Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Onasini ranjitgan farzand

17.12.2024   4321   4 min.
Onasini ranjitgan farzand

Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu

Bugun sizlarga onaga yaxshilik qilish, uni e’zozlash va hurmat qilish, yaxshi ko‘rish haqida so‘zlab beraman. Alloh taolo Qur’oni karimning juda ko‘p oyatlarida ota-onaga yaxshilik qilishga buyurgan. Alloh taolo: “Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat”, degan.

Alloh taolo ushbu oyatda ota-onaga mehribon bo‘lishga, ularga muloyimlik bilan muomala qilishga buyuradi. Farzand ota-onasining oldida o‘zini kamtar tutishi lozim.

Keling, sizga bu haqda bir hikoyani so‘zlab beray.

Bir yigit onasi bilan yolg‘iz yashardi. U barcha yoshlar kabi tez jahli chiqadigan va g‘azablanadigan edi. Kunlarning birida ko‘ylagini kiymoqchi bo‘ldi, lekin tugmasi uzilib tushganini ko‘rib jig‘ibiyron bo‘ldi. Onasidan alamini olmoqchi bo‘lib: “Ona ko‘ylagimning tugmasi qani?!” deb baqirdi. Onasi bir zumda ko‘ylakka tugma qadab bersa-da, o‘g‘lining g‘azabi bosilmadi. Balki yanada qattiqroq onasiga baqirib, qo‘lidagi qog‘ozlarni stolga otib, onasiga jahl qildi. Onasi xafa bo‘lib, bir og‘iz ham so‘z aytmadi. O‘g‘li o‘zining xonasiga eshikni bor kuchi yopib, kirib ketdi.

Ha, afsuski bugungi kunda bunday yoshlar juda ko‘p.

Yigit qilgan ishidan qattiq afsuslandi, onasini ranjitgani uchun kechasi bilan uxlay olmadi. Ertalab tong otishi bilan onasidan kechirim so‘rash uchun onasining oldiga bordi, lekin onasi unga hech narsa demadi. Yigit universitetga ketdi.

Yigitning halovati yo‘q edi, darsga qatnashishni ham istamasdi. Miyasida turli o‘y-hayollar qaynardi. “Bugun onamga biror narsa bo‘lsa-ya”, “Alloh saqlasin, agar onam vafot etib qolsa-chi?”, “axir onam menda noroziku...”, “nega onamni xafa qilib qo‘ydim...”

Yigitning hayoliga shu kabi turli qo‘rqinchli fikrlar kelardi.

Aziz yoshlar, bilingki, agar onangizni norozi qilsangiz, butun dunyo sizdan norozi bo‘ladi, keng dunyo sizga torlik qiladi. Agar onangizni rozi qilsangiz, butun dunyo sizdan rozi bo‘ladi. Eng muhimi – Alloh sizdan rozi bo‘ladi.

Yigit qanday bo‘lmasin onasidan uzr so‘rashga, onasining ko‘nglini ko‘tarishga harakat qilardi. Telefonidan onasiga xat yozmoqchi bo‘ldi. Lekin nima deb yozishni bilmasdi. Oxiri bunday deb yozdi: “Onam men hozir bir ma’lumotni o‘qib qoldim. Aytilishicha, inson oyog‘ining tag qismi oyoqning ustki qismiga qaraganda yumshoqroq ekan. Mening mehribon onam bu ma’lumotga ishonch hosil qilishim uchun oyoqlaringizning tagini ham, ustini ham o‘pib ko‘rishimga ruxsat berasizmi?”.

Shu payt yigitning darsi boshlandi, darsga kirib ketdi. U darsda o‘tirar ekan, lekin butun hayoli onasida edi. Tezroq uyga borishga, onasining oyoqlarini o‘pishga shoshilardi.

O‘qishi tugashi bilan uyga ketmoqchi bo‘lib turganida telefoniga onasidan xabar keldi. Onasi unga bunday javob xati yozgandi: “Yo‘q, o‘g‘lim ruxsat bermayman. Chunki bu ma’lumot to‘g‘ri ekanini bilaman. Sen chaqaloqlik vaqtingda bilganman, bolam. Go‘daklik chog‘ingda oyoqlaringni tagini ham, ustini ham o‘pardim”. Yigit bu xabardan o‘zini tiyib tura olmasdi, ko‘zlaridan durdek yosh tomchilari sizib chiqardi.

Yigit uyiga xuddi shamoldek uchib bordi, hali hech qachon bunchalik tez yugurmagan edi. Uyiga kirishi bilan onasini quchoqlab, yuzlaridan, qo‘llaridan o‘pdi. Oyoqlaridan o‘pmoqchi edi, onasi bunga yo‘l qo‘ymadi. Onasini qattiq quchoqlab, “Onajon meni kechiring” dedi. Onasi ham ko‘z yosh to‘kib “Sendan xafa emasman, bolam, allaqachon kechirganman”, dedi.

Aziz yoshlar, onangizni hurmat qiling! Aslo ranjitmang, xafa qilmang! Mehribon va muloyim bo‘ling. Har kuni xursand qiling, hamisha yuzida tabassum bo‘lishiga sababchi bo‘ling!

