Bir kuni ko‘p gunohlar qilib yurgan bir yigit solih bir zotning huzuriga kelib, o‘z ahvolidan shikoyat qilibdi.
— E solih zot! Men qilmagan gunohlar qolmadi. Menga nasihat qilib qo‘ysangiz. Har qancha urinsam ham gunohlardan o‘zimni tiya olmayapman. Shoyat pandu nasihatlaringiz ta’sir qilib gunoh qilishdan to‘xtasam, qilgan gunohlarimga tavba qilsam, - debdi.
Solih kishi:
— Ey o‘g‘lim, agar Allohga osiylik qilishni xohlasang, qilaver, ammo avvalo beshta shartga rioya qilishing kerak. Agar bularni bajara olsang, istagancha gunoh qil, - dedi.
Yigit xursand bo‘lib:
— Ey solih zot, ayting, ularni albatta bajaraman. Tezroq ayting, - dedi.
Solih kishi:
— Birinchi shart: agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, avvalo Uning yeridan chiqib ket va gunohni boshqa yerda qil, - dedi.
Yigit hayron bo‘lib:
— Ey ulug‘ zot, rahmat sizga! Ammo, qayerda gunoh qilaman? Ahir Yerning barchasi Allohning mulki emasmi? - dedi.
Solih zot javob berdi:
— Ha, albatta. Endi sen Allohdan uyalmaysanmi? Uning yerida yashab, yana Unga osiylik qilasanmi?!
Yigit:
— Ikkinchi shartni ayting, ey ustoz, - dedi.
Solih kishi:
— Agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, qilaver, ammo Uning rizqidan yemagin, - dedi.
Yigit yana hayratlanib:
— Ey ulug‘ zot, sizga Allohning rahmati bo‘lsin! Ahir rizq beruvchi Uning o‘zi bo‘lsa, unda men qayerdan rizqlanaman? - dedi.
Solih kishi:
— Allohning rizqidan yeb turib, yana Unga osiylik qilishdan uyalmaysanmi?!- dedi.
Yigit:
— Uchinchi shartni ayting, - dedi.
Solih kishi:
— Agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, U ko‘rmaydigan joyga borib qil, - dedi.
Yigitning hayrati yana oshdi:
— Ey ustoz! Bu nima deganingiz? Ahir qayerga bormay Uning ko‘z o‘ngidamanku. Alloh hatto qorong‘u kechada qora tosh ustida yurgan qora chumolining harakatini ham ko‘radi-ku! Qayerga bormay, qayerga yashirinmay meni ko‘rib, bilib turadiku? - dedi.
Solih zot:
— Shundayligini bilar ekansan, boshqalarning ko‘rib qolishidan uyalasanu, nahotki Allohning ko‘z o‘ngida gunoh qilishdan uyalmaysan? Nahotki, Alloh sen uchun boshqalardan ko‘ra qardsiz va hurmatsiz bo‘lsa. U hamma narsani bilib, ko‘rib turganida Unga osiylik qilasanmi?! - dedi.
Yigit:
— To‘rtinchi shartni aytib bering, - dedi.
Solih kishi dedi:
— Agar Allohga osiylik qilar ekansan, unday bo‘lsa qachonki ajal farishtasi kelib, joningni olmoqchi bo‘lganida unga ayt: “Menga ozgina muhlat ber, gunohlarimdan tavba qilib olay”, degin.
Yigit qattiq yig‘lab:
— Ey solih zot, men kimmanki o‘lim farishtasiga buyruq bera olsam, buni hech kim qila olmaydi? O‘lim kelganda uni bir soniyaga ham ortga surib bo‘lmaydi-ku! — dedi.
Solih kishi:
— Beshinchi shart shuki, agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, qilaver, biroq qachonki do‘zaxning farishtalari kelib, seni do‘zaxga tortmoqchi bo‘lganlarida ularning changalidan qutulib qochgin va jannatga kirib olgin, - dedi.
Yigit dod solib yig‘ladi va baland ovozda:
— Bas, yetar ey ulug‘ ustoz! Allohni nomi bilan qasam ichib aytaman, bugundan boshlab gunoh qilmayman, men Allohga chin dilimdan tavba qildim, Laa ilaha illallohu Muhammadur Rasululloh - dedi.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam ta’lim berayotgan barcha duolarning tub maqsadi shuki, qay holatda, qanday ishda mashg‘ul bo‘lsangiz ham, qalbingiz faqat Alloh tomonga qarasin. Bu qalbni Alloh taolo O‘zi uchun yaratgan. Ko‘z, quloq, til va boshqa a’zolar dunyoviy ishlar uchun, ular orqali dunyoviy maqsadlarga erishiladi. Lekin qalbni Alloh taolo xolis O‘zi uchun yaratgan. Toki, unda Allohning tajalliysi (nuri) bo‘lsin, Allohning muhabbati ila yashnasin, Allohning zikri ila obod bo‘lsin.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Eng afzal amal bandaning tili Allohning zikri ila nam bo‘lishidir», dedilar.
Tilni Alloh taolo qalbga tushadigan zina qilgan. Til bilan zikr qilaversang, inshaAlloh, u zikr qalbga naqshlanib boraveradi. Alloh taoloning yodi va muhabbati shu darajada jo bo‘lsinki, qalb Alloh taoloning tajalliygohi (nuri tushadigan joy) bo‘lsin. Tariqat, tasavvuf va sulukning asl maqsadi ham shudir.
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan