1. Chorva mollarining erkagu urg'ochisidan nisobga etgach, zakot beriladi.
Lekin sharti yarim yildan ortiq dalada, o'tloqda boqilgan bo'lishi va maqsadi sutidan foydalanish, naslini ko'paytirish, bahosini oshirish bo'lishi kerak. Hayvonlarni boqishdan maqsad ularda yuk tashish, minish bo'lsa, zakot vojib bo'lmaydi.
2. Chorva mollarini sotib foydalanish, ya'ni tijorat niyati bilan boqayotgan bo'lsa, ularning qiymatini pulga hisoblab, zakot chiqaradi, necha bosh ekaniga qarab emas. (“Fatovoyi Olamgiriya”)
3. Chorva mollarining turiga va adadiga qarab zakot belgilanadi. Masalan, har beshta tuyaga beshtadan qo'y, 25 ta tuyaga bitta bir yoshdan ikkinchi yoshga qadam qo'ygan bo'taloq, 36 ta tuyaga ikki yoshdan o'tib, uchinchi yoshga qadam qo'ygan bo'taloq beriladi va hokazo.
Qo'y va echkining 40 tasiga bir yoshlik bitta qo'y, 120 taga etgach, ikkita qo'y va hokazo. Sigir 30 taga etgach, bir yoshlik buzoq, 40 taga etgach, ikki yoshdan uch yoshga qadam qo'ygan g'unajin va hokazo.
Har bir urg'ochi otdan-biyadan bir dinor yoki nisobga etadigan qiymatning 40 dan bir foizi beriladi. Otlar erkak-urg'ochi aralash bo'lsa, ulardan zakot beriladi. Ammo faqat erkak otlar bo'lsa, ulardan zakot berilmaydi. Lekin tijorat uchun boqayotgan bo'lsa zakot beradi. (“Fatovoyi Olamgiriya”)
4. Eshak, xachir, qoplon, o'rgatilgan itlardan tijorat uchun saqlanayotgan bo'lsagina zakot beriladi.
Tuya, sigir, qo'y va echkilarning bir yoshga to'lmagan bolalari alohida boqilayotgan bo'lsa, ulardan zakot berilmaydi. Ammo ularga bitta katta yoshlisi qo'shilsa ham barchasi unga tobe bo'lib qoladi va nisob uchun hisobga olinadi. Masalan, 3 ta qo'zi bilan bitta uch yoshga qadam qo'ygani bo'lsa, bir qo'y zakotga ajratiladi. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Sirojiya”)
5. Zakot farz bo'lgan odam uni ado etmay turib vafot topsa, zakot soqit bo'ladi.
“Fatovoyi Olamgiriya”
O'zbekiston musulmonlari idorasi
fatvo hay'ati
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati