Respublika ko‘z kasalliklari klinik shifoxonasi bosh shifokori Otabek Ikromov “paqildoq” va salyutlardan olingan jarohatlarning inson ko‘rish a’zolarida qoldiradigan og‘ir asoratlari haqida ma’lumot berdi:
– Har yili Yangi yil arafasida, bayramdan oldin va bayramdan keyingi kunlarda, "paqildoq" va salyutlardan olingan jarohatlar tufayli klinikamizga ko‘plab murojaatlar bo‘ladi. Ularda yuz sohalarining, peshona sohasining kuyishi bilan birgalikda ko‘z ko‘ruv a’zolarining shikastlanishi, ko‘rish faoliyatining buzilishi yoki butunlay yo‘qolishi holatlari kuzatiladi. Davolash chora-tadbirlariga qaramasdan, ayrim bemorlarda og‘ir asoratlar kuzatiladi – ko‘rish a’zolari shikastlanib, ko‘rish qobiliyati butunlay yo‘qoladi. Hattoki, pirotexnika vositalari sababli bolalar umrbod nogironlikka mahkum bo‘lib qoladi.
Ko‘zning pirotexnika vositalari ta’sirida kuyishi bir necha darajaga bo‘linadi. Birinchi darajali kuyishda bemorlarda ko‘z sohasida qichishish, qizarish shikoyatlari kuzatilsa, ikkinchi darajali kuyishda ko‘z olmasida, ko‘zning shilliq pardasida giperemiyalar, shoxpardada biroz shish kuzatiladi. Shu bilan birgalikda, yuz a’zolarining, peshona sohasining kuyishi kuzatiladi. Uchinchi darajali, ya’ni og‘ir darajali kuyishda esa shox pardaning xiralashishi, qovoqlar nekrozi, yuzning to‘liq kuyishi ro‘y beradi. To‘rtinchi darajali, ya’ni o‘ta og‘ir darajadagi kuyishda ko‘zning barcha organlari, shox parda va boshqa to‘qimalarning kuyishi, xiralashishlar va chuqur nekrozlar kuzatiladi.
Shuning uchun ota-onalardan, maktab muassasalaridan va barcha mas’ul bo‘lgan tashkilotlardan bolalarga bu to‘g‘risida to‘g‘ri tushuncha berib, har xil “paqildoq“lardan, pirotexnika vositalaridan foydalanmaslikka chaqirishlarini so‘rayman. Farzandlarimizning salomatligi bir zumlik zavq va o‘yinqaroqligi ortidan xavf ostida qolmasin!
O‘zA
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun sizlarga 6 yoshli bir qizaloq haqida so‘zlab beraman. Qizaloqning ismi Tessi bo‘lib, u kambag‘al oilada yashardi. Uylarining birinchi qavatida dorixona joylashgan edi.
Qizaloq kunlarning birida ota-onasiga bildirmasdan shu dorixonaga bordi. Dorixonachi uzoq yil ko‘rishmagan chikagolik bir do‘sti bilan suhbat qurardi. Ular dorixonaga kirgan qizaloqni payqamay, gaplashishda davom etardilar. Oxiri Tessi stolni taqillatib, qo‘lidagi bir dollarni sotuvchining oldiga qo‘ydi-da: “Iltimos menga mo‘jiza berib yuboring” dedi.
Sotuvchi hayron bo‘lib: “Senga nima kerak qizaloq?” dedi.
Qizaloq: “Mana bir dollar, menga mo‘jiza kerak” dedi.
“Biz mo‘jiza sotmaymiz” dedi sotuvchi.
Qizaloq bu gapni eshitishi bilan yig‘lab yubordi. “Iltimos qilaman, menda yana 11 sent ham bor, menga mo‘jiza topib bering”.
Sotuvchi: “Menda sen izlayotgan narsa yo‘q. Kechirasiz, lekin men senga yordam berolmayman”, dedi.
Dorixonachining oldida turgan do‘sti tiz cho‘kib, qizaloqdan so‘radi: “Siz qanday mo‘jiza sotib olmoqchisiz?”.
“Ukam, ukam.... kasal. U yuqori qavatdagi uyimizda ahvoli og‘ir holatda yotibdi. Hozirgina shifoxonadan keldi. Lekin miyasidagi shishni davolab bo‘lmayapti. U o‘lib qoladi, ukam yashashi uchun menga mo‘jiza kerak” dedi jajji qizaloq ko‘zlari yoshga to‘lib.
Ha, qizcha mo‘jizani sotib olsa bo‘ladigan narsa deb o‘ylardi. Chunki u shifokorning ukasi og‘ir kasal ekani, buning uchun katta mablag‘ kerakligi haqida aytgan so‘zlarini eshitgandi. Shifokorning bu so‘zlaridan keyin Tessi ko‘zlari yoshga to‘lgan otasining umidsizlik bilan aytgan ushbu so‘zlarini ham eshitgandi: “Endi...endi o‘g‘limizni faqat mo‘jiza qutqara oladi”.
Shuning uchun qizaloqqa mo‘jiza juda zarur edi.
“Sizda necha pul bor?” deb so‘radi haligi chikagolik odam.
“Bir dollarim va yana o‘n bir sentim bor”, dedi Tessi.
“Qanday ham yaxshi, mening mo‘jizam uchun aynan shuncha kerak bo‘ladi” deb jilmaydi va jajji mushtiga pullarini qisib olgan qizchaning qo‘lidagi pulni olib, “Qani menga uyingni ko‘rsat-chi, ukangni ko‘rmoqchiman” dedi.
Ma’lum bo‘lishicha, bu odam taniqli neyroxirurg shifokor Karlton Armstrong ekan. U dunyodagi eng yaxshi neyroxirurglardan biri edi.
Shifokor qizaloq bilan birga uyga bordi va Tessining ukasini ko‘rib: “Men sizning farzandingizni mutlaqo bepulga davolayman”, dedi. Tessining oilasi bundan nihoyatda xursand bo‘lishdi. Mo‘jiza sodir bo‘layotganiga ishonishmasdi.
Shifokor Armstrong jarrohlik amaliyotini muvaffaqiyatli amalga oshirdi va uning bu amaliyotda qo‘llagan uslubi butun dunyo tibbiyot maktablarida o‘rgatiladigan bo‘ldi.
Tez orada Tessining ukasi butunlay sog‘lom holda uyga qaytdi. “Sizning o‘z oyoqlaringiz bilan uyimizga kelib qolishingiz bu – haqiqiy mo‘jiza. Pulimiz ham yo‘q edi. Nahotki, bepulga shunday murakkab amaliyotni qilib bergan bo‘lsangiz”, dedi qizaloqning otasi. Bu gaplarni qizaloq Tessi eshitib qolib, yugurib keldi: “Yo‘q, kechirib qo‘yasiz hech bepul emas. Men bu mo‘jiza uchun 1 dollar va 11 sent to‘laganman”, dedi. Qizaloqning ota-onasi hayratlanib: “Yo‘g‘e, bu sening ishingmi?” deyishdi. Shifokor: “Ha, hammasiga shu jajji qizaloq sababchi”, dedi.
Ushbu hikoyadan o‘zimizga qanday foydalarni olishimiz mumkin:
Avvalo, yosh bolalarning beg‘uborligi, sof tabiat ekani. Bir narsaga shak-shubhasiz ishonishlari.
Ikkinchidan, Alloh taoloning rahmati kengligi.
Uchinchidan, agar bir narsaga chin qalbdan ishonsak va unga erishish uchun astoydil harakat qilsak, albatta mo‘jiza bizdan uzoq emasligiga guvoh bo‘lamiz.
Qissada guvohi bo‘lganingizdek, qizaloqning qat’iy ishonchi sababli Alloh taolo shifokorni yubordi. Natijada, qizaloqning ukasi tuzalib ketdi, mo‘jiza sodir bo‘ldi. Buning uchun bor yo‘g‘i 1 dollaru 11 sent sarflandi.
Davron NURMUHAMMAD