Бугун, 1 ноябрь – Тошкент ислом институти ташкил топган кун | Институт ташкил топганига 51 йил бўлди

1969 йилда «Бароқхон» мадрасаси институт даражасида қайта тикланиб, Совет Иттифоқи Министрлар Совети ҳузуридаги Дин ишлари бўйича кенгашнинг Тошкентда олий мадраса очиш ҳақидаги қарори қабул қилинди.

Мадраса учун Ҳазрати имом даҳаси (Ҳамза, ҳозирги Зарқайнар кўчаси, 18-берк кўча, 47-уй)даги «Намозгоҳ» масжидининг биноси ажратилди.

1971 йил 1 ноябр (1391 ҳижрий йил 12 Рамазон)да олий мадрасани очар экан, муфтий Зиёуддинхон Бобохонов асосий мақсад сифатида қуйидагиларни таъкидлади:
«Биз бу илмий даргоҳни очар эканмиз, ўз олдимизга турли соҳалардаги диний ва замонавий илмларни яхши эгаллаган, муқаддас динимиз учун зарур бўлган билимдон диний хизматчиларни тайёрлашни асосий вазифа қилиб қўямиз».

Олий мадрасада ўқиш муддати 4 йил бўлиб, дарслар ўзбек ва араб тилларида ўқитиларди. Биринчи ўқув йилида маъҳадга 20 талаба қабул қилинди.

«Олий диний мадраса» (высшая духовная школа) деб юритилган билим даргоҳига 1974 йилда Имом Бухорий таваллудининг 1200 йиллик юбилейи муносабати билан буюк муҳаддис номи берилди ва «Олий маъҳад», «Тошкент ислом институти» деб номланадиган бўлди.

Тошкент ислом институти собиқ Иттифоқда ягона эди ҳамда Кавказорти, Шимолий Кавказ, СССРнинг Европа қисми ва Сибир мусулмонлари диний бошқармаларининг бўлажак кадрлари ҳам шу ерда таҳсил оларди. Бундан ташқари, Афғонистондан 6, Вьетнамдан 4, Ямандан 6, Болгариядан 4 талаба олий маъҳадни тамомлаган.

2007 йили институтнинг икки қаватли янги биноси қурилди. 2021 йилда 27 та хонадан иборат талабалар турар жойи ва 45 кишига мўлжалланган таҳоратхонани ўз ичига олган 4 қаватли бино қуриб битказилди. Шунингдек, икки қаватли институтнинг асосий биносига 17 та ўқув аудиториялари, Ахборот-ресурс маркази ва мажлислар залидан иборат учинчи қават ҳам қўшилди.

ТИИ матбуот хизмати

Муқаддас динимизда мусулмонлар аввалига Ҳабашистонга , кейинчалик Муҳаммад алайҳиссалом бошчилигида Макка шаҳридан Мадина шаҳрига ҳижрат қилганлари маълум. Ва мана шу кейингиси динимиздаги улуғ ходиса сифатида қамарий йил ҳисобининг бошланиш санаси сифатида танланган. Агар биз мазкур ҳижратларда мусулмонлар ўз яшаб турган ерларидан бошқа юртларга кетишга жонлари, эътиқодлари ва мол-мулкларига нисбатан хатарнинг ўта кучайганлиги оқибатида ҳижрат содир бўлган.

Ҳижрат икки турга бўлинади. Биринчиси юртни тарк этиш ва иккинчиси гуноҳларни тарк этишдир.

Ибн Масъуд ривоят қилган хадисда айтилади: “....Расулуллоҳ алайҳиссалом: “Макка фатхидан сўнг ҳижрат йўқ......” дедилар” (Имом Бухорий ривояти.)

Мазкур хадисни ўзидан олдин келган барча хижрат тўғрисидаги хадисларни бекор яъни насх қилувчи эканлигини уламоларимиз таъкидлаганлар. Бундан маълум бўлишича юртни тарк этиш бекор қилинди. Яна бир хадисда: “Расулуллоҳ алайҳиссалом айтганлар: “Қўли ва тили билан ўзгаларга озор бермаган киши мусулмондир. Аллоҳ таоло ман этган нарсалардан қайтган киши Худо йўлида хижрат қилган кишидир” деганлар” (Имом Бухорий ривояти.) Уламолар хадисни шарғлаб ундаги “хижрат” дан мурод “тарк қилишдир” деганлар. Мана шу турдаги ҳижрат бугун ҳам мавжудлиги хадисдан маълум бўлмоқда.

Бугунги кунда ақийдапарастлар ҳижрат масаласида Қуръонннинг “Нисо” сураси 97- оятини далил қилади: “Ўзига зулм қилувчи холда жони олинаётганларга фаришталар: “Нима қилаётган эдинглар?” -дерлар. Улар: “Ер юзида бечора эдик”, дерлар. “Аллоҳнинг ери кенг эди-ку, хижрат қилсангиз бўлмасмиди?” дерлар. Ана ўшаларнинг жойи жаҳаннамдир у қандай ҳам ёмон жой!”.

Вахоланки, уламолар мазкур оят аввал исломни қабул қилиб, Маккада яшаб келган бўлсада, Бадр жангида Маккаликлар сафида туриб, мусулмонларга қарши жангда иштирок этганлар хақида нозил бўлганлигини таъкидлайдилар.

Шунингдек уламоларнинг фикрига кўра, юқоридаги оят зажр, яъни қўрқитиш маъносидаги матн бўлиб, бундай матнлардан хулоса қилиш учун асл хукмларга қайтилади. Яъни асл хукм бўйича мусулмонлар хеч қачон дўзахда абадий қоладиган кофир бўлмайди.

Ибн Умар розияллоҳу анҳдан ривоят қилинган хадисда айтилади: “Расулуллоҳ алайҳиссалом хузурларига бир киши келиб: “Эй Аллоҳнинг Расули, мен ота-онамни йиғлаган холда ташлаб, хижрат қилиш учун сизнинг хузурингизга келдим,- деди. У зот алайҳиссалом эса “Ота-онанг олдига қайтиб, уларни қандай йиғлатган бўлсанг, шундай кулдиргин, -деб жавоб бердилар.”

Юқоридаги далиллардан мусулмонлар учун барча шароитлар яратилган. Ислом динининг бешта аркони эмин-эркин бажариб келинмоқда. Жаннатмакон юртимизга кўз тегмасин. Халқимизни бирдамликда хаёт кечиришини бардавом айласин.

Наманган тумани Умарбой хожи жомеъ масжиди имом хатиби Қўчқаров Назиржон

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хотин қизлар бўлими “Вақф” хайрия жамоат фонди ҳудудлардаги вакилликлар билан ҳамкорликда Республикамизнинг барча ҳудудларида “Сиз бизга кераксиз!” мавзусидаги тадбирлар ўтказди.

Шу йил 29 октябрь куни ана шундай хайрия тадбири Бухоро вилоятида бўлиб ўтди. Унда эшитиш ва гапириш қобилияти чекланган ҳамюртларга маърифий суҳбат қилинди. Тадбир асносида уларга озиқ-овқат маҳсулотлари тарқатилиб, эҳсон дастурхонига таклиф этилди.

Ана шундай диний-маърифий тадбирлар Тошкент вилоятининг Зангиота, Чирчиқ, Олмалиқ туманларида, Самарқанд, Сирдарё, Жиззах, Сурхондарё ва Қашқадарё вилоятларида ҳам ўтказилди.

Тадбирларда нотиқларнинг чиқишлари имконияти чекланган инсонларга имо-ишора тилида тушунтирилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Устоз Аюбхон домла Сўпиев ва Абдулқодир қори Аҳмедов билан суҳбат

Тошкент шаҳар Олмазор туманида жойлашган “Имом Термизий” жоме масжиди бўлиб, 1876 йилда шу маҳаллада яшаб ўтган сувоқчи Исмоил ота ташаббускорлигида маҳаллий масжид сифатида, маҳалла аҳолисининг ҳашар йўли билан қурилган, иккита кичик тоқилик хонақоҳдан иборат бўлган. Ўша даврда ушбу маҳалла мўғул кўча деб номлангани сабабли, масжид ҳам “Мўғул кўча” масжиди номи билан юритилган, халқ тилида эса “Тахтапул” масжиди деб танилган. Совет ҳукмронлиги даврида масжид бир неча муддат беркитилиб, фаолияти тўхтатилган. 1945 йиллардан муфтий Эшон Бобохон ҳазратларининг саъй-ҳаракатлари билан қайта фаолият юрита бошлаган.

1990 йилда мамлакатимизда буюк ватандошимиз, ислом оламидаги машҳур муҳаддис Имом ат-Термизий таваллудининг 1200 йиллиги нишонланди. Шу муносабат билан масжиднинг номи ўзгартирилиб, “Мўғўл кўча”  масжиди ўрнига “Имом ат-Термизий” жоме масжиди деб номланди.

2017 йил 21 апрель кунида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев пойтахтимизда амалга оширилаётган бунёдкорлик ишлари, ижтимоий-иқтисодий лойиҳалар билан танишиш, халқ билан мулоқот қилиш мақсадида Тошкент шаҳрининг Олмазор туманида бўлиб, “Имом Термизий” жоме масжидига ҳам ташриф буюриб, уламолар ва нуронийлар билан суҳбатлашди.

Ушбу суҳбатда Шавкат Мирзиёев буюк аллома бобомиз номидаги “Имом Термизий” жоме масжидини тубдан қайта қуриш, атрофларини гўзал масканга айлантириш юзасидан муҳим кўрсатма ва топшириқлар берди. Шу муносабат билан 22 апрель куни ушбу масжидда мутасадди ташкилотлар раҳбарлари, уламолар ва нуроний отахонлар иштирокида тадбир ўтказилди, эҳсон дастурхони ёзилди. Муқаддам ушбу масжидда хизмат қилиб ўтган Яҳё қори дода, устоз Салоҳиддин Муҳиддин домла каби уламолар хотирланди. Қуръони карим тиловат қилинди.

Ушбу тадбирда нутқ сўзлаган марҳум муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари қайта қурилиши бошланаётган ушбу жоме масжид мўмин-мусулмонларга узоқ йиллар давомида хизмат кўрсатадиган муборак масканга айланишини, халқимиз фаровонлиги, динимиз равнақини, мамлакатимиз ривожини сўраб, дуо қилдилар.

Таъкидлаш жоизки, қурилиш ишларига энг моҳир уста ва муҳандислар жалб этилган. Бундай эзгу ишга ҳисса қўшиш истагидаги қурувчилар ўз маҳоратларини кўрсатиб, бор куч-ғайрат билан меҳнат қилишди. Зеро, масжид қуриш, уни обод этишнинг савоби улуғ экани Ислом манбаларида баён қилинган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилганлар: “Ким Аллоҳнинг розилигини истаб, масжид қурса, Аллоҳ унга жаннатда қаср барпо қилади” (Имом Бухорий ривояти).

2017 йил 19 июль куни эса,  Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов бошчиликларида ушбу жомега биринчи ғишт қўйилди.

Қисқа вақт ичида барча замон талабларига жавоб бера оладиган ҳамда янги қиёфада қад ростлаган гўзал масжид 2018 йилнинг 16 май куни мўмин-мусулмонлар учун фойдаланишга топширилди.

Масжидда мўмин-мусулмонлар ибодат қилиши учун барча шарт-шароитлар яратилган. Унинг хонақоҳи 1800 кишига мўлжалланган.

Масжид икки қаватдан иборат бўлиб, асосий хонақоҳ ва ички айвон ҳамда ертўла қисмидан иборат. Масжидда кутубхона, ошхона ва бир қанча маъмурий хоналар мавжуд.

Масжид меҳроби жуда ҳам кўркам, нақшинкор бўлиб, унга Қуръони каримдаги “ал-Балад” сураси ёзилган. Масжид гумбази ҳам қадимий накшинкор услуб билан безатилган бўлиб, унга эса Қуръони каримдаги “ал-Фажр” сураси ёзилган.

Хоноқоҳга кириш учун қўйилган эшиклар ҳам барчаси миллий, нақшинкор эшиклар ўрнатилган. Масжидга кириш қисмининг ўнг ва чап томонида айвонлар бўлиб, улар қадимий, миллий меъморчилик услубида жуда ҳам гўзал тарзда  қурилган.

Шуни ҳам таъкидлаш керакки, масжид таҳоратхонаси юртимиздаги энг тоза ва намуналик таҳоратхона бўлиши билан бир қаторда, бир вақтнинг ўзида бир юз йигирма киши бемалол таҳорат қила олиши билан бошқа таҳоратхоналардан ажралиб туради.

Масжидда аёллар учун ҳам таҳоратхона ҳамда намозхона мавжуд бўлиб, улар учун ҳам барча шарт-шароитлар  мавжуд.

Қолаверса, масжидда ногиронлиги бўлган шахслар учун алоҳида таҳоратхона мавжуд.

Бугунги кунда масжидда кундалик намозларда ўртача 100-200 киши, жума кунлари 1800-2000 киши, ҳайит кунлари эса  2500-3000   нафар атрофида намозхонлар ўз ибодатларини эмин-эркин адо этиб келмоқда.

Ҳозирда масжидда ўндан ортиқ ходимлар мўмин-мусулмон фуқароларимизнинг қўлай шарт-шароитлар яратиш учун фидойилик билан хизмат қилиб, фаолият кўрсатиб келмоқда.

Масжид манзили: Тошкент шаҳар Олмазор тумани, Себзор даҳаси, Қизил кўча 96-уй. Локация манзили: 41.337323,69.252077

ЎМИ Масжидлар билан ишлаш бўлими