في 15 مايو من هذا العام، قام القائم بأعمال كبير الأئمة والخطباء بمحافظة سمرقند يعقوب جان داملا منصوروف بزيارة ناحية تايلاق.

وتفقد يعقوب جان داملا خلال الزيارة برفقة كبير أئمة الناحية بابور داملا نرزالله يوف المساجد في الناحية التي يتم ترميمها وإعادة بنائها.

وزار بشكل خاص مسجد "سدا قيرغاتش" الذي شارف بنائه الجديد على الانتهاء وعلى وشك تسليمه للمصلين. وقدم التعليمات والتوصيات مهمة بشأن توفيرالظروف أكثر راحة للمصلين.

كما تم الدعاء على حق الموظفين المخلصين والحرفيين والملاحظين والرعاة الذين يعملون في أعمال كبيرة لتجميل بيت الله. وتم التعبير عن الرغبة في أن يتم تقديم المسجد الجديد لشعبنا قريبا.

خدمة الصحافة لإدارة مسلمي أوزبكستان

في 15 مايو من هذا العام، عُقد اجتماع مع المواطنين المعاقين من جمهورية قاراقالباغستان في مسجد "الإمام إيشون محمد" المركزي الواقع في نوكوس.

وفي الاجتماع تم تعريف أكثر من 100 مواطن من ذوي الإعاقة بأسس الإسلام والأدلة من الأحاديث والآيات. وبدورهم عبر المشاركون عن امتنانهم للاهتمام والاحترام.

  وحضرت في الحفل السيدة / منيرة أبو بكروفا المتخصصة بإدارة مسلمي أوزبكستان والقاضي بهرام الدين داملا رازوف رئيس القاضيات لمسلمي قاراقالباغستان  وم. بيكنظروفا الخبيرة في جمعية الصم بأوزبكستان في فرع  جمهورية قاراقالباغستان وآخرون.

 وتم توزيع المنتجات الغذائية على المواطنين ذوي الإعاقة من قبل فرع قاراقالباغستان لصندوق "الوقف" الخيري الإجتماعي التابع لإدارة مسلمي أوزبكستان.

إدارة القاضيات لمسلمي قاراقالباغستان

  استقبل يوم الأربعاء 15 مايو من هذا العام ممثل محافظة نمنكان بإدارة مسلمي أوزبكستان، كبير الأئمة في المحافظة مسى خان داملا عباس الدينوف المواطنين الذين وصلوا من المناطق واتخذ الإجراءات اللازمة لحل مشاكلهم بشكل إيجابي.

  وتم خلال الاستقبال النظر في مناشدات المواطنين المتعلقة بحالة المساجد وأنشطة الأئمة وقضايا الأسرة والتجارة.

 والمواطنين الذين قدموا في قضية العلاقات الأسرية قدم لهم النصائح حول حل المشكلات وتوصيات لحل القضايا الشرعية.

  في الواقع، إن أجر تخفيف ألم شخص ما والمساهمة في سهولة إزالة القلق هو عمل عظيم!

 لأن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: "...:" من فرج عن أخيه المؤمن كربة من كرب الدنيا فرج الله عنه كربة من كرب يوم القيامة " (رواه الإمام البخاري).

ووفقاً لهذا التعليمات النبوية تمت مساعدة المواطنين الذين راجعوا مختلف القضايا مع المسؤولين للتخفيف من مخاوفهم. وكان المواطنون الذين استقبلوا بترحيب حار مسرورين من المسؤولين وكانوا راضين عن أن مناشداتهم التي وجدت حلا إيجابيا.

 وتتم عمليات القبول من قبل الأئمة كل يوم أربعاء من الأسبوع في جميع مساجد المحافظة.

خدمة الصحافة لإدارة مسلمي أوزبكستان

Қуръони карим бизга чумоли билан Сулаймон алайҳиссалом ўртасида бўлган қисса ҳақида “Намл” (“Чумоли”) дея номланмиш сурада қуйидагича ҳикоя қилади:

“Сулаймонга жин, инс ва қушлардан бўлган аскарлари тўпланиб, тизилган ҳолда турдилар. Токи улар чумолилар водийсига келганларида, бир чумоли: «Эй чумолилар, масканларингга киринглар, Сулаймон ва унинг аскарлари сизларни билмасдан эзиб юбормасинлар», деди.

