Шу йил 9 июль куни Тошкент ва Куала-Лумпур ўртасида илк тўғридан-тўғри чартер рейси йўлга қўйилди, деб хабар бермоқда “Дунё”.
Мазкур парвоз Ўзбекистоннинг Малайзиядаги элчихонасида «Malaysia Airlines» авиакомпанияси ва Ўзбекистоннинг «Osmon Aero» сайёҳлик оператори ўртасида имзоланган келишув доирасида ташкил этилди. Ушбу ҳужжатга 26 май куни «Malaysia Airlines» авиакомпаниясининг глобал сотувлар бўйича директори Рослан Исмоил ва «Osmon Aero» компанияси бош директори Анастасия Арушанова томонидан имзо қўйилган эди.
Элчихона маълумотига кўра, рейслар 287 ўринга мўлжалланган А330-200 самолётларида амалга оширилади. Жадвалга кўра, чартер рейси ҳар 10 кунда бир марта режалаштирилган.
Биринчи чартер рейсда Малайзиянинг 10 та сайёҳлик компанияси вакиллари ва саёҳат блогерлари учун Самарқанд, Бухоро, Хива, Тошкент ва Наманган шаҳарларининг тарихий ва замонавий диққатга сазовор жойлари билан танишишга йўналтирилган ўн кунлик инфотур ҳам уюштирилган. Саёҳат давомида Ўзбекистондаги етакчи туроператорлар билан янги турпакетларни ишлаб чиқиш учун B2B-учрашувлари ташкил этилади.
Терри Вонг,
«AITravel Sdn. Bhd.» сайёҳлик компанияси директори:
– Ушбу чартер рейси орқали Ўзбекистонга илк бор саёҳат қилиш, унинг бой тарихий-маданий мероси билан яқиндан танишиш имконига эга бўлганимиздан хурсандмиз. Биз турпакетларни диверсификация қилиш, Ўзбекистон ва Марказий Осиёга кириш ва чиқиш туризми бўйича янги қўшма турпакетларни ишлаб чиқиш мақсадида Ўзбекистондаги ҳамкорларимиз билан учрашувлар ўтказишни режалаштирганмиз. Буюк ипак йўли чорраҳасида жойлашган, ўзининг бетакрор маданияти, ранг-баранг бой қадриятлари ва ажойиб табиатига эга Ўзбекистоннинг сайёҳлик салоҳиятини малайзияликлар орасида янги саёҳат йўналиши сифатида тарғиб этишга аҳд қилганмиз.
Аҳмад Камол, сайёҳ:
– Куала-Лумпур ва Тошкент узоқ давом этган локдаун ва карантин чекловларидан сўнг ниҳоят тўғридан-тўғри ҳаво қатнови орқали боғланганидан хурсандмиз.
20 йил олдинги саёҳатимдан кейин юртингизга яна бир бор йўл олаётганим мени илҳомлантирмоқда. Ўзбекистонда сўнгги йилларда амалга оширилаётган барча ижобий ўзгаришлар, жумладан, туризм инфратузилмаси, аэропортлар ва меҳмондўстлик индустриясини ривожлантириш бўйича кўрилаётган амалий чора-тадбирлардан яхши хабаримиз бор. Янги Ўзбекистонни, мамлакатда хорижлик сайёҳлар учун яратилган янги имкониятлар ва қулайликларни кўриш ниятидамиз.
Мамлакатларимизни тарихий ришталар, маданий ва диний муштараклик, анъаналар ва маънавий қадриятларнинг яқинлиги боғлаб туради. Малайзияликлар Имом Бухорий Ватанининг бой маънавий ва маданий меросига алоҳида ҳурмат билан муносабат билдиришади, сизнинг бетакрор меъморчилигингиз, ўзбек таомлари, меҳмондўстлигингиз ва бағрикенглигингиз бизни ўзига жалб қилади. Фурсатдан фойдаланиб, барча малайзияликларни Ўзбекистонга саёҳат қилишга чақираман!
Равиндаран Кунжу Раман, тадбиркор:
– Ўзбекистонда кўп маротаба бўлганман ва мамлакатингизда Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида турли соҳаларда амалга оширилаётган улкан ўзгаришларни катта қизиқиш билан кузатаман. Хусусан, туризм ва меҳмондўстлик саноатидаги кенг кўламли ўзгаришлар, яхшиланган сармоявий муҳит алоҳида эътиборга лойиқдир. Бу, албатта, республиканинг улкан сайёҳлик салоҳиятини очиб беришга, ишбилармон доиралар вакиллари учун янги имкониятлар ва марраларни яратишга хизмат қилмоқда. Мен барча дўстларимга Ўзбекистонга саёҳат қилиш, мамлакатнинг бой маданий мероси билан танишиш, республиканинг гастрономик ва рекреацион туризмидан баҳраманд бўлишни тавсия қиламан.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар бўлсин
Қурбонлик луғатда “яқинлашмоқ”, “яқин бўлмоқ” маъноларини билдириб, истилоҳда бу сўз Аллоҳга қурбат ҳосил қилиш мақсадида жонлиқ сўйишни англатади.
Қурбонлик Ислом динининг вожиб бўлган улуғ амалларидан биридир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Парвардигорингиз учунгина намоз ўқинг ва қурбонлик қилинг” (Кавсар сураси, 2-оят).
Севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қурбон ҳайити куни эрта билан ўзлари қурбонлик қилардилар ва бошқаларни ҳам курбонлик қилишга тарғиб этардилар. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Имконияти бўла туриб, қурбонлик қилмаган кимса намозгоҳимизга яқинлашмасин”, деганлар (Имом Аҳмад, Ибн Можа ривояти). Бошқа бир ҳадисда эса: “Ҳар ким қурбонлик қилишга қодир бўлса-ю, қурбонлик қилмаса, вафотидан кейин мажусийлар ёки насронийлар қаторида тирилади”, дедилар.
Қурбонлик тарихига бир назар
Қурбонлик ҳижрий иккинчи йил вожиб бўлган бўлсада, лекин унинг тарихи анча узоқларга – Иброҳим алайҳиссалом замонларига бориб тақалади ва у зотдан бизга қолган амаллардандир. Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қурбонлик қилинглар! Албатта, у отамиз Иброҳим алайҳиссаломнинг суннатларидир”, деганлар (Имом Абу Довуд ривояти).
Қурбонлик қилишдан мақсад нима?
Қурбонлик қилишдан мақсад банда ўзининг Аллоҳ амрига итоатини, тақвосини намоён этишдир. Аллоҳ таоло банда сўйган ҳайвоннинг гўштига ҳам, қонига ҳам муҳтож эмас: «Аллоҳга (қурбонлик) гўштлари ҳам, қонлари ҳам етиб бормас. Лекин у Зотга сизлардан тақво етар. Аллоҳ сизларни ҳидоят қилгани сабабли – У зотни улуғлашларингиз учун – уларни сизларга бўйсундириб қўйди. Эзгу иш қилувчиларга хушхабар беринг!» (Ҳаж сураси, 37-оят).
Шунингдек, қурбонлик қилиш Аллоҳ таолонинг амрини адо этишга банданинг тайёр эканини кўрсатади ва тўғри йўлга ҳидоят қилгани учун Аллоҳ таолога шукр этиш бўлади.
Аллоҳга ҳар қанча шукр қилсак, шунча оз. Холис Аллоҳнинг Ўзи учун ибодат қилиб, намоз ўқиш, фақат Аллоҳнинг йўлида жонлиқ сўйиб, бева-бечораларни тўйғазиш шукрнинг бир кўринишидир.
Қолаверса, бу амални бажаришда Аллоҳ таолонинг буюклиги ва динининг улуғлиги зоҳир бўлади.
Қурбонлик кимларга вожиб?
Қурбонлик зиммага вожиб бўлиши учун 4 нарса топилиши шарт.
Қурбонлик қилинадиган ҳайвонлар
Қурбонлик қуйидаги ҳайвонлардан бирини сўйиш билан адо топади:
Қўй (қўй дейилганда эчки ҳам тушунилади), қорамол ва туядир. Ушбу ҳайвонлардан бошқа ҳайвонлар қурбонлик ўрнига ўтмайди.
Қўйда ёлғиз бир киши, қорамол ва туяда эса бир кишидан етти кишигача шерик бўлиб адо қилишлари мумкин. Қўй олти ойлик ва ундан катта бўлиши шарт. Қорамол икки ёш ва ундан катта бўлиши шарт, туя беш ёш ва ундан катта бўлиши шарт.
Шу билан бирга, қурбонликка сўйиладиган ҳайвон семиз, йўғон ва ёши катта бўлиши афзал саналади. Қурбонликка ярамайдиган айби ёки нуқсони бор ҳайвонларни сўйишдан эҳтиёт бўлиш лозим.
Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизнинг ичимизда туриб: “Тўрт нафар ҳайвон қурбонликка ярамайди: кўзи кўрлиги билиниб турган (айбли) ҳайвон, касали зоҳир касал ҳайвон, чўлоқлиги зоҳир чўлоқ ва ўрнидан тура олмайдиган ўта озғин ҳайвон”, дедилар» (Имом Термизий ривояти).
Курбонлик қилинадиган ҳайвон айбдан холи бўлиши лозим. Қурбонлик қилинадиган ҳайвоннинг қулоғи, ёки думи, ёки кўзининг бир қисмидан кўпроғи йўқ бўлса, қурбонликка сўйиш жоиз эмас.
Касал, чўлоқ ва озғин ҳайвонлар сўядиган жойга ўз оёғи билан юриб бора олмаса, қурбонликка сўйиш жоиз эмас.
Қурбонлик қилиш вақти
Қурбонликнинг қийматини садақа қилиш мумкинми?
Қурбонлик талаб этилган жонлиқлардан бирини сўйиш орқали адо этилади. Жонлиқни сўймай, жонлиқни ёки унинг миқдорига тенг маблағни бериш қурбонлик ҳисобланмайди. Балки садақа ҳисобланади. Алоуддин Косоний раҳматуллоҳи алайҳ бундай дейди: “Бир киши қурбонлик кунларида қўйнинг ўзини ёки қийматини садақа қилса, қурбонлик ўрнига ўтмайди. Чунки қурбонликнинг вожиблиги қон оқизишга боғлиқдир” (Бадоеъус саноеъ).
Қурбонлик одоблари
Қурбонлик қилиш вожиб бўлган киши қуйидаги одобларга риоя қилиши лозим:
Аввало – Қурбонлик қилувчи шахс нияти тўғри, амалини холис Аллоҳ таоло учун қилган бўлиши лозимдир. Бошқалар “кўрсин” ёки “эшитсин”, деган ниятдан йироқ бўлади.
Иккинчи одоб – қурбонлик қилувчи соч, соқолига ва баданига ҳеч нарса теккизмаслиги.
Қурбонлик қилишни ирода қилган киши зулҳижжа ойининг биринчи кунидан бошлаб, то ҳайит куни қурбонликни бажаргунга қадар соч-сақолини олмайди ва баданининг бошқа жойларига ҳам тиғ теккизмаслиги мустаҳабдир.
Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қачон сизлардан бирортангиз қурбонлик қилишни ирода қилса, сочига ва терисига ҳеч нарса теккизмасин”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Учинчи одоб – қурбонлик қилишда айб ва нуқсони бор ҳайвонни қурбонлик қилишдан сақланиш.
Тўртинчи одоб – қурбонликни ўз қўли билан қилиш. Қурбонлик қилувчи ўз қўли билан сўйиши мустаҳабдир. Аммо ўзи сўйишни билмаса ёки бошқа сабабларга кўра ўзи сўймасдан, бошқага сўйдиришнинг зарари йўқ.
Бешинчи одоб – қурбонликнинг вақтини риоя қилиш.
Олтинчи одоб — сўйиш одобларига риоя қилиш.
Ҳайвонларни сўйишнинг ўзига хос одоблари, мустаҳаблари бордир. Туяни тик турган ҳолида олдинги чап оёғини боғлаб, бўйнининг пастидан, кўкраги тамондан сўйиш, қорамол ва қўйларни эса чап томони билан ётқизиб, томоғининг тагидан сўйиш, пичоқнинг ўткир бўлиши, уни сўйиладиган ҳайвоннинг олдида ўткирламаслик, бошқа ҳайвоннинг кўз олдида сўймаслик шулар жумласидандир.
Аллоҳ таоло қилаётган ҳар бир амалимиз қаторида ушбу қурбонликларимизни ҳам Ўзининг ризолиги учун қилинган ибодатлар қаторида қабул айласин!
Даврон НУРМУҲАММАД