muslim.uz.umi

muslim.uz.umi

Четверг, 21 Декабрь 2023 00:00

Қалбини ёриб кўрмабсан-да?

 

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу дедилар:


"عليك بالعلانية وإياك والسر وكل شيء يستحيى منه"

«Одамларнинг ошкора қилаётган амалларига қара, уларнинг қалбларидаги нарсалар(га баҳо бериш)дан сақлан ва уялишга сабаб бўладиган ҳар қандай ишдан ҳазир бўл!» (Абу Довуд. аз-Зуҳд 104-бет;). 

Ушбу ўгит баъзи манбаларда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга ҳам нисбат берилади. Лекин, муҳаддислар унинг ҳазрат Умар томонидан айтилганлиги, яъни мазкур саҳобага тақалувчи «мавқуф ҳадис» эканлигини айтадилар. Бироқ, унинг мазмуни Қуръону суннатга асослангандир. Зеро, Аллоҳ таоло қалбларни ўзгалар кўзидан махфий қилиб қўйган. Ҳарчанд уринмасинлар, бир-бирларининг қалбларидаги нарсаларнинг ҳақиқатига ета олмайдилар. Ўзгалар қалби яширган нарсаларни аниқ билолмайдилар. 
Ўзи аниқ билмаган нарсага, яъни гумонга эргашишдан Аллоҳ таоло қайтариб:

"وَلا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ"

«(Эй инсон), ўзинг аниқ билмаган нарсага эргашма!», деган (Исро сураси, 36-оят).
Машҳур муфассир Ибн Жарир Табарий айтади: ушбу ояти карима тафсирида айтилган сўзларнинг энг тўғриси мана бу сўздир:

«Одамларга улар ҳақида ўзинг аниқ билмаган нарсаларни гапирма. Акс ҳолда уларни ботил билан (нотўғри) айблаб, уларга қарши ноҳақ гувоҳлик бериб қўясан». 
Ояти карима давомида шундай дейилади:

"إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولا"

«Чунки, қулоқ, кўз, дил – буларнинг барчаси тўғрисида (ҳар бир инсон) масъул бўлур».

Демак, инсон эшитган, кўрган ва гумон қилган нарсалари борасида сўралади Қиёмат кунида. Савол-жавоб қилинади. Эшитмаган нарсасини эшитдим, деб, кўрмаган нарсасини кўрдим деб ноҳақ гувоҳлик берса, ёхуд аниқ билмаган нарсаси ҳақида гумонга эргашиб, ўзгалар ҳақида бадгумонлик қилса ва ҳатто мазкур гумонига эргашиб ўзгаларни ноҳақ айблаб, уларга маънавий зарар етказса, албатта бунинг жазосига йўлиқади. 

Шу боис ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам одамларнинг зоҳирига қараб муомала қилар ва уларнинг ботинларини, қалбларини Аллоҳ азза ва жаллага ҳавола қилардилар. Уларнинг ният-мақсадларини тафтиш қилиб юрмасдилар. Ўзларига ваҳий билан мунофиқларнинг ҳоли билдириб турилса ҳам уларга нисбатан зоҳирдаги ҳолатларига қараб муомала қилар, қалблари яширган нарсаларни эса Аллоҳга қўйиб берардилар. 

Бир куни Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Жуҳайна уруғидан бўлган Ҳурақа қабиласига жанг учун айрим саҳобаларни жўнатадилар. Саҳобалар улар устидан ғалаба қозонадилар. Ғаним қабиласидан бўлган Мирдос исмли бир киши қочаётганда Усома ибн Зайд розияллоҳу анҳу ва бир ансорий саҳобий унга етиб олиб, қуршаб оладилар. Шунда ҳалиги киши "لا إله إلا الله" (Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ) дея тавҳид калимасини айтиб исломга киради. Бу сўзни эшитиши билан ансорий унга ҳужум қилишдан тийилди. Бироқ, Усома ибн Зайд розияллоҳу анҳу унга найза санчиб ўлдирди. 

Бу хабар Пайғамбаримизга соллаллоҳу алайҳи васаллам етиб борганда қаттиқ ғазабланиб, Усоманинг қилган бу ишини шиддат билан танқид қиладилар. «Эй Усома, «Ла илаҳа иллаллоҳ» дегандан кейин ўлдирдингми?!», дея инкор маъносида сўроққа тутадилар. «Ё Расулуллоҳ, у ўлимдан қутулиш учун айтганди бу сўзни», яъни чин маънода иймон келтириш учун эмас, балки, шунчаки, тирик қолиш учун айтди, дея ўз ишига узр излади ҳалиги саҳобий. 

Усома ибн Зайд чиндан ҳам шундай деб ўйлаган эди. Аммо, Набий алайҳиссалом бу сўз билан қониқмадилар. Ғазабдан тушмадилар ва «Қалбини ёриб кўрмабсан-да, ростдан айтдими ёлғондан айтдими билиш учун?!», дея бу ишни ўта шиддат билан инкор қилдилар. Бу билан «Сен қалбдаги нарсани билишга қодир эмассан!», демоқчи бўлгандилар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам.

Яна: «Қиёмат куни «Ла илаҳа иллаллоҳ»ни нима қиласан энди?! Ким сенга «Ла илаҳа иллаллоҳ» сўзи турганда ёрдам бера олади?!», дея айблашда давом этдилар. Охири, Усома қилган хатосига қаттиқ пушаймон бўлиб, «Эҳ, қанийди бундан олдин эмас ўша куни, (яъни шу воқеалардан сўнг) мусулмон бўлган бўлсам эди», дея афсус-надоматда қолди. Чунки, Ислом ўзидан аввалги гуноҳларнинг кечирилишига сабаб бўлади. Яъни, мазкур саҳобий наздида бу хатоси туфайли ундан аввал амалга оширган барча яхши ишлари, улкан солиҳ амаллари гўёки арзимас бўлиб қолди. Шу боис ҳам муболаға тарзида юқоридаги сўзни айтди.


Алишер Султонходжаев

 

Четверг, 21 Декабрь 2023 00:00

Силаи раҳмнинг фойдалари

Аббос домла ҚОСИМОВ, "Фатво маркази" мутахассиси

 

Среда, 20 Декабрь 2023 00:00

YANGILIK!

“Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam)ga muhabbat” kitobi qayta yangi ko’rinishda nashr qilindi!

Ushbu kitob Rasululloh, sollallohu alayhi va sallamning siyrat va sunnatlarini yodga solib turuvchi eslatma sifatidagi qoʻllanma boʻlib hizmat qiladi. Zero, Alloh taolo Qur’oni karimda bunday marhamat qilgan:

"Eslating! Zero, eslatma moʻminlarga manfaat yetkazur" (Zoriyot surasi, 55-oyat).

Muqovasi —yumshoq;

Sahifalar soni — 176 bet;

Narxi —24.000 so’m

 O'zbekiston bo’ylab yetkazib berish hizmati mavjud.

Bog’lanish uchun:

@Marifatuyi_admin     

Ma’rifat uyi-2 | Rasmiy kanali

https://telegram.me/Muxlisuz

Саудия Aрабистони Подшоҳлиги Ислом ишлари, даъват ва иршод вазирлиги томонидан Касабланка шаҳрида ташкил этилган “Жасур” Ислом кўргазмасини Марокаш халқи катта мамнуният билан қарши олди.

“IQNA” сайтининг “Al Youm” нашрига таяниб хабар беришича, “Жасур” ислом кўргазмаси Саудия Aрабистони Подшоҳлиги Ислом ишлари, даъват ва иршод вазирлиги томонидан Марокаш Подшоҳлиги Вақф вазирлиги билан ҳамкорликда ташкил этилган. Ушбу кўргазма ҳозирда Касабланкадаги Ҳасан II масжиди фондида ўтказилмоқда.

Ушбу кўргазмада Макка ва Мадинадан олинган тарихий қўлёзма ва нодир Ислом ёзувлари, фотосурат ва ҳужжатли фильмлар, тарихий масжидлар, Қуръон мусобақалари, Ислом хаттотлиги кўргазмалари ўрин олган. Зиёратчилар виртуал реаллик технологиясидан фойдаланган ҳолда ҳаж зиёратини ҳам адо этиш тўғрисидаги маълумотларга эга бўлиши мумкин.

Марокаш мактабларининг кўплаб талабалари ҳам ушбу кўргазмага ташриф буюришди ва Саудия Aрабистонидаги ислом маданиятининг турли кўринишлари билан танишишди. Виртуал реаллик технологиясидан фойдаланган ҳолда, бу талабалар Макка шаҳридаги Масжидул Ҳаромга ташриф буюриб, Ҳаж ва Умра маросимлари билан танишди. Бундан ташқари, улар Шаҳада, Саҳиҳ ва Рушд каби махсус диний иловалар билан ишлашни ўрганди.

Ушбу кўргазма иштирокчилари “Қирол Фаҳд” мажмуасининг Қуръони карим нашри стендида ҳам бўлишиб, Қуръони карим нусхаларини совға сифатида олишди.
Мазкур кўргазмага ташриф буюрганлар унинг мутасаддиларининг исломий асарларни танитиш ва Қуръони Каримга хизмат кўрсатиш борасидаги саъй-ҳаракатларини юқори баҳоладилар ва миннатдорчилик билдирди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ходими
Илёсхон домла АҲМЕДОВ тайёрлади

Тошкент ислом институтида “Декабрь – Ислом ва ҳозирги замон” фан ойлиги муносабати билан “Ижтимоий фанлар” кафедраси доцети О.Тангиров 305-гуруҳ талабалари учун “Илмий тадқиқот метадалогияси” фанидан Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонасига экскурсия ташкил қилди.

Миллий кутубхонанинг ташкил қилиниши узоқ тарихга эга. Унга 1870 йил май ойида Тошкент оммавий кутубхонаси сифатида асос солинган.

Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси Марказий Осиёдаги энг йирик кутубхона ва илмий-методик марказлардан бири ҳисобланади. Кутубхона фондини ташкил қилишда Халқ маорифи вазирлиги, Фанлар академияси, Оммавий кутубхона, География жамияти ҳамкорлик кўрсатиб, ўз фондларидан адабиётлар совға қилишган ва бир вақтнинг ўзида 2 200 томдан (120 номдаги) ортиқ китоб йиғилиб, кутубхона фонди яратилган.

Кутубхона Марказий Осиё минтақасидаги йирик ва қадимги китоб сақлаш масканларидан бири бўлиб, 28 номдаги турли ноанъанавий хизматларни кўрсатади.

Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси ахборот ва маданий-маърифий муассаса бўлиб, кутубхоначилик, библиографик, илмий тадқиқот, илмий-методик ва ахборот фаолиятини олиб боради. Кутубхона фонди мазмунан универсал миллий ва хорижий матбуотнинг ноёб тўпламидир. Кутубхона фаолиятининг бош мақсади, бутун инсоният билимини акс эттирган, аввало, Ўзбекистонга ва унинг миллий манфаатларига тааллуқли ҳужжатларнинг универсал фондини йиғиш, сақлаш ҳамда жамият фойдаланиши учун тақдим этишдир.

Ноёб ва нодир нашрлар фонди кутубхона китоб коллекциясининг фахридир, у 250 мингдан ортиқ нашрдан иборат. Уларнинг 15 мингдан ортиғи нодир китоблар ҳамда қўлёзмалардир. Кутубхонанинг ўта ноёб тўпламида Ўрта Осиёнинг 1917 йилгача бўлган тарихи, этнографияси, маданияти ва географиясига оид ўзига хос энциклопедия бўлган 594 томлик ноёб «Туркистон тўплами» ҳамда А.П.Кун тузган 4 қисмдан иборат 10 томлик 1200 ноёб фотосуратларни ўз ичига олган Туркистон ўлкаси аҳолисининг турмуш тарзи, урф-одатлари тўғрисидаги «Туркистон альбоми» алоҳида ўрин эгаллайди.

Хорижий тиллардаги адабиётлар фонди 75 дан зиёд тиллардаги ижтимоий-сиёсий, гуманитар, табиий-илмий ва техника масалаларига оид нашрлар бўлиб, бугунги кунда 350 мингдан ортиқ нусхани ташкил этади.

Кутубхона кўплаб халқаро ташкилотлар ва жамғармалар билан, шунингдек, Ўзбекистонда аккредитация қилинган чет мамлакатларнинг элчихоналари билан мустаҳкам ижодий алоқалар ўрнатган бўлиб, маданияти, диний қарашлари ва тарихий илдизлари турлича бўлган халқларнинг яқинлашишига ўзининг ҳиссасини қўшмоқда.

Ҳозирги кунда кутубхона фонди жаҳоннинг 75 тилларидаги деярли 10 млн. нусхага етган. Кутубхона республикамиздаги барча кутубхоналарга кутубхонашунослик, библиографияшунослик ва китобшунослик соҳалари бўйича методик раҳбарлик қилади.

Мурод Мавлянкулов,
Тошкент ислом институти
“Ижтимоий фанлар” кафедраси
кабинет мудири

Страница 5 из 301

Янгиликлар

Top