Respublika ko‘z kasalliklari klinik shifoxonasi bosh shifokori Otabek Ikromov “paqildoq” va salyutlardan olingan jarohatlarning inson ko‘rish a’zolarida qoldiradigan og‘ir asoratlari haqida ma’lumot berdi:
– Har yili Yangi yil arafasida, bayramdan oldin va bayramdan keyingi kunlarda, "paqildoq" va salyutlardan olingan jarohatlar tufayli klinikamizga ko‘plab murojaatlar bo‘ladi. Ularda yuz sohalarining, peshona sohasining kuyishi bilan birgalikda ko‘z ko‘ruv a’zolarining shikastlanishi, ko‘rish faoliyatining buzilishi yoki butunlay yo‘qolishi holatlari kuzatiladi. Davolash chora-tadbirlariga qaramasdan, ayrim bemorlarda og‘ir asoratlar kuzatiladi – ko‘rish a’zolari shikastlanib, ko‘rish qobiliyati butunlay yo‘qoladi. Hattoki, pirotexnika vositalari sababli bolalar umrbod nogironlikka mahkum bo‘lib qoladi.
Ko‘zning pirotexnika vositalari ta’sirida kuyishi bir necha darajaga bo‘linadi. Birinchi darajali kuyishda bemorlarda ko‘z sohasida qichishish, qizarish shikoyatlari kuzatilsa, ikkinchi darajali kuyishda ko‘z olmasida, ko‘zning shilliq pardasida giperemiyalar, shoxpardada biroz shish kuzatiladi. Shu bilan birgalikda, yuz a’zolarining, peshona sohasining kuyishi kuzatiladi. Uchinchi darajali, ya’ni og‘ir darajali kuyishda esa shox pardaning xiralashishi, qovoqlar nekrozi, yuzning to‘liq kuyishi ro‘y beradi. To‘rtinchi darajali, ya’ni o‘ta og‘ir darajadagi kuyishda ko‘zning barcha organlari, shox parda va boshqa to‘qimalarning kuyishi, xiralashishlar va chuqur nekrozlar kuzatiladi.
Shuning uchun ota-onalardan, maktab muassasalaridan va barcha mas’ul bo‘lgan tashkilotlardan bolalarga bu to‘g‘risida to‘g‘ri tushuncha berib, har xil “paqildoq“lardan, pirotexnika vositalaridan foydalanmaslikka chaqirishlarini so‘rayman. Farzandlarimizning salomatligi bir zumlik zavq va o‘yinqaroqligi ortidan xavf ostida qolmasin!
O‘zA
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Faqihlarning fiqhga bergan ta’riflarida «dalil» degan so‘z bormi? Yo‘q. Ular faqat mukallaflarning amallari haqida gapirishdi, hukmlarning mukallaflarga nisbatan joriy bo‘lish holatlariga e’tibor qaratishdi. Demak, umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, fiqhga ikki xil ta’rif berildi. Biri usuliy ulamolarning ta’rifi, ya’ni «Qur’on va Sunnatdan hukmlarni qay tarzda chiqarib olish haqidagi ilm» degan ta’rif. Ikkinchisi fuqaholar bergan ta’rif bo‘lib, unda hosil bo‘lgan hukmlarning mukallaflarga qanday joriy qilinishi asosiy o‘ringa qo‘yildi. Bu hukmlar mutlaq mujtahidlar tarafidan chiqariladi. Hukmni faqat mutlaq mujtahid chiqara oladi. Ana shu mujtahid muayyan bir hukmni Qur’on va Sunnatdan qanday chiqarganini o‘rganish usul ilmining mavzusidir. Chiqarilgan hukmni o‘zimizga va jamiyatga tatbiq qilish esa muftiy va faqihlarning ishidir.
Demak, fiqhga ikki xil qarash mumkin ekan: hukmni chiqarib olish va uni tatbiq qilish. Bizning xatoimiz shuki, hukmni ishlab chiqish bilan uni tatbiq qilish orasidagi farqni tushunmayapmiz. Tushunmaganimiz uchun ham keraksiz gaplarni gapiryapmiz. Biz yuqorida aytib o‘tgan ikki yo‘nalish – tahallul, ya’ni dinga yengil qarash va tashaddud, ya’ni dinda g‘uluvga ketish yo‘nalishlari yo ikkinchi ta’rifdan bexabar qolishdi, yoki unga e’tiborsiz qarashdi. Ular faqat birinchi ta’rifni, ya’ni hukmni qay tarzda ishlab chiqishni izohlashdi.
«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan