Musulmonlar orasida turli ixtiloflarni qo'zg'ayotgan bemazhablarning faoliyatlari ham o'ziga xos. Odatda, ixtilofni qo'zigan shaxs odamlarga ko'rinmaydi. Balki o'z odamini yuborib, «falonchiga mana bu savolni ber, u unday desa, sen bunday degin» qabilida gap o'rgatadi. Haligi odam uning aytganini qilib, musulmonlar ichida ixtilof qo'zg'aydi. Bu holat bir emas, bir necha kishidan, bir necha marta takrorlangandan keyin, ixtilof tarqalib, o'z kuchini ko'rsata boshlaydi. Ba'zi odamlar, biz noto'g'ri ish qilayotgan ekanmiz deb, ixtilofchiga ergashadi. Boshqalari shubhaga tushadi. Uchinchisi: «Shu paytgacha qilgan ibodatimiz nima bo'ldi?» deydi va hokazo. Oxiri, odamlar orasida katta noxushlik sodir bo'ladi.
Bu paytda ixtilofchilarning «mulla»si o'zining yugurdaklariga yana boshqa bir ixtilofni o'rgatib, ularni kishilar ichiga yuborishga tayyorlayotgan bo'ladi. Yugurdaklar esa, o'zlariga aytilgan, ixtilof qo'zg'ash uchun to'qilgan safsatani to'tiqushdek takrorlashga oshiqayotgan bo'ladilar. Ammo asta-sekin ularning sirlari fosh bo'lib, basharalari ko'pchilik ichida namoyon bo'lmoqda.
Muhtaram imom domlalarimizdan birlari masjidda namozxonlarga bir masalani bayon qilibdi. U kishining oldiga bir odam kelib: «Siz xato qildingiz, aslida bunday bo'ladi», debdi. Domla: «Bu gapni qayerdan oldingiz?» desa, «kitobda bor», debdi. Imom domla: «O'sha kitobni olib keling, o'qib ko'raylik», debdi. Haligi odam kitobni olib kelib, mazkur masala yozilgan joyini qo'li bilan ko'rsatibdi. Domla o'qib ko'rsalar, «Bu masalada mana bu gapni aytganlar ham bor», deb ixtilofchining gapi yozilgan va davomida: «Ammo bu gapning to'g'risi bunday», deb domlaning gapi yozilgan ekan. Domla: «Mana, men aytgan gap to'g'ri ekan-ku», deb ko'rsatsalar, ixtilofchi: «Men o'qishni bilmayman», der emish. Arab tilini bilmaydigan odam o'sha tildagi kitobni ko'tarib olib, olim odam bilan tortishgani kelibdi!
Keyinchalik, ma'lum bo'lishicha, ixtilofchilarning «mulla»lariga ham ko'rsatmalar chet eldagi xo'jayinlaridan kelar ekan. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, dunyo musulmonlari orasida ixtilof qo'zg'ash ishlari xalqaro markazdan boshqarib borilmoqda. Endilikda ixtilofchi bemazhablarning «mulla»lariga markazdan faks, elektron pochtada yoki internet orqali ko'rsatmalar kelmoqda. Ular mazkur ko'rsatmalarni tarjima qilib, yugurdaklarni ko'tarib olib, mo'min-musulmonlar ichida ixtilof urug'ini sochmoqdalar. Ushbu satrlarda zikr qilinayotgan ixtiloflar nafaqat O'zbekiston, O'rta Osiyo yoki MDH davlatlarida, balki butun dunyoda musulmonlarning boshini qotirmoqda. Biz «ixtilofchilar» va «Bemazhablar» deb atayotgan muxoliflarimiz kimlar?
© Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahulloh. “Ixtiloflar sabablar echimlar" kitobidan.
Inson zimmasida bir nechta omonatlar borki, bularni qadrlash zarur hisoblanadi. O‘z joniga o‘zi qasd qilish esa ana shu omonatga xiyonat qilishdir. Binobarin, Quroni karim Niso surasi 29-oyatida Haq taolo xitob qilgan: "Bir-birlaringizni o‘ldirmangiz".
Jundab ibn Abdulloh roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Sizlardan ilgari o‘tganlardan bir kishi jarohatlandi. Besabrlik qilib pichoq oldi-da, qo‘lni kesib tashladi va ko‘p o‘tmay, qon yo‘qotib vafot etdi. Alloh: "Bandam joniga qasd etdi, unga jannatni harom qildim", dedi" (Muttafaqun alayh).
Yana bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Kimki tog‘dan o‘zini tashlab, joniga qasd qilsa, u jahannam olovida abadulabad o‘zini pastga tashlaydi. Kimki zahar ichib joniga qasd qilsa, u qo‘lida zaharini tutib, jahannam olovida abadulabad o‘zini zaharlaydi. Kimki o‘zini temir bilan o‘ldirsa, u qo‘lida temirini tutib, jahannam olovida abadulabad u bilan o‘zini uradi" (Imom Buxoriy, Muslim va boshqalar rivoyati).
Mo‘tabar fatvo kitoblarimizdan “Fatavoi Sirojiya”da: “Qachon kema yona boshlasa, undagilarning agar o‘zlarini dengizga tashlashsa, suzish bilan xalos bo‘lib ketishga gumonlari g‘olib bo‘lsa, shunday qilishlari vojib bo‘ladi. Agar o‘zlarini dengizga tashlasalar ham g‘arq bo‘lishlari yoki tashlashmasa, kuyib ketishlari ehtimoli bo‘lsa, u holda kemada qolish va dengizga o‘zlarini otish orasida ixtiyorlidirlar. Kimki o‘zini o‘ldirsa, uning gunohi boshqa birovni qatl qilgandan ko‘ra qattiqroqdir!”
Yuqorida keltirilgan manbalardan ko‘rinib turibdiki dinimiz inson o‘z joniga qasd qilishga emas, balki bu omonatni asrashga qadrlashga chaqiradi. Lekin, jamiyatda ba’zi insonlar borki, o‘z joniga qasd qilishga, xudkushlikka rag‘bat qiladilar. Aslini olganda o‘zini-o‘zi o‘ldirish Alloh bergan ne’matni mutlaqo mensimaslikdir. Shu bilan birga bunday holat o‘sha jamiyatga ham musibat hisoblanadi.
O‘zini-o‘zi o‘ldirishning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq va kattaroq hisoblanadi. Endi, salgina hayot tashvishi deb, ozgina g‘am va alam deb o‘zini o‘ldirayotganlarning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq ekanligini bildik. Biroq, bundan ham eng achinarlisi, birovlarning yolg‘on-yashiq gaplariga uchib, “fatvo”lariga aldanib, begunoh mo‘min-musulmonlarni o‘ldirishga qasd qilib o‘zini o‘ldirishning gunohi bundan necha barobar og‘irroq hisoblanadi. Bu shahidlik emas, bu qahramonlik ham emas, balki xudkushlikdir.
Uychi tumani "Devona bobo" jome masjidi imom-xatibi
Abdufattoh Musaxanov
Manba: @Softalimotlar