Bismillahir Rohmanir Rohiym
Ziyoratchi Uhud tog‘i va Uhud shahidlari qabristonini ziyorat qilishi mustahab hisoblanadi. Uhud shahidlari qabristoni kichik qabriston bo‘lib, u yerda Hamza roziyallohu anhu va boshqa sahobalarning qabrlari bor.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Baqi’ va Uhud shahidlari yotgan qabristonni tez-tez ziyorat qilib turardilar.
Bu qabristonda qilinadigan amallar tartibi Baqi’ qabristonidagi kabidir. Uhud tog‘i fazilatiga kelsak, bu borada bir qancha hadislar mavjud.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘iga qarab: “Darhaqiqat, Uhud bizni, biz uni yaxshi ko‘radigan tog‘dir”, dedilar (Imom Muslim rivoyat qilgan).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ini yaxshi ko‘rardilar. Ibn Hajar rahmatullohi alayhning rivoyatida: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ida yurganlarida uning shavqi kelib qimirladi. Shunda ul zot oyoqlari bilan tog‘ni tepib: “Sokin bo‘l, ey Uhud!” dedilar», deyilgan.
Suhayliyning rivoyatida aytiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam chiroyli fa’l (yaxshilikka yo‘yib qo‘yish) va chiroyli ismlarni yaxshi ko‘rar edilar. “Ahadiyya” kalimasidan yasalgan ism (Uhud)dan chiroyli ism yo‘q. “Uhud” so‘zidagi harakatlar (harfning osti va ustiga qo‘yiladigan belgilar) raf’dir. Raf’ (bizdagi “u” harfiga to‘g‘ri keladi) so‘zi ko‘tarish, yuksaltirish ma’nolarini anglatadi. Shu lafzdan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Ahadning dini qadri baland ko‘tarilishi, oliylikka yuksalishini his qilardilar. Shuning uchun unga bo‘lgan muhabbatlari ham so‘zda, ham ma’noda bog‘langan edi.
Demak, biz ham yuqorida aytilganlardan o‘zimizga kerakli xulosalar chiqarib, qo‘ldan kelgancha hayotimizga tatbiq etib borishimiz lozim. Biz ham har doim aziz insonlar va qadrli narsalarni yaxshi ko‘rishimiz darkor. Bu borada suyukli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam barchamizga o‘rnak – namunadirlar.
“Umra – ulug‘ amal” kitobidan
Saudiyalik bir shifokor ayol hikoya qiladi: "Muhammad ismli yoshi taxminan o‘ttizlarda bo‘lgan bir yigit qabulimga keldi. Uning yonida onasi bor edi — u undan qochmoqchi bo‘lar, u esa uni bag‘riga bosardi.
Onasi ro‘molini uloqtirardi, u esa qaytadan joyiga to‘g‘irlab qo‘yardi. Uning qo‘llarini tishlar, tirnardi, yuziga tuflardi — u esa jilmayardi.
Onasi shifoxonaga kirdi-yu, ro‘molini uloqtirib, aqli yo‘q majnun odam kabi kulib, shifokorning stoli atrofida yugurib aylana boshladi.
Shunda men so‘radim:
— Bu kim?
— Onam, — dedi u.
— Unga nima bo‘lgan?
— Ular shu hollarida, aqlsiz tug‘ilganlar, — dedi u.
— Unday bo‘lsa, siz qanday tug‘ilgansiz?
— Bobom ularni otamga olib bergan ekanlar, shoyad farzandli bo‘lar deb. Otam bir yildan so‘ng uni taloq qilgan ekanlar. Onam menga homilador bo‘lgan ekanlar. So‘ng men tug‘ilganman.
— Qachondan beri ularga qaraysiz, parvarish qilasiz?
— O‘n yoshimdan beri. Ularga ovqat tayyorlayman, qarayman. Uxlamoqchi bo‘lsam, chiqib ketib qolsalar qidirib yurmayin deb oyog‘imni oyoqlariga bog‘lab uxlayman...
— Nega bugun bu yerga olib keldingiz?
— Ularning qon bosimlari yuqori, qandli diabet kasallari bor.
Onasi kulib:
— Kartoshka ber, — dedi.
U berdi. Onasi yuziga tufladi. U kulib, yuzini tozaladi.
Shunda men so‘radim:
— U sizga ona ekanini biladilarmi, sizni taniydilarmi?
— Yo‘q, vallohi, men o‘g‘lilari ekanimni bilmaydilar. Lekin Yaratgan Robbim biladiki, u zot mening onamdirlar.
Onasi qarab turib:
— Ey o‘g‘lim, sen yolg‘onchisan! Nega meni Makkaga olib bormayapsan? — dedi.
U esa:
— Payshanba kuni olib boraman deb aytmadimmi, onajon? Payshanba kuni boramiz — dedi.
Men so‘radim:
— Uning zimmasidan (aqli joyida emasligi sabab) soqit bo‘lsa, Makkaga olib borish kerakmi?
U javob berdi:
— Opa, onam bilan Robbimning huzuriga hisobda turganimizda: “Muhammad, nega meni Makkaga olib bormagan eding?” — deyishini xohlamayman.
Men Robbimga qarata: “Robbim, men onamni yelkamda opichlab ko‘tardim, tavof qildirdim, zamzam ichirdim, Ka’baga qaratib qo‘ydim”, deyishni xohlayman.
Yana: “Allohim! Garchi ularning aqllari bo‘lmagan bo‘lsada, mening onam ekanlarini albatta Sen bilguvchisan!”, deyishni istayman”, dedi.
Men jim bo‘lib qoldim, ko‘zim yoshga to‘ldi. So‘ngra unga:
— Onangga ko‘rsatgan bu ehtiroming uchun Alloh senga ajru mukofotlar ato etsin! Bugungiday ota-onaga yaxshilik qilishni ko‘rmaganman.
U esa javob berdi:
— Men bu ishimni (kuni kelib) farzandlarim ham menga shunday muomala qilishlari umidila qilapman. Chunki birrul volidayn (albatta qaytadigan) qarzdir".