Ўзбекистон элчихонаси вакиллари Жанубий Кореядаги мусулмонлар жамоати бош имоми Ли Джу Хва билан учрашув ўтказдилар, деб хабар қилмоқда «Дунё» АА мухбири.
Мулоқот чоғида Корея Мусулмонлар федерацияси (КМФ) билан Ўзбекистон мусулмонлари идораси ўртасида ўзаро алоқаларини йўлга қўйиш, зиёрат туризми йўналишида ҳамкорликни фаоллаштириш масалалари муҳокама қилинди.
Таъкидлаш керакки, Корея Мусулмонлари федерацияси раҳбарияти 2022 йил 1-5 ноябрь кунлари Ўзбекистонга сафари давомида юртимизда ўтказилган «Халқаро зиёрат туризми ҳафталиги»даги иштирок этди, шунингдек, қатор икки томонла учрашувлар ўтказди.
Ли Джу Хва Корея Мусулмонлари федерацияси раҳбарияти ўзбекистонлик ҳамкорларнинг Жанубий Кореяга жавоб сафарини катта қизиқиш билан кутаётганини ҳамда кенг кўламли амалий ҳамкорликни йўлга қўйиш истагида эканини таъкидлади.
Учрашув якунида Кореядаги мусулмонлар жамоати бош имоми Ўзбекистоннинг зиёрат туризми йўналишидаги улкан салоҳиятини Жанубий Кореяда кенг тарғиб қилиш ва келгусида ушбу мамлакатдан сайёҳларни жалб қилиш бўйича тегишли ишларни олиб боришга тайёр эканлигини яна бир бор таъкидлади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Шу йилнинг 23 январидан 23 апрелига қадар Жидда (Саудия Арабистони)да Ислом санъати бўйича биринчи Биеннале бўлиб ўтади. Унда Ўзбекистоннинг 27 та экспонати намойиш этилади.

Тадбир Дирий биеннале фонди ва Саудия Арабистони Маданият вазирлиги ҳамкоригида ташкил этилмоқда. Ундан кўзланган мақсад “ўтмиш, ҳозирги кун ва келажакни боғлаш”дан иборат. Биенналенинг асосий мавзуси «Аввал байт» деб номланиб, у араб тилида “биринчи уй” деган маънони билдиради. Даставвал Байт — Қуръони каримда келтирилган иборат бўлиб, у мусулмонларнинг энг  муқаддас маскани – Маккадаги Каъбага нисбатан қўлланилади.  

Ташкилотчиларнинг қайд этишича, тадбир анъаналарни сақлаган ҳолда, инновацияларни илгари суради. Унда санъат соҳасидаги маънавий изланишлар унинг барча кўринишдаги бадиий ифода ва шаклларида тақдим этилади.  

Тадбирда Ўзбекистон тарихий меросини Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси таништиради.  

 “Ислом санъати биенналесида Ўзбекистоннинг бебаҳо экспонатлари туркумини  таништириш биз учун катта шараф. Юртимиз бой меросини халқаро ҳамжамиятга намойиш этиш ҳамда халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш Ўзбекистон Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармасининг муҳим вазифаси ҳисобланади. Биенналеда иштирок этиш бу ишларни амалга ошириш учун ажойиб имкониятдир”, - дейди Жамғарма Кенгаши раиси ўринбосари Саида Мирзиёева.  

Жидда шаҳридаги кўргазмада Ўзбекистон маданий меросини акс эттирувчи 17 та экспонат намойиш этилади. Ислом оламининг энг муҳим қўлёзмаларидан бири бўлган VIII асрга оид Катталангар Қуръонининг бир неча саҳифаси, XVII асрга оид “Имом ал-Бухорийнинг Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ” ҳадислар тўплами,  Самарқанд ва Афросиёбнинг  X-XII асрларга оид сопол кўза ва косалари, миллий  либослар, пойафзаллар ва бошқа ноёб экспонатлар шулар жумласидандир.

Ўзбекистон Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси ижрочи директори Гаянэ Умерованинг маълум қилишича, ислом санъати биенналеси ушбу нодир маданият билан боғлиқ лойиҳаларни намойиш этиш имконини берувчи муҳим  халқаро тадбирдир. Ўзбекистон бой тарихга эга, ўтмишимизнинг  аксарият қисми ислом анъаналари билан чамбарчас боғлиқ. Мамлакатимиз томонидан намойиш этилаётган экспонатлар жаҳон ҳамжамиятининг уларни ўрганишга бўлган қизиқишини оширишга қаратилган.  

Биеннале доирасида Жамғарма томонидан юртимиз маданий мероси билан таништиришга қаратилган кенг оммавий дастур  ташкиллаштириш режалаштирилган. У мунозаралар, мусиқий чиқишлар, кино намойишлари ва амалий дарсларни ўз ичига олади. Шунингдек, анъанавий мусиқий  асбоблари жўрлигида “Ўлим минораси”(1924) номли овозсиз фильми, “Ал-Бухорий” (1998) ҳам намойиш этилиб, кулолчилик, сўзана ва бошқа мавзулар бўйича маҳорат дарслари ва бошқа кўплаб тадбирлар ҳам ташкил этилиши кўзда тутилган.  

ЎзА

Баъзи шахс ва жамоалар ўзларидан ислом етакчилари ясаб олишади. Улар ўз мабдаъларини, фикрларини, режаларини ва стратегияларини тузиб олиб сўнгра Қуръони каримдан ўша мабдаъларини қўллаб қувватлайдиган ҳужжат қидиришади. Улар ўзларини ислом етакчилари деб ҳисоблашади, динга эргашувчилар эмас.

Айнан ана шу иш Аллоҳга қарши боришдир. Исломни сохталаштиришдир. Ана шу касофатлар сабаб майдонда "мўътадил ислом", "радикал ислом", "сиёсий ислом", "ислом экстремизми", "ислом терроризми" каби атамалар пайдо бўлди.

Аслида ислом битта. Уни Қуръони карим ва суннати набавийя ифода этади. Ана шу асл исломни ифода этадиган Қуръони каримни ва суннати набавийяни фақатгина покизалар фаҳмлаши мумкин. Яъни, ҳавойи нафсидан покизалар, шахсий ғаразлардан покизалар...

Аллома Абул Ҳасан Надвий раҳимаҳуллоҳ ўзининг китоби муқаддимасида айтади:
"Бу китобни ёзишдан мақсадим бир ғояга асос солиб сўнгра тарихни ўша ғояга бўйсундириш эмас. Тарихни холис (беғараз) ўрганишдир".

Биз ўз қарашларимизга диндан ҳужжат-далил қидиришимиз керак эмас, балки қарашларимизни динга мослаштиришимиз лозим. Зеро динни биз эмас, аксинча дин бизни бошқаради!

Манбалар асосида таёрланди
Фазлиддин Салимов

Жаҳолат ва жоҳилликнинг энг асосий давоси китоб ўқишдир. Зеро, китоб инсоннинг энг яқин дўсти ва маслаҳатчиси, ақл қайроғи ва билим манбаидир. Унга ошно киши дунё ва охират шарифи бўлган илмни эгаллайди.

Aлҳамдулиллаҳ, юртимизда барча соҳа­ларга оид бўлган китоблар ва адабиётлар кун сайин ортиб бормоқда. Биргина диний йўналишда тафсир, Қуръони карим маънолар таржимаси, ҳадис, ақида ва бошқа фанларга оид кўплаб китоблар она тилимизда нашр этилмоқда. Уларни мутолаа қилиш керак, холос.

Ўтмишда ота-боболаримиз Қуръон, ҳа­дислар билан биргаликда “Хамса”, “Бобур­нома”, “Ўтган кунлар”, “Меҳробдан чаён” сингари бадиий адабиётлар ва халқ оғ­заки ижоди намуналарини ўқиб-айтиб улға­йишган. Бугун орамизда бу бебаҳо маъ­на­вий бойликни қадрига етмаётганлар ҳам талайгина. Аксарият ёшлар ҳам, катталар ҳам ижтимоий тармоққа боғланиб, китоб мутолаасига беэътибор бўлмоқда. Натижада уларнинг маънавияти, тафаккур қуввати заифлашди. Ҳаётда рўй бераётган айрим нохушликларнинг илдизи эса ўша илмсизлик ва китоб ўқимасликнинг аччиқ мевасидир. Бундай нохуш ҳолатлардан сақланиш учун ақлни илм ва китоб мутолааси билан чархлаб туриш лозим.

Ҳар қандай янгилик ҳам бир кун келиб эскиради, бироқ инсониятнинг минг йиллар давомида қўлга киритган дурдоналарини ўзида жамлаган китоблар асло эскирмайди. Буни улуғ зотлардан бизгача етиб келаёт­ган бебаҳо асарлардан англаш мумкин.

Имом Муҳаммад ибн Ҳасан Шайбоний китоб ўқиш асносида мураккаб бир масалага ечим топганларидан хурсанд бўлиб: “Бундай лаззатни подшоҳларнинг болалари ҳам кўрмаган”, деганлар.

Буюк муҳаддис Имом Aбу Довуд Сижис­тоний ўзига кийим тиктирганида, унинг енгини кенг қилиб тиктирар, қаерга борса, ўша енгларида китоб бўлар экан. Бўш вақт топилди дегунча, китоб мутолаасига киришар экан.

Машҳур уламолардан Aбул Фараж ибн Жавзий бундай дейди: «Мен китоб мутолаасидан ҳеч тўймаганман. Aгар ўзим ўқиб кўрмаган бирорта китобни кўриб қолсам, гўёки хазинанинг ичига тушиб қолгандек бўлардим. Aгар, “йигирма минг мужаллад китоб ўқиб чиққанман”, десам ҳам, муболаға қилмаган бўламан, лекин китоб ўқишда давом этаман», деган экан.

Ҳасан ибн Саҳл айтади: «Маъмун ухлаганда атрофида китоблар турар эди. Ухлашдан олдин ҳам китоб ўқир эди. Уйқу­дан уйғониб кетганда ҳам китоб ўқир эди. У инсон шундай васият қилар эди: “Ёлғизлик ваҳшатини китоб ўқиш билан енггин. Aлбат­та, китоб­лар сўзловчи тиллар ва тикилиб ту­рувчи кўзлардир”».

Ҳусайн Воиз Кошифий: “Aхлоқи Муҳси­нин” асарида бундай дейди: “Энг яхши суҳбатдош ва энг мақбул дўсти улфат улуғ­ларнинг ки­тобидир”. Жалолиддин Румий маснавийларида ке­ладики: .

Излама китобдан яхшироқ ҳамдам,

Чунки суҳбатдошдир ҳар қачон, ҳар дам.

У дилга роҳату жонга ородир,

Сен неки истасанг, унда пайдодур.

Бундоқ латиф ҳамдам ким кўрмиш, эй ёр,

Ундан ранж ҳам етмас, ранжитмас зинҳор.

Китоб илму дониш ва маънавий озуқа ҳо­­сил қилишнинг асосий манбаидир. Шун­дай экан, китобни дўст билмоқ ва унга эҳ­тиром кўрсатмоқ ҳар биримизнинг вази­фамиздир. .

Отабек ЮЛДОШЕВ,

Арнасой тумани бош имом-хатиби