Qizim bolaligida men bilan yaqin munosabatda bo'lganiga qaramay, o'smirlik davriga kelib oramiz xiyla uzoqlashganini his qildim. Ora-orada bir-birimizni tushunmay, gapimiz kelishmay qoladigan bo'ldi. Keyin men buning sababi haqida o'ylab ko'rdim. Bildimki, qizim bilan etarlicha muloqotda bo'lib unga etarlicha vaqt ajratyapman-u, lekin unga etarlicha mehr bermayotgan ekanman.
Qizim bilan o'tirib gaplashib olmoqchi bo'ldim. Lekin yaxshilab o'ylab ko'rib bu fikrimdan qaytdim. Yaxshisi unga aytmasdan turib mehr beraman. Unga oldingidan ko'ra samimiyroq, iliqroq munosabatda bo'laman deb qaror qildim.
Har safar uydan chiqib ketishimdan oldin yoki uyga qaytib kelganimda qizimga tabassum qilib peshonasidan, yuzlaridan o'pib qo'yadigan bo'ldim. Qizim maktabidan qaytib kelganida kayfiyatim qanday bo'lishidan qat'i nazar tabassum bilan kutib olishni odat qildim. Qizimga “Sensiz uyimiz huvullab qoldi”, “Seni sog'inib qoldim, qizim” degan gaplarni aytishni kanda qilmadim. Ikkimiz oshxonada ish qilsak “Yaxshiyam sen borsan, qizim, sensiz qiynalib qolardim” deb uni xursand qilardim. Shu arzimagan ishlar qizimni menga tobora yaqinlashtirib bordi.
Bora-bora qizimga yaqinligim shu darajaga etdiki, hatto unga maktublar yozib kitob-daftarlarining orasiga yoki tushligi solingan idishga qistirib qo'yadigan bo'ldim. Bu ishni qizim maktabga borganida uni yaxshi ko'rishim bitilgan maktubimni o'qib xursand bo'lsin, kayfiyati ko'tarilsin deb qilardim.
Oradan bir oy o'tar-o'tmas qizimning menga munosabati tubdan o'zgardi. Endi u mening har bir gapimni jon qulog'i bilan eshitar, menga hadeb qarshilik qilavermas, jerkimas edi. Qolaversa, o'zining ichidagi gaplarini, dugonalariga ham aytmaydigan sirlarini yashirmasdan o'zimga aytadigan bo'ldi. Men esa bir tarafdan shuncha paytdan beri g'aflatda qolib, qizim bilan uzoqlashganim uchun u bilan muloqot qilish rohatidan bebahra qolganimdan afsus cheksam, boshqa tarafdan farzandim bilan oramizdagi masofani yaqinlashtirgan, oramizdagi to'siqlarni ko'targan Allohga hamd aytardim.
Doktor Abdulloh Muhammad Abdulmu'tining
“Farzand tarbiyasida 700 ta saboq” kitobidan
G'iyosiddin Habibulloh, Kamronbek Islom tarjimasi.
Savol: Men Turkiya davlatida avtomashinalarni yuvish xizmati (avtomoyka)da ishlayman. Ba’zan taksi haydovchilarining mashinalarini yuvganimizda ichida mijozlarning buyumlari va pullari tushib qolgan bo‘ladi. Shu pullarni o‘zimizga olsak bo‘ladimi yoki taksichiga berishimiz kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Mazkur buyum va pullar sizning ham, taksichining ham mulki emas, balki o‘z egasining mulkidir. Shuning uchun egasiga qaytarish lozim. Buning uchun siz topilmani taksichining o‘ziga qaytarib berasiz va u haqiqiy egalarini topish chorasini ko‘radi. Egasidan beruxsat ishlatib yuborishi gunoh hisoblanadi.
Zayd ibn Xolid al-Juhaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim yo‘qolgan narsani tanitmay o‘ziniki qilib olsa, zalolatga ketuvchidir”, deganlar (Imom Muslim va Imom Ahmad rivoyat qilgan).
Hozirgi vaqtda unutib qoldirilgan buyumlarning egasini topishning turli yo‘llari mavjud. Unutib qoldirilgan narsalar buyum va pul singari chirib, aynib qolmaydigan narsalar bo‘lsa, egasi chiqqunicha o‘zida saqlab turadi va egasini topishga jiddiy kirishadi.
Egasini topishdan butkul umidi uzilgan vaqtda o‘zi muhtoj bo‘lsa, sadaqa o‘rnida o‘ziga ishlatishi, boy bo‘lsa, faqirlarga egasining nomidan sadaqa qilib yuborishi lozim bo‘ladi.
Keyinchalik egasi topilib qolsa, holatni tushuntiradi. Agar egasi rozi bo‘lsa, sadaqaning savobi unga bo‘ladi. Egasi rozi bo‘lmay, narsasini talab qilsa, qiymatini to‘lab beradi va qilingan sadaqaning savobi ana shu taksichining o‘ziga bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.