Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Mart, 2025   |   15 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:17
Quyosh
06:35
Peshin
12:37
Asr
16:43
Shom
18:33
Xufton
19:45
Bismillah
15 Mart, 2025, 15 Ramazon, 1446
Maqolalar

Eng boy kambag‘al oila

20.12.2024   11354   4 min.
Eng boy kambag‘al oila

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu

Ba’zilar qashshoq oila yoki faqir jamiyatda hayot kechiradi. Bunday sinovli vaziyatda ona – farzandlariga qambag‘allikni yengishga va qashshoqlikdan ham ustun turadigan boy qadriyatlar borligini o‘rgatishi lozim. Ya’ni kambag‘allikda yashayotgan farzandlar onaning go‘zal tarbiyasi sababli o‘zlarini aslo kambag‘al deb bilmasliklari lozim.

Sizlarga so‘zlab beradigan hikoyam ham o‘z qizini “Qizalog‘im, sen boysan” deb go‘zal tarbiyalagan ona haqida bo‘ladi.

Ushbu hikoyani jajji qizaloq ulg‘ayganida so‘zlab bergan.

Yoshligimda qashshoqlikda yashaganimizga qaramasdan onam meni “Qizim, biz boymiz” deb katta qildilar. Kambag‘al oilada yashashimizni kattaroq sinfga o‘tganimda bilganman.

Onam hamisha kiyimlarimni pokiza, ozoda qilib qo‘yardi. Kechalari kiyimlarimni tikardi. Kiyimimda yamoqlar juda ko‘p bo‘lardi. Har kuni ertalab sochlarimni tarardi. Oyoq kiyimlarini ham tozalardi. Onamning g‘amxo‘rligi sababli men hech qachon o‘zimni kambag‘al oilaning farzandi deb hisoblamasdim.

Kunlarning birida maktabdagi darslarim tugaganidan so‘ng ikki sinfdoshim: “Sen kambag‘alsan” deb meni mazax qilishdi. Ularning aytgan so‘zlari menga og‘ir botdi, qattiq xafa bo‘ldim.

Uyga yig‘lab bordim. Uyimga yaxshilab razm soldim, uyimiz juda eski va ta’mirsiz edi. Ko‘p joylarni onam o‘z qo‘llari bilan ta’mirlab, bo‘yab qo‘ygandi. Muzlatgich ham bo‘m-bo‘sh edi. Onam maktbdan qaytganimdan beri meni kuzatib turgan ekan.

Muzlatgichda yeyishga yegulik ham yo‘q edi. Stol ustida onam menga tayyorlab qo‘ygan 3-4 bo‘lak non ham 4-5 kunlik edi. “Bu nimasi? Nahotki men kambag‘al ekanimizni bilmagan bo‘lsam. Biz haqiqatdan ham qashshoq ekanmiz”.

Onamning oyoqlariga yopishib olib: “Onajon biz kambag‘almizmi?” deb so‘radim. Men o‘zimcha onam meni aldashga urinib, meni yupatsa kerak deb o‘ylagandim. Ammo onam menga xotirjam qarab: “Kambag‘al? Biz kambag‘al ekanmizmi?! Yo‘q, jonginam biz aslo kambag‘al emasmiz”, dedi.

Onam oshxonaning pardasini ko‘tarib: “Tinch o‘ynab o‘tirgan ukalaring va singlingga bir qara. Ularning kulishini va mazza qilib o‘ynashayotganini, sog‘-salomat ekanini ko‘ryapsanmi? Bu narsa boshqalarning uyida yo‘q”, dedi-da, yugurib borib qo‘lida bir surat olib kelib, menga ko‘rsatdi: “Shu rasmni eslaysanmi? Yodingdami, barchamiz bir dasturxon atrofida tushlik qilgandik. Stol ustidagi loviya va nonni ko‘ryapsanmi? Rasmga chiroyli tabassum qilib tushgan ekanmiz”, dedi.

Keyin onam muzlatgichni ochib: “Ozgina bo‘lsa ham yeyishga loviyamiz bor. Ayrimlarning uyida shu ham yo‘q”, dedi.

Ha, agar qizalog‘im bizning pulimiz yo‘q, shuning uchun biz kambag‘almiz demoqchi bo‘lsang, to‘g‘ri pulimiz kam bo‘lishi mumkin, ammo bizda boshqalarda yo‘q ko‘p narsalarimiz bor. Ayrimlar biz kabi baxtli tabassum qila olmasligi mumkin. Biz baxtlimiz.

Boshqalarning boyligi bo‘lsa ham, sog‘lig‘i bo‘lmasligi mumkin. Biz esa sog‘-salomatmiz.

O‘zgalarning puli ko‘p bo‘lishi mumkin, lekin oila a’zolari bir-biriga ahil bo‘lmasligi va biz kabi bir-birini qattiq yaxshi ko‘rmasligi mumkin. Shunday ekan, aslo xavotir olma qizalog‘im, biz haqiqatdan ham boymiz. Bizda juda ko‘p boyliklar bor”.

Onam meni shu tariqa ko‘nglimni ko‘tarardi. Hayotda yengilmaslikka o‘rgatardi. Onam hamisha qornimni to‘yg‘izish bilan birga, menga ruhiy ozuqa ham berardi.

Farzandlarimizning yuzi hamisha umid tabassumidan porlab tursin. Ularning qalblari aslo kambag‘allikdan o‘ksimasin. Dilbandlarimizga Alloh bizga juda ko‘plab ne’matlarini beminnat berganini o‘rgataylik. Zero, Robbimizning karami keng Zotdir. U O‘zi xohlagan bandasining qalbini va rizqini keng qilib qo‘yadi.

MAQOLANING VIDЕOLAVHA SHAKLI

Davron NURMUHAMMAD

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Alloh bergan ne’matlariga javob bunday bo‘lmaydi

14.03.2025   2165   3 min.
Alloh bergan ne’matlariga javob bunday bo‘lmaydi

Alloh taolo sizga ato etgan ne’matlarini ich-ichingizdan e’tirof eting. Alloh taoloning ne’matlarini tilga chiqarish orqali unga shukr qiling. Bu Zuho surasining 11-oyatida o‘z tasdig‘ini topgan: «Parvardigoringizning (sizga ato etgan barcha) ne’mati haqida esa (odamlarga) so‘zlang!».

Allohga bo‘lgan muhabbatingizni yangilab turing! Bu ne’matlarni ato etgan Zot xush ko‘rmagan yo‘llarga sarflamang. Tilingizga Allohning zikrini, a’zolaringizga esa toatlarini joriy qiling. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim shu “Allohumma maa asbaha biy min ne’matin fa minka vahdak, laa shariyka lak, fa lakal hamdu va lakash shukr” degan duoni tong otgan paytda aytsa, shu kunning shukrini ado etibdi. Kechda ham shuni aytib duo qilsa, o‘sha kechning shukrini ado etibdi”, deya ko‘p bora takrorlaganlar. Ushbu ne’matlarni Allohga ma’siyat bo‘ladigan yo‘lda ishlatmang.

Ibn Munkadir bir qizning boshini aylantirib turgan yigitning oldidan o‘ta turib: “Ey o‘g‘lim, Alloh senga bergan ne’matlariga javob bunday bo‘lmaydi?” – dedilar.

Alloh taolo sizga sog‘ligu yoshlik ne’matini berib, sizni shu ne’mat bilan siylasa-yu, siz U Zotga ma’siyat, gunoh bilan javob qaytarasizmi?! Bir o‘ylab ko‘rgin-chi, siz haqiqiy shukr qiluvchi bandamisiz?! Siz Allohga muhabbat qo‘yguvchimisiz?! Siz Allohning ne’matlarini e’tirof etguvchimisiz?! Shukrning ta’siri sizning qalbingiz va a’zolaringizda aks etadimi? Yana muomalangiz hamda xulq-atvoringizda namoyon bo‘ladimi?!

Imom Mubarrad aytadilar:

Ne’matga shukr etsam, bu ham bir ne’mat,
Shukrga shukrona vojibdir asli.
Hech kimsa topmagay o‘zicha, albat,
Yetgan shukrona ham Allohning fazli.

Bu to‘rtlikning ma’nosi quyidagicha: Alloh taoloni maqtash faqat O‘zining tavfiqi orqaligina bo‘ladi. Sizni O‘ziga shukr qilishdek ishga muvaffaq aylagani uchun ham Alloh taologa maqtov yo‘llashingiz zarur.  Birinchi hamd uchun hamd aytish vojib bo‘lganidek, ikkinchisi uchun  ham hamd aytish lozim bo‘ladi. Bu esa nihoyasiz davom etaveradi.

Abul Atohiya juda chiroyli bir gap aytgan ekanlar:

Shukring ziyoda bo‘lmasa har ne’mati birla,
O‘zingni aslo shokirlardan deb bilma!

Alloh taolo Ibrohim surasining 7-oyatida aytadi: «...Qasamki, agar sizlar (bergan ne’matlarimga) shukr qilsangiz, albatta, (ularni yanada) ziyoda qilurman...».

Ulug‘lardan biri: “Qalblar tabiatan kim unga yaxshilik qilsa, o‘shani yaxshi ko‘radigan qilib yaratilgan. Allohnigina muhsin ekanini bilgan kishi naqadar ajablanarli, nima sababdan u o‘shal Zot tarafiga butun vujudi bilan intilmaydi?!”.

Umar ibn Abdulaziz rahimahulloh duolarida bunday der edilar: “Robbim! Men Sening ne’matlaringni kufrga almashtirib qo‘yishim, ne’matlaringni tanigach, unga nonko‘rlik qilishim yoki ularni unutib, maqtamay qo‘yishimdan panoh so‘rayman”.


Hasson Shamsiy Poshoning “Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.