Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

Ro'zaga doir masalalar

19.06.2015   896   3 min.
Ro'zaga doir masalalar

1.     Og'zi to'la qussa, kafforatsiz ro'za qazosining o'zini tutib beradi. Bordi-yu, qusqi uni qaytarishga kuchi etmaydigan darajada kuch bilan kelsa, ro'za ochilmaydi (“Muxtasar”) 

 

2.     Huqna (klizma) qildirish, burun bilan dorini dimoqqa tortib yutish, quloqqa yog' tomizish kabilar bilan ro'za ochiladi va kafforatsiz qazo vojib bo'ladi. Agar ro'zadorning qulog'iga suv kirib ketsa, ro'zasi ochilmaydi  (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

3.     Hozirgi oq saqich (jevachkalar) tarkibida turli xil modda va shirinliklar mavjud. Shuning uchun hozirgi saqichlarni (jevachkalarni) chaynab, tupigini yutsa, ro'zasi ochiladi.

 

4.     Uzrsiz taom tuzini totib ko'rish, bozordan meva sotib olayotganda tanlash uchun totib ko'rish makruh ishlardandir. Uzrli bo'lsa makruh emas. Masalan: erining xulqi yomonligidan taomning tuzini totib ko'rishga majbur bo'lsa, xo'jayining urishishidan qo'rqib, bozor mevalarini totib ko'rib xarid qilsa, makruh emas. Shuningdek, yosh bolaga ovqatni chaynab beradigan odam yo'qligidan ro'zador bo'la turib, o'zi chaynab berishi uzr hisoblangani uchun makruh sanalmaydi (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

5.     Ro'zador odamning kunduz kuni (uzrsiz) cho'milishi, boshidan suv quyishi, suvga tushib o'tirishi, xo'l kiyimga o'ralib olishi ayrim ulamolar nazdida makruh sanalgan. Abu Yusuf esa, bu kabi ishlar makruh emas, deb fatvo bergan (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

O'zbekiston musulmonlari

 

                                                                      idorasi fatvo hay'ati

 

Boshqa maqolalar

Yangi kun qachondan boshlanadi?

09.07.2025   1506   1 min.
Yangi kun qachondan boshlanadi?

Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.

Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.

Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.