Bugun, 22 iyul' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin domla hazratlari juma namozini mo'min-musulmonlar bilan birga ado etish va mav'iza qilish uchun Toshkent shahridagi Hastimom dahasida joylashgan “Hazrati Imom” jomesiga tashrif buyurdilar.
Juma namozidan avval jamoat Muftiy hazratlarining haj ziyorati taassurotlari, tafsiloti va hojilik martabasi haqidagi go'zal suhbatlaridan bahramand bo'lishdi.
Muftiy hazratlari so'zlari davomida muborak haj ziyoratidan so'ng ilk juma namozini mazkur tabarruk masjidda o'qishni niyat qilganlari, haj mavsumi 12 ming nafardan ziyod hamyurtimizning haj ziyoratiga mas'ul sifatida muborak zaminga borganlari, ushbu ulug' joylarga borgan hojilar bilan birga O'zbekistondagi barcha mo'min-musulmonlar haqqiga xayrli duolar qilishgani, Ravzai muborakda Payg'ambar alayhissalomga salomlar etkazishganini aytdilar.
Shuningdek, Muftiy hazratlari “Haj – 2022” mavsumi tafsilotlari, xususan, Saudiya Arabistoni bilan muzokaralar, o'zbekistonlik hojilarga kvota oshirib berilganining sababi, narxni belgilash, mablag'larni joy-joyiga sarflash, 12 ming nafar hojiga xizmat ko'rsatishning mashaqqati haqida ma'lumot berdilar.
Ma'ruza davomida muborak ziyoratga borib kelgan hojilarga nasihat qilib, ularning gunohlardan tiyilib yurishi – haji qabul bo'lganiga ishoraligi, hojilar ziyoratiga Baytulloh, Payg'ambar alayhissalomning ravzalari, sahobai kromlarning qabrlari, ular yashagan joylarni ziyorat qilib kelgani, Haq taoloning amri – haj arkonini bajarib kelgani uchun borilishi, uni zinhor isrof, behuda gap-so'z, soxta obro'-e'tibor olish tadbiriga aylantirmaslik, balki ma'rifiy suhbat, muqaddas ziyorat taassurot va foydalari bilan bezash, ularning ziyoratiga boruvchilar ham ma'noli savollar berib o'zlariga manfaat hosil qilishlarini tavsiya etdilar.
Shu bilan birga, silai-rahm, sadaqai joriya qilish nafl hajdan savobliroq ekani, bir marotaba farz hajini ado etgan kishi boshqa haqdorlarga ham yo'l berishi lozimligi, uning o'rniga umra ziyoratiga borishi yo ehtiyojmandlarga yordam qilishi savobliroq, adolatliroq bo'lishini uqtirdilar.
Yakunda Muftiy hazrat xayrli duolar qildilar, ta'sirli va manfaatli ma'ruzadan ko'ngillari yumshab, ko'zlari namlangan jamoat ahllari omin, omin, deb turishdi.
Muftiy hazratlarining juma ma'ruzalari to'liq variantini quyidagi manzil orqali tomosha qilishingiz mumkin: https://www.youtube.com/watch?v=dWgikuHGRZw
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Dunyo ilm-fan rivojida Islom ma’rifati va madaniyatining o‘rni beqiyosdir. Ko‘plab allomalar va ulamolarning ma’naviy-ilmiy asarlari o‘z davridan hozirgi vaqtgacha ahamiyatini yo‘qotmasdan ilm-fan taraqqiyotiga muhim manba sifatida e’tirof etib kelinmoqda. Umumjahon e’zozlagan olimlar va ulamolar Bog‘dod, Damashq, Samarkand, Buxoro, Granada va Tripoli kabi shaharlarda yashab ijod qilganlar. Ular: Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy, Imom Moturidiy, Mahmud Zamahshariy kabi ulamolar dinimiz rivojiga hissa qo‘shgan. Abbosiylar davridan boshlab Tripoli shahri mana bir necha asrdirki ilm-fan markazi bo‘lib qolmoqda. Fotimiylar davrida esa Tripoli shahri poytaxt bo‘ldi. Halifa Ibn Ammor Tripolini ilm markaziga aylantirdi va o‘z davrining eng yirik kutubxonalaridan biri ochildi. Manbalarga ko‘ra unda yuz ming jild kitob mavjud edi. Uning davrida olimlar, ulamolar va yozuvchilar ulug‘langan. Ularga g‘amxo‘rlik qilingan va alohida halifa e’tirofida bo‘lishgan.
Hozirgi kunda ham Tripolida nufuzli xalqaro tashkilotlar, universitetlar, kutubxonalar va ilmiy tadqiqot markazlari faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar ulamolar, olimlar, tadqiqotchilar va talabalar bilan gavjum. Poytaxtning o‘zida 100 dan ko‘p nufuzli universitetlar mavjud. Tripoli universiteti esa o‘zida ham diniy va dunyoviy ilmlarni jamlagani bilan boshqa universitetlardan ajralib turadi. Ushbu dargoh “200 nufuzli Islom universitetlari” ro‘yxatiga kiritilgan. Tripoli universiteti 1957 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirgi kunda 70 000 dan ortiq talabalar bu dargohda ta’lim olib kelishmoqda. U turli yo‘nalishdagi 20 ta kollejni birlashtiradi. Islomshunoslik, Ilohiyat, Fiqh, Huquqshunoslik, Tibbiyot, Xorijiy tillar va Iqtisodiyot kabi fakultetlardan tashkil topgan. Tripoli universiteti dinimiz qadriyatlari doirasida rivojlanishni va ilmiy tadqiqotlarni qo‘llovchi ta’lim muassasasidir. Universitetning maqsadi talabalarga Islom dini va axkomlari asosida ilmiy va axloqiy ta’lim berish va turli dunyoviy bilimlarni o‘rgatishdir. Tripoli universitetining o‘ziga hos jixati shundaki har bir talaba moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikni o‘rganishi shart. Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi talabalar universitet tomonidan rag‘batlantiriladi.
Islomshunoslik yo‘nalishi talabalari o‘quv dasturi davomida Quroni karimni to‘liq yod olishi, shariat asoslarini o‘rganishi, Islom tarixi, Hadis ilmi, Meros taqsimoti, og‘zaki va yozma nutq san’ati kabi fanlarni o‘zlashtirishi talab qilinadi. Islomning sof fitratini namoyish etish, ilm olish va uni ulashish ushbu yo‘nalish fakultetining maqsadidir. Adashgan oqimlar va ekstremistik qarashdagi guruhlarni Quron va hadis orqali ezgu yo‘lga chorlash ularning vazifasidir.
Tripoli universitetida 3450 ta ilmiy nashr faoliyat ko‘rsatadi. Ularda talabalarning ilmiy ishlari, amaliyot va tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Misol tariqasida, “Islom ta’limini o‘rganishda Qur’oni Karimning ta’siri”, Ahmad Abdul Salam Abu Moziriqning “Irshod al-Hiron” kitobi haqida, Shayx Abu Abdulloh Muhammad bin Ali al-Xorubiyning “Riyod al-Azhar” va “Sirlar xazinasi”ning lingvistik talqini kabi ilmiy izlanishlar va maqolalar nashrlar orqali keng ommaga berib boriladi.
Shohruh UBAYDULLOH