Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyun, 2025   |   20 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:40
Bismillah
16 Iyun, 2025, 20 Zulhijja, 1446

Ro‘za - majburiy ochlik emas!

24.02.2025   9074   4 min.
Ro‘za - majburiy ochlik emas!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Ro‘zaning  falsafasi – Shayx Muhammad G‘azzoliy rahimahulloh

Ro‘za ibodati  faqat moddiy hayotni istaydigan kishilar uchun yot yoki inkor etiladigan ibodatdir. Chunki bunday kishilar faqat tananing ehtiyojilarini tan oladilar, ruhiyatni e’tiborga olmaydilar. Faqat dunyo hayotiga ishonadilar va oxirat kuniga e’tibor qaratmaydilar. Shuning uchun ham bunday kishilar shahvoniy istaklarni cheklaydigan, oz muddat bo‘lsa ham nafsni tarbiyalaydigan ibodatni yoqtirmaydilar.
Ba’zi odamlar faqat daromadni ko‘paytirish va turmush darajasini oshirish haqida o‘ylaydi, ammo bundan pokroq hayot kechirish uchun vosita sifatida foydalanishga ahamiyat bermaydi.
Ovqat inson organizmi uchun ikkita asosiy vazifani bajaradi.
Birinchisi – tananing harakatlanishiga yordam beradigan issiqlik bilan ta’minlash.
Ikkinchisi – tananing eskirgan hujayralarini yangilash va o‘sishini ta’minlaydi.

Diyetolog olimlarning aytishicha, inson tanasi kunlik faoliyatini ta’minlash uchun ma’lum miqdorda kaloriya talab qiladi. Lekin amaldachi? Agar insonga 100 kaloriya kerak bo‘lsa, u kamida 300 kaloriya iste’mol qiladi, hatto ba’zan 1000 kaloriyagacha yetishi mumkin!
Ovqat – inson uchun yoqilg‘i. U tanani quvvatlantirish uchun zarur. Avtomobil yoki boshqa texnika bilan inson organizmining farqi shundaki, mashinaning yoqilg‘i baki aniq bir miqdorni sig‘dira oladi va haddan tashqari to‘lish imkoniyati yo‘q. Ammo inson oshqozoni kengayish qobiliyatiga ega va keragidan ko‘p yeyilsa ham sig‘averadi.
Avtomobil yoqilg‘i bilan ta’minlanganda, u bakdagi so‘nggi tomchisigacha ishlatadi. Lekin insonning oshqozoni kerakli miqdorni qabul qilgandan so‘ng, ortiqcha qismni yog‘ shaklida to‘playdi, bu esa vazn ortishiga sabab bo‘ladi. Agar mashinada ortiqcha yoqilg‘i to‘planishi mumkin bo‘lganida, u tanaga plastik moddalar qo‘shish yoki g‘ildiraklarni kattalashtirish kabi tasavvur qilib bo‘lmaydigan natijalarga olib kelgan bo‘lar edi!
Inson ajablanarli mavjujotdir, u har doim yetarli miqdordan ko‘proq narsaga intiladi. Ba’zan u o‘z tanasiga zarar yetkazadigan narsaga erishish uchun hatto urishishgacha boradi. Qo‘lidagi ortiqcha resursni muhtoj kishilarga yordam berish yoki kambag‘allarga oziq-ovqat sifatida tarqatish o‘rniga, o‘zi uchun zaxira qilib to‘playdi.

Bir kuni men ko‘p tamaki chekishni yaxshi ko‘radigan bir do‘stim bilan uchrashdim. Uni afsus bilan kuzatib turdim va Allohdan uni bu illatdan xalos qilishini so‘radim. U esa kulgan holda: "Alloh duoyingizni qabul qilmasin, men sigaretning lazzatidan mahrum bo‘lishni istamayman", dedi.
Bu so‘zlar meni juda hayratlantirdi. Chunki inson – o‘ziga zarar yetayotganini bilgan holda ham, o‘z zarariga harakat qiladigan yagona mavjudotdir!
Ro‘za tutishning asosiy tarbiyaviy maqsadi – insonni kerakli miqdor bilan kifoyalanishga o‘rgatish va uni ortiqcha iste’mol qilishdan tiyishdir. Lekin ko‘pchilik bu ma’noda ro‘za tutmaydi, balki kunduzi o‘zini tiyib, iftor vaqtida ko‘proq ovqat yeyish bilan bu odatni buzib qo‘yadi.

