Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Fevral, 2025   |   26 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:46
Quyosh
07:04
Peshin
12:41
Asr
16:25
Shom
18:12
Xufton
19:25
Bismillah
25 Fevral, 2025, 26 Sha`bon, 1446

Farzandlaringizni kitobni sevishga o‘rgating

20.02.2025   7352   2 min.
Farzandlaringizni kitobni sevishga o‘rgating

Hech shubha yo‘qki, kitob o‘qishga odatlanish maktabga bormay turib, uyda – oilada yo‘lga qo‘yilishi kerak. Darhaqiqat, mutolaa eng yaxshi odat. Hozirda biz telefon, internet, seriallar asridamiz. Siz bunday vaziyatda farzandlaringizning mutolaaga bo‘lgan muhabbatini qanday shakllantiryapsiz?

Farzandlaringizga namuna bo‘ling. Yosh bola uyda turli xil kitoblar bilan to‘lib turgan kitob javonini ko‘rsa, ota-onasining tez-tez kitob o‘qiyotganiga guvoh bo‘lsa, bunday holat, ko‘pincha, bolani kitob o‘qishga va ota-onasining izidan borishga undaydi.

Farzandingizga uning fe’l-atvori, yoshiga to‘g‘ri keladigan kitoblar olib bering. Yosh bolalarga rasmlari bo‘lmagan katta-katta kitoblarni olib berib bo‘lmaydi.

Farzandingizni o‘zlarining kitob javonlari bo‘lishiga qiziqtiring, kichkina bo‘lsa ham mayli. Ularning kitob javonlarida ibratli qissalar, ertak kitoblar, e’tiborni tortuvchi gazeta va jurnallar bo‘lsin. Farzandlaringizni kitob do‘konlariga olib boring va ular sizning nazoratingizda qiziqarli kitoblar yoki jurnallar sotib olishsin.

Yosh bolalarga kitobni bosqichma-bosqich tanlang. Avvaliga yozuvi kam, suratlari ko‘p kitoblarni, keyin asta-sekin boshqalarini olib bering.

Albatta, farzandlaringizning qiziqishlarini hisobga oling. Bolalar, odatda, rang-barang hamda qahramonlar to‘g‘risidagi ertaklarga qiziqishadi. Ularni qiziqmaydigan kitoblarni o‘qishga hech ham majbur qilmang.

Hatto beshikdagi farzandingizga ham kitob o‘qib bering. U sizning ishorangiz va harakatlaringizga o‘z ta’sirini bildiradi, sizga qo‘shilib harakat qiladi.

Farzandingizga uxlashidan avval birorta ertak yoki qissa aytib berishga harakat qiling. Agar bu ishda onasi ham ishtirok etsa juda ajoyib bo‘ladi. Hikoya qila turib qahramonlarning obrazlariga moslab harakatlaringiz va ovozingizni o‘zgartiring. Yoshlari biroz katta bo‘lgach esa bir necha daqiqa bo‘lsa-da, kitob o‘qib bering.

Farzandlaringizga bayramlarda, biror-bir muvaffaqiyatlari munosabati bilan kitoblar sovg‘a qiling.

Uyingizga bittadan ortiq televizor o‘rnatmang. Bunday jihozlarning ko‘payishi farzandlaringizning asosiy vaqtlarini televizor qarshisida o‘tkazadigan qilib qo‘yadi. Televizordagi foydali ko‘rsatuvlarni ko‘rishi uchun ularga kuniga bir yarim soat vaqt belgilang. O‘qish kunlari esa buni yarim soatga qisqartiring. Ayniqsa farzandlaringizning yotog‘iga aslo televizor o‘rnatib bermang. Ular televizor ko‘rib uxlashga odatlanib qoladilar.

Farzandlaringizning mutolaadagi g‘ayratlari, harakatlarini maqtab qo‘ying va ularning o‘qigan har bir kitoblarining nomini yozib qo‘ying, shuningdek, vaqti-vaqti bilan kutubxonalarga olib boring.


Hasson Shamsiy Poshoning "Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar" nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

Boshqa maqolalar
Maqolalar

"Ikkovlariga qanotingni pastlat" nima degani?

24.02.2025   2964   2 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

 

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، فِي قَوْلِ اللهِ تَعَالَى: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ، قَالَ: لَا تَمْتَنِعْ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Hishom ibn Urva otasidan rivoyat qiladi:

«Alloh taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat», degan qavli haqida: «Ikkovi iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».

Sharh: Ya’ni ota-onang sendan xohlagan hech bir narsadan bosh tortmagin. Nimani xohlasalar, «Xo‘p», deb qilib bergin. Faqat bu yerda oldingi qoida, ya’ni Allohga ma’siyat ish bo‘lmasligi shart qilinadi.

Alloh taoloning Isro surasidagi «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» (24-oyat) degan qavlidan mana shu ma’no kelib chiqar ekan.

Farzand ota-onaning huzurida o‘zini qanchalik xokisor tutsa, shunchalik yaxshi. U o‘z rahmatini xokisorlik ila ota-onasiga pastlatib, poyandoz qilsa ham oz. Shu bilan birga, doimo ularga Alloh taolodan rahm-shafqat tilab duo qilib turishi lozim.

Ota-onani hurmatlash, e’zozlash masalasida hech bir tuzum yoki tarbiya vositasi Islomga teng ham, yaqin ham kela olmaydi. Ota-onaning hurmati, farzand ustidagi haqqi to‘g‘risidagi oyatlar, hadislar, islomiy hikmatlar, musulmonlar hayotidagi tajribalar dunyo tarixida bu borada misli ko‘rilmagan oliymaqom narsalar ekanligi ma’lum va mashhurdir.

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ قَالَ: قَالَ لِي أَبِي: هَلْ تَدْرِي مَا قَوْلُهُ: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ؟ أَنْ لَا تَمْتَنِعَ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Hishom ibn Urvadan rivoyat qilinadi:

«Otam menga: «U Zot taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» degan qavli nima ekanini bilasanmi? «Ikkovlari iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».

Sharh: Bu rivoyat ham o‘zidan oldingi rivoyatga juda o‘xshash bo‘lishiga qaramay, biz undan avvalgisida yo‘q ma’noni chiqarib olamiz. Bu rivoyatda nasihatni ota o‘z bolasiga qilmoqda. Ha, otalar bolalarini tarbiya qilishda Qur’oni Karim oyatlarini anglatishlari, ota-onani hurmatlash haqida o‘gitlar berishlari oldin o‘tgan azizlarimizning tutgan yo‘llari bo‘lgan. Biz bu borada ham ulardan o‘rnak olishimiz lozim.

«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.

Maqolalar