Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِيِّ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: مَنْ فَطَّرَ صَائِمًا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ، غَيْرَ أَنَّهُ لَا يَنْقُصُ مِنْ أَجْرِ الصَّائِمِ شَيْئًا. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَأَحْمَدُ.
Zayd ibn Xolid al-Juhaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Kim ro‘zadorni iftor qildirsa, unga uning ajricha ajr bo‘lur. Shu bilan birga, ro‘zadorning ajridan hech bir narsa kam bo‘lmas», dedilar».
Termiziy va Ahmad rivoyat qilganlar.
Sharh: Bu hadisi sharifda ro‘zador kishi uchun iftorlik berish ulkan savobli ish ekanligi ta’kidlanmoqda. Ro‘za tutgan odamga qancha savob berilsa, uning uchun iftorlik hozirlagan odamga ham shuncha savob berilishi bayon qilinmoqda. Unga ro‘zadorning savobidan olib berilmaydi, balki o‘zi uchun alohida savob beriladi.
Lekin bu o‘zi ro‘za tutmay, ro‘zadorga iftorlik tayyorlab bersa, ro‘za tutgan o‘rniga o‘tadi, degani emas. Ro‘za tutish har bir inson uchun farzdir. Har kim o‘z ro‘zasini o‘zi tutishi kerak. Boshqa hech narsa buning o‘rnini bosa olmaydi. Ro‘zadorga iftorlik berish esa xayr-ehson hisoblanadi, xolos. Buni qilgan odam mana shu amaliga yarasha savob oladi.
عَنْ أُمِّ عِمَارَةَ الْأَنْصَارِيَّةِ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ عَلَيْهَا فَقَدَّمَتْ إِلَيْهِ طَعَامًا فَقَالَ: كُلِي، فَقَالَتْ: إِنِّي صَائِمَةٌ، فَقَالَ: رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: إِنَّ الصَّائِمَ تُصَلِّي عَلَيْهِ الْمَلَائِكَةُ إِذَا أُكِلَ عِنْدَهُ حَتَّى يَفْرُغُوا، وَرُبَّمَا قَالَ حَتَّى يَشْبَعُوا. وَفِي رِوَايَةٍ: الصَّائِمُ إِذَا أَكَلَ عِنْدَهُ الْمَفَاطِيرُ صَلَّتْ عَلَيْهِ الْمَلَائِكَةُ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ بِسَنَدٍ صِحِيحٍ.
Ummu Imora al-Ansoriyya roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam uning oldiga kirdilar. U ul zotga taom taqdim qildi. U zot sollallohu alayhi vasallam:
«(Sen ham) yegin», dedilar.
«Men ro‘zadorman», dedi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Qachon ro‘zadorning oldida taom yeyilsa, to yeb bo‘lgunlaricha (yoki to‘ygunlaricha) farishtalar ro‘zadorga salovot aytib turadi», dedilar».
Boshqa bir rivoyatda:
«Qachon ro‘zadorning oldida og‘zi ochiqlar taom yesa, farishtalar unga salavot ayturlar», deyilgan.
Termiziy sahih sanad ila rivoyat qilgan.
Sharh: Ushbu hadisda nafl ro‘za haqida so‘z ketayotganligi shubhasiz. Musulmon inson nafl ro‘za tutgan bo‘lsa-yu, uning huzurida og‘zi ochiq kishilar taom yesa, u esa sabr qilib, ro‘zasini davom ettirsa, farishtalarning salovotiga erishar ekan. Bu nafl ro‘za tutib, uni ochib yubormay, oxirigacha yetkazadigan kishilar uchun ulkan bashoratdir.
«Hadis va hayot» kitobi asosida tayyorlandi
Bugun, 25 iyun kuni Indoneziya haj va umra asossiatsiyalarining doktor Muslim Iskandar boshchiligidagi vakillari O‘zbekiston musulmonlari idorasida bo‘lishdi. Mehmonlar bilan diniy idora raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov uchrashuv o‘tkazdi.
Sakkiz nafar delegatsiya a’zolari: Doktor Muslim Iskandar, Asip Bisma Supriatna, Zaid Muslim Iskandar, Mustain Xattob, Muhammad Atsir Abdulaziz, Jannatul Ma’vo, Muhammad Iqbol hamda Hilman Parifiy birma-bir o‘zlarini tanishtirib, “Umra +” loyihasini o‘rganish maqsadida 3400 ta turfirma nomidan vakil bo‘lib kelishganini bildirishdi.
Uchrashuv avvalida Homidjon domla mehmonlarni tashrif bilan qutlab, kelganlari uchun minnatdorlik bildirdi. So‘nggi yillarda yurtimizda diniy-ma’rifiy, turizm va boshqa sohalarda bo‘layotgan yangilanishlar haqida aytib o‘tdi. Xususan, 2017 yilda tamal toshi qo‘yilgan Islom sivilaziyasi markazi, qayta bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi, Hazrati Imom dahasida olib borilayotgan bunyodkorlik ishlariga to‘xtaldi.
O‘z navbatida delegatsiya rahbari Muslim Iskandar ularga bu taklifni bildirgan “Real Dreams” sayyohlik firmasidan minnatdor ekanliklarini aytib, O‘zbekiston haqida juda ham ijobiy taassurotlarda ekanini ta’kidladi. Birgina Toshkent shahridagi o‘rganishlari natijasida O‘zbekistonda ziyorat turizmi sohasi istiqbolli ekani, hali Samarqand, Buxoro, Xiva kabi qadim va navqiron shaharlarni ham borib ko‘rishlarini, lekin hozirdanoq “Umra +” loyihasi juda istiqbolli ekaniga amin bo‘lganini bayon etdi.
Delegatsiya a’zosi, “Kasturi” birlashmasi rahbari Muhammad Atir 2017 yilda ham O‘zbekistonga kelganini, o‘sha payt bilan oradan o‘tgan qisqa vaqtdagi ulkan o‘zgarishlardan hayratda ekanini aytib, bu ishlar yurtning allamolariga, ilmiy-ma’rifiy merosga bo‘lgan e’tiboridan darak ekaniga urg‘u berib o‘tdi.
Shuningdek, delegatsiyaning boshqa a’zolari – Indoneziyaning “Amphuri”, “Hagatama”, “NRA Group Ltd.” “Jannatul Ma’wah”, “Himpuh” kabi minglab turfirmalarni birlashtirgan asossiatsiyalari rahbarlari ham musulmon sayyohlar e’tibori va oqimini O‘zbekistonga bemalol yo‘naltirish mumkinligini, bu xayrli ish ikki davlat uchun ham har tomonlama manfaat keltirishini ta’kidlashdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati