1. Yashab turgan uy-joylari, kiyib turadigan kiyimlari, minilib turadigan ulov, oziq-ovqat, pardoz buyumlari (agar tilla, kumushdan yasalmagan bo'lsa), gavhar, marjon, yoqut, zumrad (agar sotish uchun saqlanmayotgan bo'lsa) olimning foydalanib turgan kitoblari, kasb-hunar asboblari kabi narsalardan zakot berilmaydi. Bo'yoqchining idishdagi bo'yog'idan, teri oshlovchining idishdagi yog'-moylaridan zakot beriladi. Kirchining kir sovunidan zakot berilmaydi. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Kifoya”)
2. Garovga qo'ygan boyligi, madomiki, garovga olgan kishi qo'lida ekan, undan zakot berish vojib emas. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Kifoya”)
3. Bo'yniga olmay yurgan qarzdorga qarshi dalil-hujjatga ega bo'lib qolsa va qarzni undirib olsa, o'tgan yillar uchun zakot vojib emas. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Kifoya”)
4. Odamlardan qarzdor kishi agar boyligidan qarziga beradigan bo'lsa, nisobdan kamayib qoladigan bo'lsa, unga zakot vojib emas. Ammo nazr, kafforat, fitr sadaqasi, haj puli kabi Allohning haqlari ham zimmasidagi qarzi hisoblanadi. Lekin bu qarzlar zakotga to'sqinlik qilmaydi, ya'ni mazkur joylarga sarf qilsa, nisobdan kamayib qolish ehtimoli bo'lsa ham zakot beraveradi. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Kifoya”)
5. Qarzdor uzoq joyga qochib ketsa, qaraladi, agar qarz bergan odam uni topib kelishga qodir bo'la turib, harakat qilmasa, zakot soqit bo'lmaydi, topib kelishga imkoniyati bo'lmasa, qarzdordagi puldan zakot bermaydi. (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Kifoya”)
Fatvo hay'ati
Uchtepa tumanidagi 193-maktabda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Ustoz Homidjon domla Ishmatbekov ishtirokida “Jaholatga qarshi ma’rifat” shiori ostida aholi vakillari, yoshlar va xotin-qizlar ishtirokida ma’naviy-ma’rifiy tadbir o‘tkazildi.
Ushbu uchrashuvda dunyoviylik, ibodatda ko‘r-ko‘rona taqlidning salbiy jihatlari hamda ne’matlar shukri ila ziyoda bo‘lishi haqida shuningdek, farzand tarbiyasi oiladagi eng oliy qadriyat ekanligi va ota-onaning farzandlarga o’rnak va ibrat bo’lishidagi muhim jihatlariga to‘xtalib o‘tildi. Ma’ruza davomida farzandlarni yot g‘oyalar ta’siridan saqlash, ularni sog‘lom e’tiqodli qilib tarbiyalashdagi har bir ota-onaning o‘rni kabi muhim mavzularda ham fikr-mulohazalar bildirildi.
Tadbir so‘ngida aholi tomonidan ijtimoiy, aqidaviy hamda mazhabsizlikning salbiy oqibatlariga doir berilgan savollarga atroflicha javoblar berildi.
marifiymarkaz