12 Июл, 2025, 17 Муҳаррам, 1447
12 Июл, 2025, 17 Муҳаррам, 1447
Халқимизнинг табаррук масканларидан бири бўлган Наманган шаҳридаги ушбу мажмуа бугунги кунга келиб гўзал масканга айланган, дея хабар бермоқда «Дунё» АА.
Наманганга ташриф буюрсангиз, Лаббайтоға даҳасида жойлашган Мулла Бозор Охунд ёдгорлиги ўзининг чиройи, нақшинкор безаклари ва бетакрор қурилиш архитектураси билан ўзига мафтун қилади.
Мулла Бозор Охунд ёдгорлик мажмуаси 3 қисмдан иборат: масжид, асосий бино (хонақоҳ ва зиёратгоҳга кириш) ва дарвозахона. Ҳовлида диаметри 10 метр бўлган ҳовуз бор. У аста-секин 8 та ўттиз сантиметрлик қадам бўйлаб пастга тушади. Унинг асоси темир-бетон панеллардан иборат бўлиб, деворлар ва асосий кириш эшиги ноёб фигурали дизайнда пишиқ ғиштдан қурилган.
Жоме масжиднинг асосий катта хонаси - хонақоҳи ертўлали, пишиқ ғишт ва темир-бетон панелдан қурилган. Ўлчами 30×24 метр. Сатҳи 720 квадрат метр. Уч томони айвон. Устунлар ва пештоқига миллий безаклар берилиб, пишиқ ғиштдан тикланган. Ўлчами 36×6 метр ва 24×6 метр, сатҳи 576 квадрат метр. Асосий дарвозадан киришда қибла томонда айвонга туташ ҳолда 16 метрли мезана - минора пишиқ ғиштдан безакли қилиб тикланган.
Мажмуага ташриф буюрган зиёратчилар ва сайёҳлар, улуғ донишманд ҳаёти ва фаолияти ҳақида маълумотлар олиш билан бирга моҳир усталар маҳоратидан баҳраманд бўлади.
Маълумот учун, Мулла Бозор Охунд 16-аср охирида Наманган шаҳрида таваллуд топган. У киши Наманган мадрасаларида илм олган. Ўз даврининг фиқҳ, ҳадис, тарих, география, илми-ҳисоб, адабиёт, руҳиятшунослик билимларини мукаммал эгаллаган. Шунингдек, туркий, арабий ва форсийда ижод қилган.
Илмга ташналик алломани Туркистоннинг илму фан марказларидан бири - Бухорога бошлаб борган. Талабалик йиллари ошпазга шогирд тушиб, тирикчилик ўтказган. Бухорода донишманд олим Мирзо Баҳодир Бухорий билан танишган, ундан таълим олган.
Кейинчалик Ўрта ва Яқин Шарқ мамлакатлари бўйлаб саёҳат қилган. Қошғарнинг Хўтан, Ёрканд шаҳарларида бўлган. Маълумотларга кўра, Мулла Бозор Охунд 1668 йил Наманганда вафот этган.
Муқаддам у кишининг қабри устида мақбара ва мадраса бунёд этилган. Ушбу иншоотлар ХХ асрнинг 30-йилларида бутунлай бузиб юборилган эди. 1993 йилда мақбарани меъморий мажмуа сифатида қайта тиклаш тўғрисида қарор қабул қилинди. Қурилиш ишлари 1994 йилнинг 18 майида тугатилди. Уни Наманган бош меъмори Абдужаббор Абдуғаффоров бошчилигидаги ёш, иқтидорли меъмор Одилжон Қодиров амалга оширди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Хотира
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Қуръони Карим ходими, устоз Яҳё қори Турдиев 1930 йил 21 декабрда Шарқий Туркистоннинг Қашқар вилояти Янгисор шаҳрида зиёли оилада таваллуд топган. У 1943 йил Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди.
1962-1968 йиллар давомида Мир Араб мадрасасида таҳсил олди.
1978-1984 йилларда Ўртачирчиқ туманидаги Тўйтепа жомеъ масжидида имом-хатиблик қилди.
1988 йилдан Тошкент (ҳозирги Зангиота) туманидаги Кўктерак масжидига имомлик қилди.
1995-2011 йиллар шу тумандаги «Ҳасанбой ота» жомеъ масжидида имом хатиб, кейинчалик шу масжидда имом ноиби бўлиб эл хизматида фаолият юритди.
Қуръондан илк сабоқларни ота-онасидан олди. 13 ёшида Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди. Шунингдек, устозлари Абдуҳалил ва Абдунодир домлалардан ҳам таълим олган.
1954 йил Яҳё қорини олим бўлишини истаган отаси 1600 км узоқликда жойлашган Рўзиҳожи мадрасасига олиб борди. У ерда Ҳиндистонда таълим олган шайх Шоҳимардон исмли етук олимдан илм олди,
1960 йилда мадрасани тамомлаб, домла Шоҳимардоннинг ёнида мударрис бўлиб ишлади. Бироқ шу йилнинг ўзида устозининг маслаҳати билан собиқ Иттифоққа йўл олиб, Андижонда қўним топди.
1962 йилда Мир Араб мадрасасига ўқишга кирди.
1968 йил мадрасани тугаллагач, Тошкент вилоятидаги Бектемир қишлоғига кўчиб келди. Бу ерда ўн йилдан ортиқ комбинатда ишлади. Шу орада Қашқарда устозлик қилган минглаб қориларни чиқарган Абдулазиз қори Маҳмудов билан яна устоз-шогирдлик муносабатларини йўлга қўйди.
1976 йилда шайх Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон билан танишди. У кишининг таклифи билан 1977 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назоратига ишга кирди. Шу тариқа имомлик фаолияти бошланди.
Фарзандим қори бўлсин деган ота-оналар учун устоз Яҳё қоридан тавсия:
— Илм аҳлига ҳавас қилган, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналарга айтадиган биринчи тавсиям луқмасини ҳалол қилсин. Ҳаромга яқинлашмасин, ҳалол нарсани ҳам меъёрида истеъмол қилсин. Шунингдек, фарзандини ҳам ҳалол луқма билан вояга етказсин, тарбияласин. Домлаларимиз кўча-куйда таом истеъмол қилганимизни билиб қолсалар, қаттиқ ранжиб, бизни койиб: «Сен кеча Қуръондан бир бетни юз маротаба ўқиб ёдлаган бўлсанг, бугун икки юз маротаба ўқисанг ҳам ёдлай олмайсан. Шубҳали овқат емагин. Зеҳнинг заифлашиб қолади», дер эдилар.
Шунингдек, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналар тақволи, ўқимишли бўлсин. Ота-оналар олимларни ҳурмат қилсин, уларни яхши кўриб, олимларга мухлис бўлсин. Фарзандини ёшлигидан бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбияласин. Болам қори бўлсин деган ниятда бўлган ота-она ўзаро бир-бири билан жанжаллашмасин, уйда сокинлик ҳукм сурсин. Фарзанд келажакда етук олим бўлиши учун жуда кўп машаққат, саъй-ҳаракат талаб этилади. Аввало, ота-онанинг, сўнгра талаби илмнинг ҳамда устознинг биргаликдаги интилиш ва ҳаракати бўлиши лозим. Шуларнинг бари бириккандагина фарзанд олим, қори бўлади. Ота-она масъулиятсизлик қилса ёки талаба илм олишдан бошқа нарсаларга чалғиса оқсаш кузатилади, мақсадга эришилмайди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсага ҳам бир монеълик бўладику, лекин илмнинг монеълари кўп бўлади», деган мазмундаги ҳадислари илм олишда собитқадам, бардавом бўлишга ундайди.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа