Sayt test holatida ishlamoqda!
05 May, 2025   |   7 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:45
Quyosh
05:15
Peshin
12:25
Asr
17:19
Shom
19:28
Xufton
20:52
Bismillah
05 May, 2025, 7 Zulqa`da, 1446
Maqolalar

Ramazon – saxovat, birdamlik va bag‘rikenglik oyi

07.03.2025   4071   2 min.
Ramazon – saxovat, birdamlik va bag‘rikenglik oyi

Mamlakatimizda vijdon erkinligini ta’minlash, muqaddas Islom dinining insonparvarlik mohiyatini o‘zida mujassam etadigan qadriyat va an’analarni saqlash, millatlar va dinlararo totuvlik muhitini mustahkamlash, ehtiyojmand insonlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash borasida ulkan ishlar olib borilmoqda.

Bu kabi ezgu ishlar muborak Ramazon oyida yanada ko‘proq amalga oshirilayotgani insonlar qalbida shukronalik tuyg‘ularini uyg‘otishi tabiiy.

Jumladan, Mudofaa vazirligi Markaziy harbiy klinik gospitali jamoasi ham saxovatli ishlarga baholi qudrat o‘z ulushlarini qo‘shib kelmoqda.  

Aslida mamlakatimiz bo‘ylab bunday mehr-muruvvat va saxovat aksiyasi yil davomida amalga oshirilib kelinadi. Ayni kunlarda esa mazkur harakat marafon tarzida – keng miqyosda quloch yozgan. Turli darajadagi tibbiy ko‘makka muhtoj yuzlab hamyurtlarimizga shifo maskanida beg‘araz yordam ko‘rsatilyapti. Ular orasida oddiy fuqarodan tortib, Vatanimiz tinchligi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan harbiy xizmatchilarning ota-onalari, oila a’zolari, Qurolli Kuchlar faxriylari bor.

Qo‘li yengil harbiy shifokorlar neyrojarrohlik, ko‘z jarrohligi, yurak-qon tomiri va urologik yo‘nalishdagi murakkab jarrohlik amaliyoti orqali ko‘plab insonlarning dardiga davo topmoqda.  

Shuningdek, Markaziy harbiy klinik gospitalning yigirmaga yaqin davolash bo‘limlarida ham turli kasalliklardan aziyat chekayotgan hamyurtlarimizga tegishli muolajalar ko‘rsatilyapti.  

Abdulla Barnoyev (Sariosiyo-Uzun voqealarida halok bo‘lgan Ulug‘bek Barnoyevning otasi), Husan Husanov, Bahrom Allayarov (Qurolli Kuchlar faxriylari), Sardor Toshpo‘latov (harbiy xizmatchi), Bahodir Isroilov, Shuhrat Xudoyorov kabi hamyutrlarimiz tajribali harbiy shifokorlarning xizmatlaridan mamnun. Ayniqsa, kasb taqozosi bilan xorijiy davlatlarda ko‘p bo‘lgan Bahodir Isroilov harbiy klinik gospitaldagi xizmat sifati va shart-sharoitlarni chet eldagidan zo‘rroq ekanligini e’tirof etdi.

Jarrohlik bo‘limlarida darddan forig‘ bo‘lgan bu insonlar Markaziy harbiy klinik gospitalida yaratilgan shart-sharoitlar uchun davlatimiz rahbariga, Mudofaa vazirligi rahbariyatiga, shuningdek tibbiy xizmat polkovnigi Tolib Siddiqov, tibbiy xizmat podpolkovniklari Farhod Umarov va Zuhriddin G‘aniyev, tibbiy xizmat mayori Ulug‘bek Yusupov kabi shifokorlarga cheksiz minnatdorliklarini izhor qilishdi.  

Baxtsiz hodisa tufayli qattiq kuyish tashxisi bilan gospitalga olib kelingan buxorolik opa-singil Farangiz va Feruza Do‘stmurodovalarga ham klinika mutaxassislari tomonidan yordam ko‘rsatilyapti.  

Asror RO‘ZIBOYEV,

“Vatanparvar” muxbiri.

O‘zA

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   11852   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.