Ro‘zaning eng muhim jihatlaridan yana biri – u insonni turli qiyinchiliklarga chidamli qilishidir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ertalab uylarida oziq-ovqat bor-yo‘qligini so‘rar edilar. Agar yo‘q deyilsa, u holda "Men bugun ro‘za tutishni niyat qilaman" der edilar va kunlarini odatdagidek o‘tkazar edilar.
U zot hech qachon ochlikdan shikoyat qilmasdilar. Chunki Allohga bo‘lgan ishonchlari komil edi: "Albatta, har bir qiyinchilikdan keyin yengillik keladi" (Inshiroh surasi, 5-6).
Butun jamiyat ham xuddi shunday ruhiy qudratga ega bo‘lsa, muammolarga yuzlanganida yengil va xotirjam qolishi mumkin. Jamiyat hayotida ba’zan qattiq qiyinchiliklar ro‘y beradi: hosil kamayib ketadi, iqtisodiy inqiroz yuzaga keladi, odamlar och qolishadi. Ular bu holatni norozilik bilan qarshi oladilar va sabr qilishga majbur bo‘ladilar.
Lekin ro‘za tutish majburiy ochlik emas! U musulmon kishining o‘z xohishi bilan Allohga yaqinlashish yo‘lidir. Inson Alloh uchun och qoladi, shahvatlarini tiyadi, sabri evaziga ajr umid qiladi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "Kimki Ramazon ro‘zasini iymon va ixlos bilan tutsa, o‘tgan gunohlari mag‘firat qilinadi".
Bu hadisdagi "iymon va ixlos" so‘zlari katta ma’noga ega. Bu degani, kishi qilgan amalining mukofotini darhol olmaydi, balki uni Allohning huzuridagi zaxiralar qatorida saqlaydi.

Homidjon qori ISHMATBЕKOV

Boshqa maqolalar

Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda

04.06.2025   9629   2 min.
Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda

#xabar #haj2025

Joriy yilgi haj mavsumi o‘zining qizg‘in pallasiga kirmoqda. Bugun, 3 iyun – Zulhijja oyining 7 kuni kechki paytdan boshlab ziyoratchilarni Mino vodiysiga tashish ishlari boshlanadi. 4 iyun – Zulhijja oyining 8 kuni barcha hojilar Mino vodiysida jam bo‘lishadi.
 

Shu munosabat bilan haj delegatsiyasi a’zolari, ishchi guruhi shtabi, shifokorlar jamoasi va guruh rahbarlari ishtirokida Makka shahridagi mehmonxonada umumiy yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi, ishchi guruhi rahbari Sodiqjon Toshboyev, muftiy – haj delegatsiyasi rahbari Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, attashe Shuhrat Amoniy hamda shifokorlar jamoasi yetakchisi Alisher Saatov qatnashdi.


Mutasaddilar mehmonxonalardan Minoga, u yerdan Arafot, bu manzildan esa Muzdalifaga va yana Minoga qaytishni tartibli tashkil etish, muborak manzillar va chodirlarda risoladagidek ibodat qilish uchun barcha sharoitlarni hozirlash, ziyoratchilar salomatligiga jiddiy e’tibor berish, ovqatlanish ratsioniga amal qilish, belgilangan tartiblarga rioya etishni ta’minlash masalalarini aytib o‘tishdi. 


Ayniqsa, Mino, Arafot vodiylarida o‘rnatilgan qonun-qoidalarga amal qilish, xususan, kunning jazirama issiq vaqtlarida (soat 10-00 dan 16-00 gacha) chodirlardan tashqarida yurmaslik, hududlarda tog‘u tepaliklarga chiqmaslik, bitoqa-beyjiklarni taqib yurish, harakatlanishda maxsus transport vositalari, avtobuslardan foydalanish va podshohlik talablari, tartibni saqlovchi xodimlar ko‘rsatmalariga itoat etish kabilarga urg‘u qaratildi.


Muftiy hazratlari ishchi guruhi va guruh rahbarlari uchun yanada mas’uliyatli damlar boshlanayotganini ta’kidladilar. Shuning barobarida haj amalini dinimiz talablariga muvofiq ado etish, shar’iy masalalarda Fatvo markazi fatvolariga rioya qilish, o‘zboshimchalik bilan ish tutishdan saqlanish, Mino va Arafotdagi chodirlarda ulamolarning mav’izalarini tashkil etish, bir so‘z bilan aytganda, hojilarning har bir daqiqasini toat-ibodat, duoyu zikr bilan unumli o‘tkazish kabilarni aytib o‘tdilar.


Yig‘ilishda boshqa tashkiliy masalalar ham kelishib olindi. 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

 

Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda Hajning mas’uliyatli kunlari boshlanmoqda