Bugun, 15 aprel kuni “Haj-2025” mavsumiga tayyorgarlik ko‘rish, uni namunali va tartibli tashkil etish maqsadida Andijon, Farg‘ona va Namangan viloyatlaridan boruvchi haj ziyoratchilariga biriktirilgan guruh rahbarlari uchun o‘quv seminar bo‘lib o‘tdi.
Mashg‘ulotlar O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi bo‘lim boshlig‘i Bobomurod Rustamov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Haj va umra markazi boshlig‘i Maqsud Karimov, Namangan viloyati bosh imom-xatibi Musoxon domla Abbosiddinov boshchiligida olib borildi.
O‘quv seminarda guruh rahbarlariga haj amallarini ado etishning shar’iy qoidalari, uning farz, vojib, sunnatlari, ehromga kirish, tavof va sa’y qilishning tartib-qoidalari, haj mavsumi davomida man etilgan amallardan saqlanish, shuningdek, Madinai munavvara va Makkai mukarrama shaharlaridagi muborak joylarni ziyorat qilish odoblari haqida suhbat olib borildi.
Shuningdek, guruh rahbarlari ziyoratchilarga muborak safar davomida yaratilgan sharoitlar, tibbiyot xizmati, mehmonxona tartib-qoidalari, safarga borib kelishdagi barcha tartib-intizomlar haqida ma’lumotlar aytib o‘tildi va ishtirokchilarni qiziqtirgan savollariga kerakli javoblar berildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Namangan viloyati vakilligi
Matbuot xizmati
Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.
Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.
Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.