15 Январ, 2025, 15 Ражаб, 1446
15 Январ, 2025, 15 Ражаб, 1446
Иккинчи йилдирки, каронавирус хасталиги бутун дунёга ташвиш солиб турибди. Айни кунларда ҳам бу касаллик янада авж олган. Жаҳоннинг аксарият давлатлари қаттиқ карантин ҳолатига қайтмоқда. Жумладан, қўшни мамлакатларда ҳам ушбу ҳолат кузатиляпти.
Юртимизда эса ҳукуматимиз томонидан халқимиз соғлиғини асраш йўлида жиддий саъй-ҳаракатлар амалга оширилмоқда. Аҳоли навбати билан каронавирусга қарши эмланяпти. Лекин касалланиш ҳолатлари тўхтагани йўқ. Шундай бўлишига қарамай, масжидларимизда муборак рамазон ойининг таровеҳ намозлари ўқилмоқда, хатми Қуръон ўтказилмоқда. Албатта, бу юртдошларимиз учун катта имконият ва бахтдир. Биз ҳам таровеҳ намозларида тиббий ниқоб тақиб, оралиқ масофани сақлашимиз, қўл бериб кўришмаслигимиз керак.
Бугун карантин ҳолатига кирган давлатларда одамлар кўчага ҳам чиқолмай қийналишмоқда. Таълим муассасалари, турли ташкилот ва идоралар фаолияти онлайн режимига ўтган. Шу давлатларда яшаётган мусулмонлар эса таровеҳ намозлари, хатми Қуръонларни соғинишмоқда. Шу маънода, биз шундай бахтга мушарраф қилгани учун Аллоҳ таолога шукурлар айтишимиз керак. Намозларимизда эса юртимиз тинчлиги, каронавирус касаллиги тезроқ халқимиз бошидан аришини Яратгандан сўраб дуои илтижолар қилсак, ҳар жиҳатдан мақсадга мувофиқ бўлади.
Масжидларимиз намозхонларга тўлиб, ўзгача тароват касб этмоқда. Муаззину қориларнинг дилтортар тиловатлари эса, мўмин-мусулмонларнинг қалбига иниб, тавба-тазарру ҳамда шукроналик ҳисларини уйғотмоқда. Бир сўз билан айтганда, муаззам Рамазон ойи кишиларни сомъе ва хушу билан ибодат қилишга ундамоқда. Зотан, Пайғамбаримиз саллолоҳу алайҳи васаллам: “Ким рамазон кечаларида туриб, ибодат қилиш суннатлигига ишониб, савоб умид этиб ибодат қилса, олдинги гуноҳлари кечирилади” (Абу Ҳурайрадан ривоят қилинган), деганлар. Аллоҳ таоло ҳаммамизни ана шундай саодатга мушарраф этсин.
Ўзбекистон Мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Қиёмат қоим бўлишининг яна бир белгиси – мусулмонларнинг Қуддусни фатҳ этиши саналади.
Сийрат ва тарих илми бўйича мутахассислар Қуддус фатҳи Умар розияллоҳу анҳу даврида ҳижрий 16 йилида якунланганини қайд этишган.
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг шахсан ўзлари Қуддусга маҳаллий аҳоли билан тинчлик шартномаси тузиш учун борадилар ва у ерда масжид қурилади.
Имом Аҳмад Убайд ибн Адамдан унинг Каъбул Ахбор билан суҳбатини келтиради:
“Умар розияллоҳу анҳу сўрадилар:
- Намозни қаерда ўқиганим яхши, деб ўйлайсиз?
Каъб айтади:
Умар розияллоҳу анҳу дедилар:
- Йўқ, бу яҳудийларникига ўхшаш бўлиб қолади. Мен намозимни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам адо этган жойда ўқийман.
Кейин Умар розияллоҳу анҳу қибла томонга қараб намоз ўқидилар, сўнг ридоларидан чангларни қоқиб ташладилар.
Шу ўринда Каъбул Ахбор раҳматуллоҳи алайҳ ҳақида тўхталиб ўтсак. У аҳли китобларнинг буюк олимларидан бўлган. Абу Бакр розияллоҳу анҳу даврида Исломни қабул қилган. Умар розияллоҳу анҳу даврида Мадинага кўчиб ўтган. Сўнгра Шомда яшади ва Усмон розияллоҳу анҳу даврида вафот этган.
Маълумки, салибчилар Қуддусни 100 йил давомида эгаллаб турди. Ниҳоят бу муборак жойни буюк жангчи ва ҳимоячи Султон Салоҳиддин раҳимаҳуллоҳ фатҳ этган.
Аллоҳ таоло унга Умар розияллоҳу анҳунинг ғалабасидек ғалаба берди. Ғалаба кўлами бўйича унга тенг келадигани Константинополни забт этган Султон Муҳаммад Фотиҳ раҳимаҳуллоҳ эди.
Муҳаммад Фотиҳ (ҳижрий 832-886 / милодий 1432-1481) – 1444 ва 1451-1481 йилларда Усмонли султони. У фатҳ сиёсатини фаол олиб борди. Усмонли қўшинининг 26 та юришига раҳбарлик қилган. Константинополни 1453 йил қўлга киритди ва уни Усмонли халифалигининг пойтахтига айлантирди.
Византия мавжудлигига нуқта қўйди, кейин Сербия (1459), Мореа (1460), Требизонд империяси (1461), Босния (1463), Эвбеяни (1471) фатҳ этди.
Караман подшоҳлиги (1471), Қрим хонлиги ва Албанияни бўйсундирди (1475), Албания (1479). Оққўюнли давлати ҳукмдори Узун Ҳасан билан муваффақиятли урушлар олиб борган.
Манбалар асосида
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 