Чумолилар ҳам асалариларга ўхшаб, ажойиб интизомга эга. Ҳали-ҳануз уларнинг жамоат бўлиб яшашлари сири англанган эмас. Бу оятда улар бир-бирларини хавф-хатардан огоҳ этишлари айтилмоқда.

Бас, у унинг сўзидан табассум қилди ва: «Роббим, мени Ўзинг менга ва ота-онамга берган неъматларингга шукр этишимга ва сен рози бўладиган солиҳ амаллар қилишимга муяссар этгин. Ўз раҳматинг ила мени солиҳ бандаларингга қўшгин», деди”. (Сулаймон алайҳиссалом чумолининг сўзларини эшитиб жилмайдилар) (Намл сураси, 17-19 оятлар).

Ушбу оятлар бу мавжудотнинг қадрини кўтаради, шаъни улуғлигини ифода этади. Бу қиссадан бир қанча қонунлар тузиб чиқилган бўлиб, уни “Чумолининг ўн қоидаси” деб номлаш ҳам мумкин.

1. Умумий манфаат қоидаси: чумоли ҳаммага нидо қилганда “Эй чумолилар” дея нидо қилди ва жамоатнинг манфаатини эътиборга олди. Ўз атрофидагиларга, яқин қариндошларига чегараланиб қолмади. Ҳолбуки, бу вазиятда у ва бошқалар ўртасида келишмовчиликлар мавжуд бўлиши эҳтимоли бор эди.
2. Ўзига ишониш қоидаси: чумоли Сулаймон алайҳиссаломга хитоб қилиш асносида ўзига паст баҳо бермади. Зиммасидаги ишни ҳеч ўйлаб ўтирмасдан, заррача ҳам ҳайбатланмасдан, заррача ҳам қўрқмасдан бажарди. “Мен кичкинагина мавжудот бўлсам, мени ким ҳам эшитарди”, демади!
3. Масъулият қоидаси: бу чумоли масъулиятни юқори даражада ҳис қилмаганда эди, содир бўлган зўр иш бўлмас эди, уни асло уддалаб бўлмасди. Чумолилар мамлакатида энг қари чумоли ҳам худди жамоасига энг масъул чумолидек астойдил меҳнат қилади.
4. Ишни тезроқ бажаришга ўтиш қоидаси: Оятда зикри келган бу чумоли ишни шартта бажарди, қўйди. Бошқалар қилишини кутиб ўтирмади. Чунки, ишни бепарво қолдириш жуда хатарлидир, бунда кечиктириш ярамайди!
5. Амалга ошириш қоидаси: зиммасидаги бу муҳим ишга тайёргарлик кўриш, уни тезроқ бажариш билан кифояланмади, балки уни комил тарзда амалга оширишга киришди. Ишни вақтида бажариш ва уни яхшилаб амалга ошириш муваффақият қоидасининг икки ўқи ҳисобланади. Ўша икки ўқни туташтирсангиз, тамом, муваффақият тизгини ҳосил бўлади.
6. Муаммога ечим бериш қоидаси: воқеа тўсатдан содир бўлганига қарамай, чумоли шунчаки бақириш, дод солиб огоҳлантиришнинг ўзи билан кифояланиб қолмади, балки “Эй чумолилар, масканларингга киринглар”, дея муносиб ечимни ҳам кўрсатди.
7. Узоқни кўра билиш қоидаси: воқеалар қандай кечишини тахмин қилиш, ишларнинг оқибати ҳақида ўйлаш юқоридаги оятда ўз аксини топган. У ҳам бўлса чумолининг: “Сулаймон ва унинг аскарлари сизларни билмасдан эзиб юбормасинлар” деган гапини зоҳир бўлади. Яъни, жойингизда тўхтаб қолишингиз, тезроқ ҳаракат қилиб инингизга кириб олмаслигингиз – ҳалокатингизга сабаб бўлади, демоқчи.

Бир гурух франциялик “олимлар” Қуръонни танқид қилишга уриндилар ва لَا يَحْطِمَنَّكُمْ калимасида тўхталиб, “Қуръон ушбу лафзни ишлатиш билан таъбирда хатога йўқ қўйган. Чунки  حطم(“ҳаттома”) феъли “синдирмоқ” деган маънони англатади. Шиша синдирилади, аммо чумоли синдирилмайди-ку, балки эзилади, ўлдирилади-ку” дейишди.

Бу гапга австралиялик бир олим эътироз билдирди. У бир неча йиллар давомида чумолилар тузилишини ўргана бошлади ва тадқиқот хулосасини эълон қилди. Хулосада ушбу гаплар бор эди: “Албатта, Қуръоннинг мазкур лафзи юз фоиз тўғри! Чунки чумоли танасининг 70 фоизи шиша моддадан ташкил топган экан”.

Кейин у ушбу хулосани бутун дунёга эълон қилди.

Демак, чумоли эзилмайди, балки синдирилади! Қуръон буни ўн тўрт асрдан бери айтиб келади. Аммо бу ҳақиқат бутун оламга бир неча йиллар олдин маълум бўлди.

8. Уйғоқлик (сергаклик) қоидаси. Жамиятнинг битта аъзосини эътибордан четда қолдириш гоҳида бутун жамиятнинг ҳалокатга юз тутишига сабабчи бўлади. Ҳар бир шахс ўз атрофидагиларга ниҳоятда юқори даражада эътибор бериши лозим. Шундагина у ҳалокатга сабаб бўлувчи тешикларни топади ва бартараф этади.
9. Кечиримли бўлиш, узр тақдим этиш ёки бошқача қилиб айтганда тўғри тушуниш қоидаси. Бу қоида чумолининг “билмасдан эзиб юбормасинлар” деган сўзида акс этган. Қаранг, сизларни синдириб кетгудек бўлсалар, буни атайин қилмайдилар, билмаган ва кўрмаган ҳолларида қиладилар, дея чиройли гумон қилмоқда. Бу ёмон гумон қиладиганларга дарсдир. Чумоли Аллоҳнинг пайғамбари Сулаймон алайҳиссаломга зулмни нисбатламади.
10. Табассум қилиш қоидаси. Кучли томон заиф томонга, катта тараф кичик тарафга кулфат ва қўрқинч лаҳзаларида табассум билан боқса, бу нақадар чиройли ҳолат! Сулаймон алайҳиссаломнинг чумолига табассуми ҳам худди шу қабилдан эди. У зот лутф ва меҳрга тўла юз билан, чумолининг ҳаракатидан таажжубланиш ифоаси билан табассум қилгандилар. Бундай табассум одамнинг қалбига эминлик, хотиржамликни бахш этади!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг “Метин қоялар” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Cавол: Агар мен бирор инсонга 100 доллар қарз берсам, мен қарз берган пайтда доллар курси бир миллион сўм бўлиб, қарзни қайтариб олганимда курс бир миллион 50 минг бўлиб қолган бўлса, шу 50 минг рибо бўлиб, менга ҳаром булиб колмайдими?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Пулда қарз олди-берди қилишда қанча сумма берилса, шунча сумма қайтиб олинади. Сиз юз доллар қарз берсангиз, юз доллар қайтариб оласиз. Унинг сўмга нисбатан қийматининг тушиши ёки ошишининг аҳамияти йўқ. Демак, сиз айтган ҳолатда гуноҳкор бўлиб қолмайсиз. Чунки шариат қоидасига кўра қарз учун нима ва қанча миқдорда олинса, шундай шаклда қайтарилади. “Бадоеъус саноеъ” китобида бундай дейилган: “Қарзга оид ҳукмга келсак, у олиниши билан қарздорнинг мулкига айланади ва шу заҳоти олинган қарзнинг мислича қарздорнинг зиммасига вожиб бўлади”.

Яъни қарзнинг олиниши ва берилишида бир хил бўлиши лозим.

“Раддул муҳтор” китобида қуйидаги иборалар келади: “Қарзлар ўз мислича адо этилади”.

Қарз борасида билиб қўйиш керак бўлган яна бир нарса бор. Сўмда қарз бераётиб, ўша кунги доллар курси билан қийматлаб бериб, олиш вақтида шу вақтдаги доллар курсидаги сўмни олиш жоиз эмас.

Масалан, бир киши қарздорга 100 долларнинг сўмга нисбатан қиймати бир миллион бўлган вақтда 100 долларга ҳисоблаб, бир миллион сўм қарз берди. Бир ойдан кейин доллар курси ошиб, 100 доллар бир миллион 50 минг сўм бўлиб қолди. Бу ҳолатда ҳақдор фақатгина берган суммасини, яъни бир миллионни олади холос. Долларга ҳисоблаб, бир миллион 50 минг сўм олиши сиз айтгандек, рибо бўлиб қолади. Чунки бу шаклдаги қарз олди-берди амалиёти “Қарзлар ўз мислича адо этилади”, деган қоидага зид бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази