Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Куни кеча муҳтарам Президентимиз Андижон вилояти Бош жоме масжидига ташриф буюрганлари ҳақида хабар берган эдик. Ташриф чоғида ушбу жоме масжид билан Андижон халқини муборакбод этиб, узоқ йиллар халқимизга хизмат қилиши сўралди.
– Ҳамма жойларда муқаддас зиёратгоҳларни обод қилиш, янги масжид ва маърифат марказлари қуришга эътибор қаратяпмиз. Бундай хайрли ишларни давом эттирамиз. Мўмин-мусулмонлар бу ерга келиб, ибодатларни эмин-эркин бажариб, шукроналик билан халқимизни дуолар қилса, нур устига нур, – деди давлатимиз раҳбари.
Бугун эса Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари жума намозини мазкур жоме масжидда минглаб намозхонлар билан бирга адо этдилар. Андижон вилояти бош имом-хатиби Мирзамақсуд домла Алимов, Диний идора иш бошқарувчиси Рустам Жамилов ва Ўзбекистон ислом цивилизацияси маркази масъул ходими Аброр Мухтор Алий ҳамроҳлик қилмоқда.
Ушбу муҳташам ва қадимий жоме масжиднинг очилиши муносабати билан муфтий ҳазратлари барча йиғилганларни қутлаб, бу даргоҳни барпо этишга ҳисса қўшган муҳандислар, қурувчилар, безакчилар, ҳомийларнинг ҳаққига хайрли дуолар қилдилар.
Муфтий ҳазратлари жума мавъзисида бугунги кунда мўмин-мусулмонларга муҳтарам Президентимиз раҳнамоликларида жуда катта имкониятлар берилаётгани, шароитлар ҳозирланаётгани ҳақида гапириб, ўзгаришлар, янгиланишлар ва хушхабарлар ҳақида сўзладилар. Ҳозирги кунда мамлакатимизда олиб борилаётган муборак динимиз тараққиёти йўлидаги хайрли ишлар, янги-янги ижроотлар, хушхабарлар ва бундай неъматларга ҳар бир киши туну кун Парвардигорга шукрона қилиши лозимлигини айтдилар.
Албатта, ушбу хурсандчиликдан барча бирдай хурсанд бўлиб, муфтий ҳазратлари бошчилигида барча жамоат дуога қўл очиб, Аллоҳ таолодан юртимиз тинчлиги, халқимизнинг фаровонлигини сўраб дуои-хайрлар қилдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази