Bugun, 22 iyul' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin domla hazratlari juma namozini mo'min-musulmonlar bilan birga ado etish va mav'iza qilish uchun Toshkent shahridagi Hastimom dahasida joylashgan “Hazrati Imom” jomesiga tashrif buyurdilar.
Juma namozidan avval jamoat Muftiy hazratlarining haj ziyorati taassurotlari, tafsiloti va hojilik martabasi haqidagi go'zal suhbatlaridan bahramand bo'lishdi.
Muftiy hazratlari so'zlari davomida muborak haj ziyoratidan so'ng ilk juma namozini mazkur tabarruk masjidda o'qishni niyat qilganlari, haj mavsumi 12 ming nafardan ziyod hamyurtimizning haj ziyoratiga mas'ul sifatida muborak zaminga borganlari, ushbu ulug' joylarga borgan hojilar bilan birga O'zbekistondagi barcha mo'min-musulmonlar haqqiga xayrli duolar qilishgani, Ravzai muborakda Payg'ambar alayhissalomga salomlar etkazishganini aytdilar.
Shuningdek, Muftiy hazratlari “Haj – 2022” mavsumi tafsilotlari, xususan, Saudiya Arabistoni bilan muzokaralar, o'zbekistonlik hojilarga kvota oshirib berilganining sababi, narxni belgilash, mablag'larni joy-joyiga sarflash, 12 ming nafar hojiga xizmat ko'rsatishning mashaqqati haqida ma'lumot berdilar.
Ma'ruza davomida muborak ziyoratga borib kelgan hojilarga nasihat qilib, ularning gunohlardan tiyilib yurishi – haji qabul bo'lganiga ishoraligi, hojilar ziyoratiga Baytulloh, Payg'ambar alayhissalomning ravzalari, sahobai kromlarning qabrlari, ular yashagan joylarni ziyorat qilib kelgani, Haq taoloning amri – haj arkonini bajarib kelgani uchun borilishi, uni zinhor isrof, behuda gap-so'z, soxta obro'-e'tibor olish tadbiriga aylantirmaslik, balki ma'rifiy suhbat, muqaddas ziyorat taassurot va foydalari bilan bezash, ularning ziyoratiga boruvchilar ham ma'noli savollar berib o'zlariga manfaat hosil qilishlarini tavsiya etdilar.
Shu bilan birga, silai-rahm, sadaqai joriya qilish nafl hajdan savobliroq ekani, bir marotaba farz hajini ado etgan kishi boshqa haqdorlarga ham yo'l berishi lozimligi, uning o'rniga umra ziyoratiga borishi yo ehtiyojmandlarga yordam qilishi savobliroq, adolatliroq bo'lishini uqtirdilar.
Yakunda Muftiy hazrat xayrli duolar qildilar, ta'sirli va manfaatli ma'ruzadan ko'ngillari yumshab, ko'zlari namlangan jamoat ahllari omin, omin, deb turishdi.
Muftiy hazratlarining juma ma'ruzalari to'liq variantini quyidagi manzil orqali tomosha qilishingiz mumkin: https://www.youtube.com/watch?v=dWgikuHGRZw
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Islom dini biror shaxs, guruh, mol-dunyoga nisbatan va obro‘-e’tibor topish uchun qilinadigan har qanday mutaassiblik va firqalarga bo‘linishni qoralaydi, tarafkashlikni johiliyat holatiga o‘xshatadi.
Mutaassiblikning turli ko‘rinishlari bor bo‘lib, ular kishining o‘zi, mol-dunyosi, farzandlari, millatini boshqalardan afzal bilib, bu yo‘lda ashaddiy ravishda kurashishi demakdir. Mo‘tabar manbalarimizda ota-bobolari va o‘zining nasabi bilan faxrlanish tuyg‘usi kishini do‘zaxga tortadi deb ta’kidlangan.
Mutaassiblik turlaridan biri bu diniy mutaassiblikdir. Diniy mutaassiblik deganda, ma’lum bir dinda asos bo‘lgan, ushbu din vakillari amal qiladigan ta’limot va qoidalarga qarshi chiqish, diniy tushunchalarni shariat ko‘rsatmalariga zid ravishda o‘zicha talqin qilib, boshqalarni unga ergashishga chorlash nazarda tutiladi. Diniy mutaassiblikning eng katta xatarlaridan biri bu, dinlararo muloqotga rahna solishdir.
Dinda mutaassibona harakat, dinda chuqur ketish, haddan oshish, Qur’on va Sunnatda kelgan ta’limotlarga zid ravishda o‘z fikriga ergashishni qattiq qoralanadi. Dinda haddan oshish deganda shariat belgilab qo‘ygan chegaradan chiqib ketish tushuniladi. Bu ish aqidada bo‘lsin, so‘z yoki amalda bo‘lsin, baribir. Bu borada Alloh taolo Baqara surasida “Ushbular Allohning chegaralaridir. Bas, ulardan tajovuz qilmang. Va kim Allohning chegaralaridan tajovuz qilsa, bas, o‘shalar, ana o‘shalar, zolimlardir”, deb marhamat qiladi.
Payg‘ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam: “Dinda haddan oshishdan ehtiyot bo‘linglar. Chunki, sizlardan oldin o‘tganlarni dinda haddan oshishlik halok qilgandir” deb uqtirganlar.
Shunday ekan, bugungi kundagi ko‘plab muammolarning ildizi mutaassiblik va haddan oshish ekanligini hammamiz chuqur anglashimiz lozim. Xulosa o‘rnida, bu kabi muammolarning yechimi sifatida Faqih doktor Vahba Mustafo Zuhayliy janoblarining ushbu so‘zlarini keltirish bilan yakunlaymiz: “Islom mo‘tadil din bo‘lib haqiqatlardan birortasida chetga chiqishga yoki haddan oshishga yo‘l qo‘ymasligini anglatadi. Islomda va boshqa dinlarda dinda haddan oshish ham, e’tiqodda bir taraflama va g‘ayritabiiy bo‘lish ham, haddan tashqari qattiq olish ham, juda bo‘sh qo‘yib yuborish ham yo‘q…”.
Alloh ta’olo barchamizni haq yo‘ldan adashtirmasin.
Kosonsoy tumani "Sodod" jome masjidi imom-xatibi
Bahodir Mirfayziyev
Manba: @Softalimotlar