilishlari lozim.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi – Arafot kungi duodir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Arafotda quyidagi oyat nozil bo‘lgan: “Bugun Men sizlar uchun diningizni komil qildim, Men sizlarga ne’matimni to‘kis qilib berdim va sizlar uchun Islomni din qilib tanladim” (Moida surasi, 3-oyat).
Arafotda va Rahmat tog‘ida quyidagi duolarni o‘qish tavsiya etiladi:
“Subhanallohi va bihamdihi. Subhanallohil ’aziym”.
“Laa ilaha illa anta. Subhanaka inni kuntu minaz-zolimiyn”.
“Laa havla va laa quvvata illa billahil ’aliyil ’aziym”.
“Robbana atina fid-dunya hasanatan va fil axiroti hasanatan va qina ’azaban-nar”.
“Allohumma aslih li diniyallaziy huva ’ismati amri va aslih li dunyayallati fiha ma’ashiy va aslih liy axirotiyallati fiha ma’adiy, vaj’alil hayata ziyadatalli min kulli xoyrin, vaja’lil mavta rohatalli min kulli sharrin”.
“A’uzu billahi min jahdil balai va darkish-shaqoi va su’il qazoi va shatamatil a’dai”.
Arafotda peshin va asr namozlari bir azon va ikki iqomat bilan qo‘shib qasr qilib o‘qiladi. Hajning amiri xutba o‘qiydi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!” (Imom Muslim rivoyati).
Boshqa hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Alloh huzurida Arafot kunidan yaxshiroq kun yo‘q. Alloh taolo dunyo osmoniga (farishtalarga maqtanib) yer ahli bilan faxrlanib aytadi: “Mening chang bosgan bandalarimga qarang! Mening rahmatimdan umidvor bo‘lib, barcha joylardan keldilar. Vaholanki, ular mening azobimni ko‘rmaganlar. Alloh taolo biror kunda Arafa kunidek bandani do‘zaxdan ozod qiladigan kun yo‘q, deydi”.
Alloh taolo hajingizni mabrur, sa’yingizni mashkur va gunohingizni mag‘fur qilsin!
Davron NURMUHAMMAD