Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Yanvar, 2025   |   6 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:34
Asr
15:28
Shom
17:12
Xufton
18:31
Bismillah
06 Yanvar, 2025, 6 Rajab, 1446

Turkiy davlatlar muftiylarini bilasizmi?

15.04.2022   1839   6 min.
Turkiy davlatlar muftiylarini bilasizmi?

Ayni vaqtlarda Istanbul shahrida “Retaj Royale Istanbul” Turkiy davlatlar diniy idoralari rahbarlari ishtirokidagi yig'ilishga katta hozirlik ko'rilmoqda.

Ushbu tarixiy muloqotda ishtirok etish va nutq so'zlash uchun O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin domla hazratlari xizmat safarida bo'lib turibdilar.

Ma'lumki, Turkiy davlatlar tashkiloti tarkibiga O'zbekiston, Turkiya, Ozarbayjon, Qozog'iston va Qirg'iziston kiradi. Vengriya va Turkmaniston uning faoliyati kuzatuvchisi hisoblanadi.

Aziz muxlislar uchun Turkiy davlatlar diniy idoralari rahbarlari haqida muxtasar ma'lumot berishni lozim topdik.

 

O'ZBYeKISTON

O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin domla Holiqnazarov hazratlari 1968 yilda Andijon viloyatida tavallud topgaplar.

Muftiy Nuriddin domla hazratlari 1992 yilda Buxorodagi Mir Arab madrasasi, 1998 yilda Imom Buxoriy nomli Toshkent islom instituti va 2007 yilda Farg'ona davlat universitetini tamomlaganlar.

Ish faoliyatlari davomida Andijon viloyati Asaka shahri “Ahmadali Maxdum” masjidi, Toshkent shahri “Oq tepa” jome masjidi imom-xatibi, poytaxtdagi “Ko'kaldosh”, Andijon viloyatidagi “Sayyid Muhyiddin maxdum” madrasalari mudarrisi, Andijon viloyati va Toshkent shahar bosh imom-xatibi vazifalarida mehnat qilganlar.

2021 yil 19 oktyabr' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi Ulamolar Kengashining kengaytirilgan yig'ilishida Nuriddin domla Holiqnazarov O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy lavozimiga saylandilar.

2022 yil 31 mart kuni Muftiy Nuriddin domla hazratlari O'zbekiston Halqaro islom akademiyasi huzuridagi Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining Halqaro ilmiy hay'ati raisi vazifasi saylandilar.

Muftiy hazratlari mo'min-musulmonlar diniy ehtiyojlarini qondirish, masjid-madrasalarni ochish va obod etish, diniy ta'lim sifatini oshirish, xalqaro aloqalarni rivojlantirish, nashr ishlarining sifatini oshirish, aholining diniy-ma'rifiy bilimini oshirish va islohotlar mazmun-mohiyatini keng tarannum etish borasida salmoqli ishlarni amalga oshirdilar.

Muftiy hazratlari 30 yildan ziyod din xizmati yo'lidagi faoliyatlari davomida ixlos, taqvo va ruhiy tarbiyaga oid chiqishlari ila mo'min-musulmonlar qalbidan chuqur joy olib kelmoqdalar.

 

TURKIYa

Ali Erbosh 1961 yil Turkiyaning O'rdu viloyatida tug'ilgan. U 2017 yildan buyon Diyonat ishlar boshqarmasi raisi lavozimida faoliyat yuritib kelmoqda.

U 1980-84 yillarda Turkiyadagi Marmara universitetining ilohiyot fakul'tetida tahsil olgan. 1987 yil ushbu fakul'tetda “Qur'on tafsiri” mutaxassisligi bo'yicha “Qur'onda takrorlar” mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. 1993 yilda “Dinlar tarixi” mutaxassisligi bo'yicha “Ilohiy dinlarda farishtalarga ishonish” asari uchun Dinshunoslik fanlari doktori ilmiy darajasiga sazovor bo'lgan.

2017 yil Yalova universiteti rektori lavozimida faoliyat  yuritgan. 2017 yil 17 sentyabrda Diyonat ishlar boshqarmasi raisi lavozimiga tayinlangan.

 

OZARBAYJON

Ollohshukur Poshshozoda 1949 yil Ozarbayjonning Lenkoran viloyatida tug'ilgan.

1968 yil Buxorodagi Mir Arab madrasasiga o'qishga kirib, 1975 yilda Toshkent islom institutini tamomlagan. Kavkazorti musulmonlari idorasi mas'ul kotibi, “Tozapir” masjidi imomi va Kavkazorti musulmonlari idorasi raisi o'rinbosari vazifalarida xizmat qilgan.

1980 yil u ilk bor Kavkaz (Kavkazorti) musulmonlar idorasi raisi etib saylanib, Kavkazning eng yosh o'n ikkinchi shayxulislomi maqomiga erishgan.

Shayxulislom Ollohshukur Poshshozoda 2003 yil Kavkaz musulmonlar idorasi raisi lavozimiga qayta saylangan. Shu bilan birga u Boku davlat universiteti professori, tarix fanlari doktori hisoblanadi.

QOZOG'ISTON

Navro'zbay Tag'anuli 1977 yil Janubiy Qozog'iston viloyatida tug'ilgan. 1993-1997 yillarda Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida tahsil olgan. 1999-2001 yillarda Qozog'iston musulmonlari diniy idorasi qoshidagi Islom institutida o'qigan. 2017 yilda Misrning "Nur-Muborak" Islom madaniyati universitetiga o'qishga kirdi. U mazkur dargohda Islomshunoslik mutaxassisligi bo'yicha  PhD doktoranturasida o'qidi.

2018 yil Navro'zbay Tag'anuli Qozog'iston musulmonlari diniy idorasining Turkiston viloyatidagi mintaqaviy vakili bo'lib xizmat qildi. Shuningdek, bosh muftiyning o'rinbosari lavozimida faoliyat yuritdi. Shu yilning oktyabr' oyidan boshlab u Qozog'iston poytaxtidagi Diniy idora vakili hamda “Hazrat Sulton” masjidi bosh imomi lavozimini egalladi.

2020 yilning 7 fevralida Qozog'iston musulmonlarining navbatdan tashqari IX qurultoyida Navro'zbay Tag'anuli Qozog'iston musulmonlari diniy idorasi raisi, bosh muftiy  vazifasiga saylangan.

 

QIRG'IZISTON

Zamir qori Rakiyev 1978 yil Qirg'izistonning Norin viloyatida tug'ilgan. Misrdagi Al-Azhar islom universitetida "Din asoslari" mutaxassisligi bo'yicha tahsil olgan. Zamir qori Rakiyev Bishkek gumanitar universitetini sharqshunoslik mutaxassisligi bo'yicha ham ta'lim olgan.

Zamir qori Rakiyev mehnat faoliyati davomida 2016-2017 yillar Qirg'iziston musulmonlari diniy idorasi ta'lim bo'limi boshlig'i, 2017-2020 yillar Qirg'iziston muftiysi o'rinbosari, 2020 yil 10 avgustdan muftiy vazifasiga saylangunga qadar Bishkek qozisi bo'lib ishlagan.

2021 yil 26 iyun' kuni Zamir qori Rakiyev Qirg'iziston musulmonlari idorasi raisi, muftiy lavozimiga saylangan.

Turkmaniston muftiysi Yalkap Hodjaguliyev va Vengriya islom jamoasi rahbari Zoltan hoji Bolek to'g'risida kelgusida xabar beramiz.

 

O'zbekiston musulmonlariidorasiMatbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Farzandingizni nogiron qilmang!

4.01.2025   1799   3 min.
Farzandingizni nogiron qilmang!

Bismillahir Rohmanir Rohiym


KIRISH

Ong inson tug‘ilganidan boshlab doimo rivojlanib boradi. Bu ongning to‘g‘ri rivojlanishida atrof-muhit ta’siri muhim o‘rin tutadi. Xususan, yosh bola hamisha atrofdagilarning g‘amxo‘rligi va qo‘llab-quvvatlashiga muhtoj bo‘ladi.

