Sayt test holatida ishlamoqda!
25 May, 2025   |   27 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:47
Xufton
21:20
Bismillah
25 May, 2025, 27 Zulqa`da, 1446

Zinoning 3 zarari

13.11.2024   4430   4 min.
Zinoning 3 zarari

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Alloh taolo Qur’oni karimda bunday ogoh etadi:

وَلَا تَقْرَبُوا الزِنَحَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا 

«Zinoga aslo yaqinlashmang. Shubhasiz, u fahsh va eng yomon yo‘ldir» (Isro surasi, 32-oyat).

Zinoda uchta – shar’iy, ijtimoiy va aqliy qabohat jam bo‘lgan. Shuning uchun ham unga yaqin borish, uning sabablarini yuzaga keltirish qattiq man qilinyapti.

Haqiqat shuki, jamiyatning fasodi va izdan chiqishida zinoning ta’siri juda katta. Buzuqlik yaxshi axloq va madaniyatning asosiga nish uradi. Iffat va pokizalik mahkam turgan vaqtdagina jamiyat mustahkam bo‘ladi.

Solih jamiyatning asosi solih xonadondir. Solih xonadon yaxshi fitriy hislar bilan birga, toza qon, toza nasab va pok qarindoshlik asosiga qoim bo‘ladi. Agar unday bo‘lmasa, xonadon emas, balki fitriy, ma’naviy hislardan butkul mahrum hayvonlarning galasiga aylanadi. Qur’oni Karim zinoning zararlari kattaligi tufayli unga ko‘p ahamiyat bergan va shunday lafzlar ila man qilganki, u lafzlar buzuqlikning barcha yo‘llari va sabablariga to‘siq bo‘ladi.

Alloma Ibn Qayyim rahmatullohi alayh bunday deydilar: «Zino fasodlar va jinoyatlarning eng boshida turadi. U tufayli ommaviy intizom barbod bo‘ladi».

Zino sababidan nasab, iffat va poklikni saqlab bo‘lmaydi. O‘zaro adovat va fasod kuchayib boradi. Ayni shu sababdan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni katta gunohlardan deb sanaganlar.

Imomi Ahmad rahmatullohi alayh shunday deydilar: «Birovni sababsiz o‘ldirishdan keyingi eng katta gunoh zinodir».

Zino barcha yomonliklarning o‘chog‘idir. U din, yaxshilik, isloh va taqvo – barchasiga zarar yetkazadi. Zinokor odam dindor bo‘lolmaydi, taqvodor, sodiq, vafodor, rashkli va omonatdor ham bo‘lolmaydi. Zino bilan bevafolik, dayuslik, yolg‘on, xiyonat va behayolik chambarchas bog‘liqdir. Inson qalbiga, dindorligiga zarar yetkazishda, Alloxdan va yaxshiliklardan uzoq qilishda shirkdan keyin zino turadi. Kur’onda zinokorlar «xobis» (nopok) deb hukm qilingan. Inson qalbini barbod qilish va tavhid asoslarini qulatishda zinoning ta’siri katta ekani ochiq-oydin bayon qilingan. Zino va yarim yalang‘ochlik odati insonni iymon va Allohning rahmatidan uzoq qilib qo‘yadi.

Zino naqadar og‘ir gunoh ekanini Nabiy sollallohu alayhi vasallam sahoba va sahobiyalardan bay’at olganlarida, zinodan saqlanish ahdini ham olganlaridan bilish mumkin. Qur’oni Karimda bunday deyiladi: «Ey Nabiy! Agar mo‘minalar senga Allohga hech narsani shirk keltirmaslik, o‘g‘rilik qilmaslik, zino qilmaslik, farzandlarini o‘ldirmaslik, qo‘llari va oyoqlari orasidan bo‘hton to‘qib keltirmaslik va senga ma’rufda isyon qilmaslikka bay’at qilib kelsalar, ularning bay’atlarini qabul qil. Va Allohdan ular uchun mag‘firat so‘ra. Albatta, Alloh o‘ta mag‘firatlidir, o‘ta rahmlidir» (Mumtahana surasi, 12-oyat).

Hazrati Uboda ibn Somit roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Sahobalarning bir jamoasidan Nabiy sollallohu alayhi vasallam bay’at qabul qildilar va shirk keltirmaslik, o‘g‘irlik qilmaslik, zino qilmaslik, farzandlarini qatl etmaslik, bo‘hton qilmaslik va itoatsizlik qilmaslikka ochiq-oydin ahd oldilar» («Mishkotul masobiyh»).

Hazrati Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumo aytadilarki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobai kiromlarga bunday dedilar: «Men sizlardan shirk keltirmaslik, Alloh mukarram qilgan biror jonni o‘ldirmaslik, zino qilmaslik, xamr ichmaslik sharti ila bay’at qabul qilaman. Kim bu gunohlardan birortasini qilmasa, men uning uchun jannat kafolatini beraman» («Sahihi Muslim»).

Hazrati Umayma binti Ruqayqa roziyallohu anho Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keldi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Men sendan shirk keltirmaslik, farzandlaringni o‘ldirmaslik, biror bo‘hton to‘qib keltirmaslik, azada diydiyo qilmaslik, johiliyatdagi kabi ziynatlaringni namoyon etmaslik sharti ila bay’at qabul qilaman», dedilar («Musnadi Ahmad»).

Bir hadisda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Men sizlarga eng ko‘p qo‘rqadigan narsa zinodir», dedilar. Chunki zino la’natga mubtalo bo‘lishdir («At targ‘ibu vat tarhib»).

«Badnazarlik va zinodan saqlanish» kitobi asosida tayyorlandi

Boshqa maqolalar

Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

23.05.2025   12422   2 min.
Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.

Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.

Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).

Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.

Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.

Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.

Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.