16 Март, 2025, 16 Рамазон, 1446
16 Март, 2025, 16 Рамазон, 1446
Рўза руҳий покланиш билан бирга саломатликни тиклаш учун ҳам кони фойда. Олимлар тадқиқотига кўра, рўзадорлар қонидаги қанд, холестерин ва ёғлар текширилганда таҳлил натижаси жуда ижобий чиққан. Сабаби рўза тутганда инсоннинг тана аъзосида тўпланиб қолган ёғлар эрийди. Бу қондаги холестерин миқдорига яхши таъсир кўрсатади.
Рўзанинг инсон саломатлигига ижобий таъсири ҳақида парҳезшунос олимларнинг тиббий жиҳатдан тасдиқланган қуйидаги хулосаларини эътиборингизга тақдим этамиз:
Юрак – бу аъзо тана бўйлаб ҳайдайдиган қоннинг 10 фоизи таом ҳазм қилишга йўналтирилади. Рўза пайтида бу миқдор камаяди ва юракнинг ишлаш тезлиги бироз пасайиб унчалик чарчаб колмайди;
Қон – Рўзада қондаги сув миқдорини камайтириб, унинг қуюқлашишига олиб келади. Бу эса томирлардаги қон миқдорини камайтириб, простогландин моддаси ажралиб чиқишини кучайтиради. Бу модда қон айланиш тизими фаолиятида муҳим ўрин эгаллайди;
Мия – Рўза вақтида тана аъзолари ўз заҳирасининг бир кисмини истеъмол қилиши натижасида холестерин микдорини пасайтиради. Бу эса инсульт бўлиш эҳтимолини камайтиради;
Тери – Бу пайтда рўзада сув миқдори камаяди ва натижада кўплаб тери касалликларига шифо бўлади. Шунингдек, иммунитет ошиши, тери ҳасталиклари пайдо бўлиши эҳтимоли, аллергия касалликлари камайиши, ҳуснбузарлар йўқолиши, ҳатто айрим ҳолларда саратон касалликларига ҳам шифо бўлади;
Меъда – Ошқозон шираси рўза пайтида камроқ ишлаб чиқарилади. Натижада ошкозондаги кислота миқдори камайиб, ярали касалликлар пайдо бўлиш эҳтимоли пасаяди;
Жигар – бу аъзо рўзада ўз фаолиятини кучайтиради. Тана аъзосидан пешоб пуфаги ва йўғон ичак орқали заҳарли моддалар чиқиб кетади.
Ошқозон ости бези – Рўза ошқозон ости безига дам олиш имкониятини беради. У қандни тўқималарда тўпланадиган қуруқ ёки ёғли моддага айлантирадиган инсулин ажратиб чиқаради. Инсон танасида инсулин таом кўплиги сабаб меъёридан ортса, ошқозон ости безига зиён етказади ва чарчоқ келтириб чиқаради. Оқибатда у ўз фаолиятини бажаролмай, қонда қанд моддаси тўпланиб қолишига олиб келиши мумкин.Бу эса қандли диабетни келтириб чиқаради.
Ўрни келганда айтиш жоиз, ифтор вақтида ҳаддан ташқари кўп таом истеъмол қилиш, қоринни туйдириб юборишдан сақланиш лозим. Бу Пайғамбаримиз алайҳиссалом суннатларига хилоф бўлиш билан бирга, очлик “таъми”ни татиб кўриш тўла амалга ошмайди.
Манбалар асосида
ЎМИ ҳамшираси
Н.Туйчиева тайёрлади
Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қироат қилганларида оятларни ажратиб-ажратиб ўқирдилар” (Имом Абу Довуд, Имом Аҳмад ривояти).
Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қироаталарини оят-оят қилиб ажратардилар: «Алҳамду лиллаҳи Роббил-ъаламин» деб, сўнг вақф қилардилар, «Арроҳманир-Роҳийм» деб, сўнг вақф қилардилар» (Имом Термизий, Имом Ҳоким ривояти).
Яъло ибн Мамлакдан ривоят қилинади: «У Умму Салама розияллоҳу анҳодан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг намозлари ҳақида сўради. Шунда у киши: «Сизлар қаёқдаю, у зотнинг намозлари қаёқда?! У зот намоз ўқир, сўнг намоз ўқиганчалк ухлар, сўнг ухлаганларича намоз ўқир, сўнг намоз ўқиганларича ухлар эдилар. То тонгача шундай бўлар эди», деди-да, у зотнинг қироатларини мақтай кетди. У зотнинг қироатларини мақтай туриб: «Ҳарфма-ҳарф, аниқ-аниқ ўқирдилар», деди» Абу Довуд, Термизий ва Аҳмад ибн Ҳанбал ривоят қилган.
Қатодадан ривоят қилинади: «Анасдан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари қандай эди?» деб сўралди. Шунда у: «Чўзиқ эди», деди-да, кейин «Бисмиллаҳир-Роҳманир-Роҳийм»ни «Бисмиллаҳ»ни чўзиб, «Ар-Роҳман»ни чўзиб, «Ар-Роҳийм»ни чўзиб ўқиб берди». Яъни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мад – чўзиқ унли бор ўринларда мадни аниқ чўзиб ўқир эдилар (Имом Бухорий ривояти).
Абдуллоҳ ибн Абу Қайсдан ривоят қилинади: «Мен Оиша розияллоҳу анҳодан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари ҳақида: «У зот қироатни ичларида қилармидилар ёки жаҳрий (ошкора) қилармидилар?» деб сўрадим. У: «Ҳар қайсисини ҳам қилардилар. У зот (қироатни) гоҳида ичларида, гоҳида ошкора қилардилар», деди» (Муттафақун алайҳ).
Умму Ҳонийдан ривоят қилинади: «Мен тунда ёпиғим устида туриб олиб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Каъба олдидаги қироатларини эшитар эдим» (Насоий ва Ибн Можа ривоят қилган).
Жубайр ибн Мутъим розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламниг шом намозида Тур сурасини ўқиётганларини эшитдим. «Ёки улар, ҳеч нарсадан ҳеч нарса йўқ, ўзлари яралганларми?! Ёки улар яратувчиларми?» оятига келганда қалбим учиб кетай деди» (Имом Бухорий ривояти).
Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хуфтонда «Ваттийни ваз-зайтун»ни ўқиётганларини эшитдим. Бирор кишидан у зотнинг овозларидан кўра чиройли овоз эшитмаганман» Муттафақун алайҳ.
Абдуллоҳ ибн Муғаффалдан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларида Қуръон ўқиб кетаётганларини кўрдим. Фатҳ сурасини майин қилиб ўқиб кетаётган эканлар. Оҳанг қилиб ўқиб кетаётгандилар» (Имом Бухорий ривояти).
Авс ибн Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Бир кеча Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олдимизга кеч қолиб чиқдилар. Биз: «Ё Аллоҳнинг Расули, кеч қолиб кетдингизми?» дедик. Шунда у зот: «Қуръондан ҳизбим[1] қолиб кетган эди, ўшани тугатмасдан чиқишни истамадим», дедилар. Кейин биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг асҳобларидан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръонни қандай ҳизбга ажратар эдилар?» деб сўрадик. Улар: «Учта, бешта, еттита, тўққизта, ўн битта, ўн учта (сура) ва «Муфассал» ҳизби», дейишди» (Табароний ва Таҳовий ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
[1] Ҳизб – бўлак дегани бўлиб, Қуръондан ҳар кун учун вазифа сифатида ажратиб олинган бўлакка нисбатан ишлатилган. Муфассал – Қуръоннинг Ҳужурот сурасидан бошлаб охиригача бўлган қисми.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа