Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Uhud tog‘i

16.12.2024   4207   2 min.
Uhud tog‘i

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Ziyoratchi Uhud tog‘i va Uhud shahidlari qabristonini ziyorat qilishi mustahab hisoblanadi. Uhud shahidlari qabristoni kichik qabriston bo‘lib, u yerda Hamza roziyallohu anhu va boshqa sahobalarning qabrlari bor.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam Baqi’ va Uhud shahidlari yotgan qabristonni tez-tez ziyorat qilib turardilar.
Bu qabristonda qilinadigan amallar tartibi Baqi’ qabristonidagi kabidir. Uhud tog‘i fazilatiga kelsak, bu borada bir qancha hadislar mavjud.

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘iga qarab: “Darhaqiqat, Uhud bizni, biz uni yaxshi ko‘radigan tog‘dir”, dedilar (Imom Muslim rivoyat qilgan).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ini yaxshi ko‘rardilar. Ibn Hajar rahmatullohi alayhning rivoyatida: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ida yurganlarida uning shavqi kelib qimirladi. Shunda ul zot oyoqlari bilan tog‘ni tepib: “Sokin bo‘l, ey Uhud!” dedilar», deyilgan.

Suhayliyning rivoyatida aytiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam chiroyli fa’l (yaxshilikka yo‘yib qo‘yish) va chiroyli ismlarni yaxshi ko‘rar edilar. “Ahadiyya” kalimasidan yasalgan ism (Uhud)dan chiroyli ism yo‘q. “Uhud” so‘zidagi harakatlar (harfning osti va ustiga qo‘yiladigan belgilar) raf’dir. Raf’ (bizdagi “u” harfiga to‘g‘ri keladi) so‘zi ko‘tarish, yuksaltirish ma’nolarini anglatadi. Shu lafzdan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Ahadning dini qadri baland ko‘tarilishi, oliylikka yuksalishini his qilardilar. Shuning uchun unga bo‘lgan muhabbatlari ham so‘zda, ham ma’noda bog‘langan edi.


Demak, biz ham yuqorida aytilganlardan o‘zimizga kerakli xulosalar chiqarib, qo‘ldan kelgancha hayotimizga tatbiq etib borishimiz lozim. Biz ham har doim aziz insonlar va qadrli narsalarni yaxshi ko‘rishimiz darkor. Bu borada suyukli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam barchamizga o‘rnak – namunadirlar.

“Umra – ulug‘ amal” kitobidan

Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Muazzam kunlar og‘ushidamiz

05.06.2025   14676   4 min.
Muazzam kunlar og‘ushidamiz

Diyorimizga ulug‘ ayyom kirib kelmoqda. Qutlug‘ Iydul Azho vatandoshlarimizni xayru saxovat, mehr-oqibat sari chorlaydi. Bu bayram chin ma’noda odamiylik ayyomi. Insonlarga mehr, o‘ksik ko‘ngillarga shodlik ulashish fursati.


Qalblari himmat va karam ne’matidan bobahra xalqimiz bu muazzam kunlarni boy bermaslik uchun fursatni g‘animat biladilar va savobdan bahramand bo‘lib qolishga harakat qiladilar.


Dinimiz ko‘rsatmalari, shariat hukmlarini ustivor tutgan qodir vatandoshlarimiz qurbonliklar qilib, Haqni rozi qilishga, haqdorlar ko‘nglini olishga intiladilar. Yaratganning rahmati yog‘ilib turgan damlarda duolar mustajob bo‘ladi. Alloh taolo o‘zining kalomida “Parvardigoringiz uchungina namoz o‘qing va qurbonlik qiling”, - deb marhamat qiladi.


Bu borada sarvari koinot sayyidimiz ibratlari o‘rinli. Oila a’zolarimizni yo‘qlash, qo‘shnilar holidan xabar olishda, miskinlarni sevintirish-u, xastalar ahvolidan  ogoh bo‘lishda ularning hadisi muboraklari bizga nurli yo‘l, deymiz.


Amallar ko‘p. Ularga beriladigan savoblarning darajasi amalga qarab belgilanadi. Eng savobi ko‘p amal bu farz hisoblansa, boshqalarga yaxshilik ulashish undan keyingi o‘rinda turadigan ulug‘ ibodatdir!


Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida boshqalarga qilinadigan yaxshilikni farzdan keyingi o‘rinda turishini bayon qilib shunday dedilar: “Farzlarni ado qilishdan keyingi o‘rinda turadigan Allohga eng suyukli bo‘lgan amal bu musulmoning qalbiga xursandchilikni kiritishdir”.


Shuning uchun Shayx Abdulloh Hoshim rahmatullohi alayh qozilikdan kelgan maoshning teng yarmiga shirinlik sotib olib, o‘zlari bilan olib yurar va har doim uchratgan bolaga shirinlikdan berib, uni xursand qilar edilar.


Ulug‘ kunlarda turibmiz. Har damni g‘animat bilishlik, bir birimizga saxovatda ibrat bo‘lishimiz savobli amallar ekanini his qilmog‘imiz lozim. Bu kunda isrofgarchilikdan xoli dasturxonlar yozish, borimizni boshqalar bilan bo‘lishishga intilishimiz darkor. Xayrni,  yaxshilikni gunohga almashtirib qo‘ymaslik uchun ham uyg‘oq ko‘ngil bo‘lish talab etiladi.


Bugun muazzam kunlar og‘ushidamiz, dedik. Vatandoshlarimiz ulug‘ safarlarni ixtiyor etganlar. Ayni fursatlarda hojilarimiz Mino, Arofat vodiylarida, Muzdalifada – duolar qabul bo‘ladigan makonlarda, zamonlarda ibodatlar qilib, elu yurtga tinchlik, osoyishtalik so‘ramoqdalar. Bu duolar barakotidan diyorimiz ahliga qancha yaxshiliklar yetishadi, inshaalloh. Ibodatlar huzurini totgan odamlarning qalbi salim, ehsonu, muruvvatda peshqadam bo‘lishlari bu eng katta yaxshilik aslida. Hojilarimiz safar odoblarini tushunib, ulug‘ dargohlardan nasibador bo‘lib qaytadilar. Diyorimizga qaytganlaridan so‘ng esa yoshlarimiz ma’naviyatiga kamarbasta bo‘ladigan, Haq va haqiqat yo‘lida sidqidil xizmat qiladigan xolis Haq xizmatchilariga aylanadilar, degan umidimiz bor. Bunday ulug‘ ziyoratlar insonni qaysi yoshda bo‘lmasin, ezguliklarga xayrixox qiladi. O‘zgalar qalbini tushunishga, vatan va xalq manfaati yo‘lida sa’y-harakatga chorlaydi.


Bu kunlarning Yaratgan dargohidagi o‘rni musharraf. Hayit kechalarida duolar qabul bo‘ladi. Qurbonlik go‘shtlaridan nasibador oilalarga xursandchilik kiradi. Bu ehsonlar ortida ham mehr-oqibat, o‘zaro bag‘rikenglik maqsadi mujassam. Biz bu makonda yasharkanmiz, turli millatlar vakillari yagona O‘zbekistonning fuqarolarimiz. O‘zaro tenglik, adolat hukm surgan yurtda birodarlik, yaxshi qo‘shnichilik an’analarini qadrlab yashamoqdamiz. Mahallalarda hamkorlik bilan obodlik sari yo‘l ochilyapti. Vatanimiz kundan- kunga farovon, xalqimiz turmushi chiroyli bo‘lib boryapti. Bu ne’matlarga shukrona qilish, to‘g‘ri yo‘lda sobitqadam bo‘lish ma’rifatimiz, ma’naviyatimiz kamolidan darak beradi.


Xalqimizga saodat va sano ayyomi – Qurbon hayiti muborak bo‘lsin! Barchamizni Yaratgan xayru xursandchiliklar ustida bardavom qilsin. Vatanimiz tinch, yurtdoshlarimizning oilalari farovon bo‘lsin.

Xolmurod MAMAJONOV,

Farg‘ona shahar “Ummul quro” masjidi imom-xatibi

O'zbekiston yangiliklari