Unutmang, jannatingiz kaliti, bu dunyodagi baxt, rohat va yutuqlaringiz asosi – onangiz roziligi bilan bog‘liq.

Maqolaning videolavha shakli

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

06.06.2025   4998   4 min.
Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

Shukuh


Mamlakatimizda muborak Qurbon hayitini ko‘tarinki kayfiyatda nishonlash yaxshi an’anaga aylangan. Bayram kunlari yurtimizda mehr-oqibat, insonparvarlik, shukronalik, saxovat va bag‘rikenglik kabi xalqimizga xos ezgu fazilatlar yanada yorqin namoyon bo‘ladi.

Ushbu muborak ayyomda qarindosh-urug‘lar, yaqinlar, yolg‘iz keksalar holidan xabar olinadi, ko‘makka muhtoj insonlarga yordam beriladi, qisqacha aytganda, jamiyatda birdamlik va ahillik muhiti yana ham mustahkamlanadi.

Kezi kelganda, bugun mamlakatimiz yangi taraqqiyot bosqichiga chiqqanini, barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham ko‘plab islohotlar amalga oshirilayotganini, yutuqlarga erishilayotganini alohida qayd etish lozim.

Yangi O‘zbekistondagi bu muvaffaqiyatlar zamirida fuqarolarning vijdon erkinligi huquqlarini ta’minlash borasidagi yangilik va yengilliklarni alohida qayd etish, xususan, ikki muhim hujjatni eslab o‘tish lozim.

Birinchisi — “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qonun, ikkinchisi — Prezidentimizning “Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni. Ushbu ikki muhim hujjat tom ma’noda diniy-ma’rifiy soha samaradorligini yangi bosqichga olib chiqishning mustahkam huquqiy asosi bo‘ldi.

Farmonga asosan, ko‘hna Buxoroda Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi tashkil etildi. Bu xalqimiz, xususan, diniy-ma’rifiy soha vakillari uchun katta xushxabardir. Ushbu markaz tom ma’noda buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati allomalarining yuksak insonparvarlik g‘oyalarini ilmiy asosda o‘rganish, yosh avlodni bag‘rikenglik hamda o‘zaro hurmat ruhida tarbiyalashda muhim o‘rin tutadi. Shuningdek, tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini ilmiy tadqiq etish, “Yetti pir” allomalari va aziz avliyolarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqaro maydonda keng targ‘ib qilish kabi asosiy vazifalarni bajaradi. Naqshbandiylik ta’limotining ezgu g‘oyalarini tadqiq etish uchun ilmiy-nazariy va uslubiy masalalarga bag‘ishlangan anjuman, konferensiya, ko‘rgazma, seminar-trening, tanlovlar hamda boshqa madaniy-ma’rifiy tadbirlar tashkil etadi. Tasavvuf ta’limotining ilmiy asoslangan g‘oyalarini targ‘ib qiladi va soxta tariqatchilikning oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi.

Sirasini aytganda, ushbu markaz ham Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi singari uchinchi Renessansni qaror toptirish yo‘lidagi yana bir mustahkam ilm va aql markazi bo‘ladi, albatta.

Shu o‘rinda, O‘zbekiston Prezidentining Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigida ta’kidlanganidek, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi — Samarqand shahri 2025 yilda Islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda.

Poytaxtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz hamda xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanajak, albatta.

Shukrki, maqtansak arziydigan bu kabi xushxabar va yangiliklar bisyor. Ayniqsa, ayni hayit kunlarida bu yurtdoshlarimiz kayfiyatini yanada ko‘tarishi, bayramga o‘zgacha shukuh qo‘shishi muqarrar.

Kezi kelganda aytish joizki, muborak Qurbon hayitining ahamiyati yangi O‘zbekistonda ijtimoiy davlat barpo etish jarayonlari hal qiluvchi bosqichga kirayotgan bugungi sharoitda tobora ortib bormoqda. Bu muborak kunda yaqinlar bilan ko‘rishish, uzoqlashgan do‘stlar bilan yarashish, qarindosh-urug‘larga ziyoratga borish — barchasi mehr-oqibat va insonlar o‘rtasidagi uzviy aloqalarni mustahkamlaydi.

Hayit faqat bayramgina emas, balki ming yillar davomida shakllangan qadriyatlarimiz tarannumi hisoblanadi. Odatda ushbu ayyomda hamma bir-birini bayram bilan samimiy muborakbod etadi, qurbonliklar qilinadi. Qurbonlik go‘shtidan va taomidan ehtiyojmand, kam ta’minlangan insonlar, turli millat va din vakillariga ulashiladi. Bu, o‘z navbatida, saxiylik, shukronalik, jamiyatdagi tenglikni ta’minlashga qaratilgan ulkan ibrat hamda muhtojlar, yetim-yesirlar va e’tiborga muhtoj insonlar haqida qayg‘urishning amaliy ifodasi, qolaversa, o‘zaro mehr-oqibat rishtalarining yanada mustahkamlanishiga sabab bo‘ladi.

Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!

 

Homidjon ISHMATBЕKOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari.

Maqolalar