 

MUAMMO

Ammo, ayrim ota-onalarning farzandiga nisbatan qo‘pol munosabatda bo‘lishi, do‘q-po‘pisa qilishi, bolani haqoratlashi, og‘zaki qo‘rqitishi yoki baqirishi ko‘plab salbiy oqibatlarga olib keladi. Kattalarning bunday harakatlari bolalarning rivojlanishini zararlaydi, bolaning o‘ziga bo‘lgan ishonchini sindiradi.

 

TADQIQOTLAR

Bu borada ko‘plab tadqiqotlar mavjud bo‘lib, ularning barchasi bir haqiqatni tasdiqlaydiki, ya’ni bolalik davrida turli zo‘ravonliklarga duchor bo‘lgan shaxslar depressiyaga ikki barobar ko‘proq moyil bo‘ladi.

Qo‘pol munosabatda ulg‘aygan bolaning miyasidagi nuqson va shikastlanishlar Garvard universitetining tibbiyot fakultetida olib borilgan tadqiqotlarda ham isbotlangan.

Zamonaviy texnologiyalar asosida olib borilgan tadqiqotlarga ko‘ra, yoshligidan qo‘pollikdan aziyat chekkan bolalarning miyasida va fikrlash qobiliyatida nuqsonlar kuzatilgan, ayniqsa miyaning o‘ng va chap yarim sharlarida zaiflik aniqlangan.

Bolalar zo‘ravonligi bo‘yicha ekspert Shanta Dyub aytadi: “Ota-onalar baland ovozlari va “ahmoq”, “dangasa” kabi so‘zlari farzandlariga qanchalik salbiy ta’sir ko‘rsatishini afsuski yaxshi bilishmaydi”.

Tadqiqotchi Piter Fonagining qayd etishicha, bolalar kattalar nima desa, shunga ishonadigan bo‘ladi. Ular kattalarni jiddiy qabul qiladi. Kattalarning bolalarga qo‘pol so‘zlari nafaqat bolalarning miyasiga shikast yetkazadi, balki jamiyat bilan aloqa qila olmasligiga ham sabab bo‘ladi.

21 ming nafar ishtirokchi qatnashgan tadqiqotda: bolalikda qo‘pol muomalada voyaga yetganlar boshqalarga qaraganda 20% foiz ko‘proq giyohvand moddalar iste’mol qilishga moyil bo‘lishi, ularning qamoqqa tushib qolish xavfi esa ota-onasining baqirishlarini eshitmaganlarga qaraganda 2 barobar ko‘proq ekani aniqlandi.
 

Bolalardan o‘zlari eshitadigan eng yomon so‘zlarni so‘rashganda “Hech qanday foydang tegmaydi”, “Ahmoqsan”, “Hech narsani eplolmaysan” iboralarini, eng yaxshilarini so‘rashganda esa “Sen uddalaysan”, “Sen bilan faxrlanaman” iboralarini aytishgan.

 

RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAM YOSH BOLALARGA QANDAY MUNOSABATDA BO‘LARDILAR?

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yosh bolalarga otaning bolasiga qilgan muomalasidek bo‘lar edi. Anas ibn Molik roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga 10 yil xizmat qildim. U zot biror qilgan ishimni nimaga bunday qilding yoki buyurgan ishimni nega qilmading, deb so‘ramas edilar. Balki “Alloh xohlagani bo‘ladi, xohlamagani bo‘lmaydi”, der edilar”.

Baro ibn Ozib roziyallohu anhu aytadilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘rdim, qarasam, Hasan roziyallohu anhuni yelkalariga ko‘tarib olibdilar va: “Allohim, men buni yaxshi ko‘raman, Sen ham yaxshi ko‘rgin” deb aytardilar».

Siz ham farzandlaringizga ularni yaxshi ko‘rishingizni ayting va “Allohim farzandlarimni Sen ham yaxshi ko‘rgin”, deb duo qiling.

 

YAKUN

Alloh taolodan bizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashganlardan qilishini va farzandlarimizni u zot alayhissalomdan o‘rnak olib tarbiya qilishimizga madad berishini so‘rab qolaman.

Davron NURMUHAMMAD

Maqolalar