Bir savdogar boy odam oshqozon-ichak kasalligidan azob chekib, ko‘p muolaja olgan, bir necha marta jarrohlik amaliyotini ham o‘tkazgan edi. Turli xil muolajalardan so‘ng ham ahvoli o‘nglanmadi. Bir kuni bu tashvishlardan juda zerikib ketdi va mashinasiga o‘tirib boshi oqqan tomonga qarab ketdi. Yo‘l-yo‘lakay, Nil daryosi bo‘yida joylashgan kichik bir qishloqcha yonida to‘xtadi. Uzoqdan bir dehqonni ko‘rib qoldi. Dehqon esa yerga to‘shalgan tuproqda o‘tirib, bir nima yeyish bilan band edi. Boy odam mashinasidan tushib, dehqonning ovqat yeyayotganini kuzata boshladi.
Dehqon uni ko‘rib qolib: "Mehmon bo‘ling, ovqatdan yeng, choy iching!" deb chaqirdi. Boy odam o‘zining ovqat yeya olmasligini tushuntirmoqchi bo‘ldi, ammo dehqon uning bahonasiga qaramay, uni taklif qilishda davom etdi. Axiri boy odam yerga to‘shalgan joyga o‘tirdi. Uning oldiga ovqat to‘la patnis qo‘yildi. Unda butun pomidorlar, bodring, ko‘katlar, salat bargi, pishirilgan bedana tuxumlari, non va ko‘mirda qaynatilgan choy bor edi.
Boy odam dehqonni xafa qilmaslik uchun bir dona pomidorni olib og‘ziga solmoqchi bo‘ldi. Dehqon unga: "Bismilloh" deb yegin, dedi. Boy "bismilloh"ni aytib pomidorni og‘ziga soldi. Biroq zum o‘tmay qornida qattiq og‘riq paydo bo‘lib, yerga yiqildi. Dehqon qo‘rqqanidan oilasi bilan uni uyiga olib kirib, yotoqxonaga yotqizishdi. Boy odam o‘zining dori-darmonlarini olib, og‘riqni bosishga urinish bilan ovora bo‘ldi.
Shu kecha dehqon uyidagi namozxonada qoim bo‘lib, boy odam uchun Allohdan shifo so‘rab, tinmay duo qildi. Saharga yaqin, boy odam dehqonning “Allohim, echkining haqqi bilan!” deb qo‘llarini duoga ochganini ko‘rib qoldi. Hayratda qolgan boy, dehqondan so‘radi: "Bu "echkining haqqi" nima degani?".
Dehqon shunday javob berdi: "Bu Alloh bilan mening oramdagi bir sir".
Boy odam dehqondan bu sirni ochishni so‘radi va holi joniga qo‘ymaganidan keyin dehqon hikoya qila boshladi: "Yoshligimda ishchi bo‘lib ishlardim, olgan maoshimni to‘plab, uylanish uchun saqlardim. Uylanishim uchun menga 100 junayh miqdorida mablag‘ zarur edi. Bir kuni qo‘shnimning qizi ikki egizak bola tug‘ib, onasi vafot etib qoldi. Qo‘shnimning boshi qotgan, bolalarni emizadigan ona kerak. Ammo qishloqda esa, o‘zini bolasiga qo‘shib yana ikki bolani emizadigan ayol yo‘q. Bolalarning ochlikdan yig‘lashlari menga eshitilgan sari yurak-bag‘rim ezilib ketadi. Shundan keyin men to‘yim uchun yig‘ib yurgan 35 junayh pulni olib, bozorga bordim. Bolalar uchun kiyim-kechak va uy uchun kerakli buyumlar sotib oldim va qo‘shnimga sezdirmay narsalarni uning hovlisiga kiritib qo‘ydim. Qo‘shnim narsalarni ko‘rib xursand bo‘ldi, ammo yana bu bilan qo‘shnimning muammosi hal bo‘lmasligini bilar edim.
Bir kecha tushimda bir shayx kelib: "Qo‘shningning hovlisiga echki bog‘la", dedi.
Ertalab turib, qolgan pulimga yangi bolalagan echki sotib oldim. Qo‘shnimning hovlisiga olib kirib bog‘ladim. Shundan keyin qo‘shnimning uyida bolalarning chinqirab yig‘lagan ovozi tindi. Qo‘shnim esa har kuni “Echkini olib kelgan odamga Allohning rahmati bo‘lsin!” deb duo qilar edi. Men uchun bu echki Alloh bilan oramdagi bir sir bo‘lib qoldi. Har qachon shu duo bilan Allohdan so‘rasam, Alloh qabul qiladi. Bu kecha echkining haqqi bilan senga shifo so‘rab Allohga duo qildim. Inshaalloh, Alloh senga shifo beradi, dedi. Boy odam dehqonning hakoyasini eshitdiyu, ammo unga unchalik e’tibor qilmadi.
Lekin shu voqeadan keyin yana bir marta shifokorning huzuriga tahlil uchun borganida shifokorning xulosasini eshitib hayratdan qotib qoldi. Chunki unga bir necha yillardan beri og‘riq azobini berib kelayotgan oshqozon va ichaklaridagi dardidan asar ham qolmagan edi.
Boy odam bu gapni eshitgach, shoshilgancha dehqonning huzuriga bordi va uning qo‘llarini o‘pib minnatdorchilik bildirdi va unga ham shunday savobli ishlar qilishni o‘rgatishini so‘radi. Dehqon esa uni qishloq bo‘ylab olib yurib, faqir va muhtojlarning uylarini ko‘rsatdi va har bir faqirning uyini oldida bir to‘xtab, unga: "Alloh bilan savdo qil!" dedi. Boy odam: - Qanday qilib Alloh bilan savdo qilish mumkin? deb so‘radi. Shunda dehqon: "Alloh bilan savdo qilishning yo‘llari ko‘p. Eng muhimi ixlos bo‘lsin. Shunda bir og‘iz shirin so‘zing ham sadaqa hisobida bo‘ladi".
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
Muhtaram vatandoshlar!
Siz, azizlarni, barcha mo‘min-musulmon yurtdoshlarimizni, butun xalqimizni ulug‘ va mo‘tabar ayyom – Qurbon hayiti bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etib, o‘zimning yuksak hurmatim va ezgu tilaklarimni bildirishdan g‘oyat mamnunman.
Jamiki islom ummati uchun qadrli bo‘lgan ushbu shukuhli bayram – Iyd al-Adhoni el-yurtimiz bilan birgalikda tinch va osoyishta muhitda kutib olayotganimiz uchun, avvalo, mehribon va qudratli Alloh taologa behisob shukronalar aytamiz.
Hech shubhasiz, keyingi yillarda Yangi O‘zbekistonda ijtimoiy, xalqchil davlat barpo etish, uning ma’naviy asoslarini mustahkamlash va ta’sirchanligini oshirishda muqaddas islom dini, uning asosiy bayramlaridan biri bo‘lgan Qurbon hayiti ham muhim rol o‘ynamoqda.
Ayniqsa, bu bayramning insonparvarlik, ahillik, saxovat va olijanoblik kabi fazilatlari yurtimizda “Inson qadri uchun, inson baxti uchun” degan ezgu g‘oya asosida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarga uyg‘un va hamohang bo‘lib, aholining ehtiyojmand qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash, keksalar, yoshlar va xotin-qizlar haqida alohida g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, kambag‘allikni qisqartirishga qaratilgan dasturlarimiz samarasini oshirishga xizmat qilayotganini alohida ta’kidlash o‘rinlidir.
Aziz do‘stlar!
Bugungi kunda mamlakatimizda turli millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasidagi hamjihatlikni mustahkamlash, vijdon erkinligini ta’minlash, diniy-ma’rifiy merosimizni asrab-avaylash, yosh avlodni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalash bo‘yicha ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.
Bu haqda so‘z yuritganda, islom dinining ezgu tamoyillarini chuqur o‘rganish, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilayotganini ta’kidlash lozim. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi – Samarqand shahri 2025 yilda islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy va Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari qatoriga, shu yil Buxoro shahrida o‘z faoliyatini boshlaydigan Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi ham qo‘shildi.
Poytaxtimiz Toshkent shahrida bunyod etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz va xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida Yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanadi, deb ishonaman.
Hurmatli yurtdoshlar!
Shu saodatli kunlarda 15 ming nafar vatandoshimiz muqaddas haj ziyoratini ado etmoqda. Ezgu duo va niyatlar ijobat bo‘ladigan mana shunday munavvar lahzalarda ularni ham Qurbon hayiti bilan samimiy qutlab, Yaratgandan yurtimizga sog‘-omon qaytib kelishlarini so‘raymiz.
Umid qilamizki, muhtaram hojilarimiz jamiyatimizda birdamlik, oila va mahallalarimizda mehr-oqibat muhitini yanada mustahkamlash, yoshlarimiz tarbiyasini kuchaytirish, ularni ilm-ma’rifatga, zamonaviy kasb-hunarlarni egallashga, Vatan himoyachisi bo‘lishga targ‘ib etish, muhtoj insonlarga ko‘mak berishda alohida ibrat va namuna ko‘rsatadilar.
Qalblarimiz quvonchga to‘lgan ushbu fayzli kunlarda xorijiy davlatlarda bo‘lib turgan vatandoshlarimizni ham bugungi ulug‘ ayyom bilan chin dildan qutlab, ularga sog‘lik-omonlik, baxt va omad tilaymiz.
Jahonning uzoq-yaqin o‘lkalaridagi musulmon ummatini ham qizg‘in tabriklab, ularning xalqlari va mamlakatlariga tinchlik, ravnaq va farovonlik tilab qolamiz.
Aziz va muhtaram vatandoshlar!
Hozirgi kunda dunyo naqadar murakkab va tahlikali bo‘lib borayotganini barchamiz ko‘rib turibmiz. Bunday keskin sharoitda yurtimizda tinchlik, o‘zaro hurmat va totuvlik muhitini saqlab, barcha soha va tarmoqlarda fidokorona mehnat qilib ko‘zlagan yuksak maqsadlarimizga yeta olamiz.
Albatta, o‘z tarixida ne-ne sinov va mashaqqatlardan munosib o‘tgan mard va olijanob xalqimiz bunga har tomonlama qodir.
Bu yo‘lda el-yurtimizga mansub mehr-oqibat, o‘zaro birlik va jipslik biz uchun beqiyos kuch-qudrat manbai bo‘lib xizmat qiladi, deb ishonaman.
Siz, azizlarni muqaddas Qurbon hayiti bilan yana bir bor chin dildan tabriklab, barchangizga tinchlik-xotirjamlik, sihat-salomatlik, xonadonlaringizga fayzu baraka tilayman.
Qutlug‘ ayyom barchamizga muborak bo‘lsin!
Shavkat Mirziyoyev,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti