O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vaziri boshchiligidagi delegatsiya Iordaniya Hoshimiylar podshohligida bo‘lishdi. Delegatsiya tarkibida qator vazirlik va idoralarning mas’ul xodimlari, jumladan, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosari Davron Maxsudov hamda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov ham ishtirok etdi.
***
O‘zbekiston Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Xalqaro aloqalar bo‘limi boshlig‘i Iordaniya Oliy ta’lim vazirligi chet ellik talabalar bilan ishlash bo‘limi mudiri Fadiy Basim bilan uchrashdi. Uchrashuvda Iordaniyadagi O‘zbekiston konsulligi vakili, Musulmonlar idorasi raisining yoshlar ishlari bo‘yicha o‘rinbosari ham ishtirok etishdi.
Uchrashuvda ikki tomonlama hamkorlik, ta’lim sohasida yo‘lga qo‘yilishi reja qilingan tajriba almashinuvlari, o‘zbekistonlik talabalarning arab tili va boshqa turli yo‘nalishlarda ta’lim olish masalalari muhokama etildi. O‘zbekiston va Iordaniya oliy ta’lim muassasalari bitiruvchilari diplomlarini ikki tomonlama tan olinishi bo‘yicha takliflar berildi.
***
Delegatsiya Hanafiy fiqhi fakulteti dekani, professor Saloh Abul Haj bilan muzokaralar o‘tkazdi. O‘zbek talabalari uchun yanada yaxshiroq sharoit yaratish, kamchiliklarni bartaraf etishda ko‘maklashish masalalari muhokama qilindi.
***
Butunjahon islom ilmlari universiteti (WISE)da Iordaniyada tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talabalar bilan uchrashuv o‘tkazildi. Unda so‘zga chiqqan Muhammadolim Muhammadsiddiqov so‘nggi yillarda O‘zbekistonda diniy sohada amalga oshirilayotgan o‘zgarishlar haqida ma’lumot berib, hozirda islom sohasiga bog‘liq yo‘nalishlar uchun ixtisoslik shifrlari ajratilgani, Iordaniyada tahsil olayotgan talabalar kelajakda, albatta, O‘zbekistonga qaytib, olgan bilimlarini ulashishlari kerak ekanini ta’kidladi. O‘zbekistonlik talabalar Iordaniyada faqatgina fiqh yo‘nalishida emas, balki, hozirda yurtimizga kerakli bo‘lgan aqida, tafsir va hadis sohalarida ham o‘qishlari kerak ekanini aytib o‘tdi.
***
Shuningdek, safar davomida Iordaniya Tashqi ishlar, Investitsiya, Ta’lim, Sog‘likni saqlash, Vaqf ishlari bo‘yicha vazirliklari, Savdo-sanoat palatasi va yirik kompaniyalari rahbariyatlari bilan ham uchrashuvlar o‘tkazildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
«...Ular bilan totuv turmush kechiringiz. Agar ularni yomon ko‘rsalaringiz, (bilib qo‘yingki) balkim sizlar yomon ko‘rgan narsada Alloh (sizlar uchun) ko‘pgina yaxshilik paydo qilishi mumkin» (Niso surasi, 19-oyat).
Bugungi kunga kelib solih erkaklar qatori soliha ayollar ham kamayib bormoqda. Achinarlisi, erkakning va oila a’zolarining yaxshi munosabatini suiiste’mol qilayotgan ayollar bor. Ayniqsa, erkak oilani saqlab qolishni istasa, ayol arzimagan sabab bilan ajrashishga harakat qiladi. Shunday vaziyatlarda erning nafsoniyati bilan o‘ynashishdan ham tap tortmaydi.
Xizmat yuzasidan ko‘plab xonadonlarda bo‘lamiz. Ajrim yoqasiga kelib qolgan oilalarni murosaga keltirish vazifamiz. Shunday vaqtlarda er-xotin janjali, qaynona-kelin mojarosi, qudalarning nizosida bir burchakda bu holatga javdirab qarab turgan bolalar yuragimni ezadi. Bolaga buyumday munosabatda bo‘lib, uni u yoqdan-bu yoqqa tortqilayotgan kattalarni insofga chaqirish oson emas. Jahl chiqqanda aql ketadi. Shu norasidalarning kelajagi uchun ham oilani asrab qolishga harakat qilamiz.
2024 yilda Buxoro tumanida ajrim yoqasida turgan 62 ta oila yarashtirildi. Shulardan sakkiztasi “Kuchkumar” mahallasidagi oilalardir.
Bundan bir yilcha avval bir nafar farzandi bor er-xotin ajrashishga qaror qildi. Qaynona ko‘zida yosh bilan bunday deydi: “O‘zi uchun ovqat tayyorlab, idishlarini ham yuvmay, xonasiga kirib ketadi. Yosh-da, yumushlarga o‘rganib ketar, desam, betgachopar, dangasaligi ortib boryapti. Nabiram bor, deb o‘g‘limni ajrashish fikridan qaytargandim. Orasidan gap o‘tganmi, bir kuni hovlida o‘g‘lim bilan qattiq janjallashyapti. Shunda oilani ajrashish fikridan qaytarish uchun ularni kelinining muayyan vaqtgacha onasinikida yashashiga ko‘ndirdik.
Kelin bo‘lgan uyida eri, qaynonasi koyigan bo‘lsa, ikki oy o‘tar-o‘tmasdan dangasaligi bois onasi va akasidan har kuni dashnom eshitaveribdi. Bir kuni o‘sha kelin menga qo‘ng‘iroq qilib, pushaymonligini, shunday yaxshi oilasining qadriga yetmaganini aytib, yig‘ladi. Ota-onasi uni erining uyiga olib bordi. Hozir oila ahil, inoq.
Hanafiy mazhabimizning mo‘tabar manbalaridan bo‘lgan “Durrul muxtor” kitobida bunday deyiladi: “Nikoh va iymon jannatda ham davom etadi. Har qanday shartnoma muayyan muddatdan so‘ng kuchini yo‘qotadi, ammo bir-biridan rozi bo‘lgan umr yo‘ldoshlarning birgalikdagi hayoti o‘lim bilan ham tugamaydi”.
Har bir oila ana shunday saodatga erishsin! Mustahkam oilalar ko‘paysin!
Anas ibn Molik roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: «Jannatda bir bozor bor. Har juma unga (jannatiylar) keladilar. So‘ngra shamol esib, ularning yuzlariyu kiyimlariga mushk sochadi va ularning husni jamoli ziyoda bo‘ladi. Keyin (ularning) husni va jamollari ziyoda bo‘lgan holda qaytadilar. Ahllari ularga: “Allohga qasam, bizdan keyin husni jamolda yanada ziyoda bo‘libsiz”, deydilar» (Imom Muslim rivoyati).
To‘xtanor NURIDDINOVA,
Buxoro tumani “Kuchkumar” mahallasi otinoyisi
"Mo‘minalar" jurnalining 2025 yil 1-sonidan olindi