Маълумотларда келтирилишича, масжид Бухоро шаҳридаги Исмоил Сомоний мақбарасидан ҳам қадимийроқдир. Адабиётшунос Н.Маллаев ўз асарида “Қорахонийлар ва Хоразмшоҳлар ҳукмронлиги даврида қурилган бинолардан бирмунча кўпроқ ёдгорликлар сақланиб қолган. Булардан бири Ҳазора қишлоғидаги XI асрда қурилган масжиддир”, деб Деггарон масжидини XI аср обидаси сифатида қайд этган.
Ёдгорлик зардуштийлар даври меъморчилиги услубида қурилган. У ташқи кўриниши жиҳатидан унчалик маҳобатли эмас. Тўрт деворли иморат устида тўққизта гумбаз жойлашган. Қатор устунларга таянадиган тош ёйлар ичкари қисмини кичик хоналарга ажратади.
Масжид квадрат шаклида 17x17 метр ўлчамдаги бинодан иборат бўлиб, пахса ва ғиштдан қурилган. Масжиднинг ички қисмидаги хонақоҳ кубсимон, ўрта қисмида диаметри 1,28 метр келадиган тўртта пишиқ, ғиштин устун бўлиб, улар ораларига катта равоқлар, тепаларига иккитадан кичик равоқлар жойлаштирилган. Масжиднинг марказий гумбази тўртта устуннинг устидан ўн икки бурчакли безак ҳосил қиладиган равоқлар устидан кўтарилган. Хонақоҳнинг шимолий, жанубий ва ғарбий томонларида хушбичим ғиштин шарафлар мавжуд.
Мавлоно Ориф Деггароний мақбараси ёнида бугунги кунда музей ҳам ташкил қилинган. Илгари бу хонақоҳдан намозхона сифатида фойдаланилган бўлса, кейинчалик Деггарон масжиди қайта қурилгач, бу ер Деггарон мажмуасининг реставрация ишлари жараёнида топилган тарихий буюмларни сақлаш мақсадида музейга айлантирилган.
Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳига ҳар йили мингга яқин маҳаллий ҳамда Германия, Франция, Туркия, Австралия каби хорижий давлатлардан сайёҳлар ташриф буюрмоқда.
Сирож АСЛОНОВ, ЎзА
2024 йил ҳаж мавсумида муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари билан телефон орқали мулоқот қилиб, ҳожилар ҳолидан хабар олиб, ҳожилар Ўзбекистонга қайтгач, жамиятимиздаги меҳр-оқибат муҳитини мустаҳкамлаш, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш, ёшлар тарбияси ва оилалар тотувлигида ибрат бўлишларига умид билдирган эдилар.
Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари мазкур кўрсатмалардан келиб чиқиб, муҳтарам Юртбошимизга ҳожилар билан бирга мурожаат йўллаган эдилар.
Мурожаатда Ватанга қайтгач, ҳар бир ҳожи маънавият ва маърифат тарғиботчиси бўлиши таъкидланган эди.
Ҳожилар имом-хатиблар билан бирга маҳаллаларга, оилаларга кириб, халқимизнинг маънавияти, маърифати юксалишига хизмат қиляптилар.
Бугун Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Абдуқаҳор домла Юнусов пойтахтимизнинг Учтепа туманидаги «Ҳазрати Али» жоме масжидига ташриф буюрдилар.
Тошкент шаҳар туманлари бош имомлари, Учтепадаги масжидлар имом-домлалари, маҳалла фаоллари, ҳожи оталар, ҳожи оналар ҳам дастлаб мазкур масжидда йиғилдилар.
Сўнгра Абдуқаҳҳор домла бошчилигида имом-домлалар, маҳалла фаоллари, ҳожи оталар, ҳожи оналар бўлиниб, тумандаги 22 та маҳаллага кириб бордилар.
Абдуқаҳҳор домла муайян сабабга кўра жазо муддатини ўтаб қайтган бир йигит билан гаплашиб, унга зарур тавсия ва йўл-йўриқлар бердилар.
Шунингдек, тадбир иштирокчилари нотинч хонадонлар, ажрим ёқасига келиб қолган оилалар билан ҳам суҳбатлар олиб бориб, уларга зарур кўмак бермоқдалар.
Бундай хайрли ишлар изчил давом эттирилиб, пойтахтимизнинг ҳар бир маҳалласида ўтказиляпти.
Шу пайтгача имом-хатиблар, отинойилар, маҳалла фаоллари, ҳожи оталар, ҳожи оналар биргаликда 50 мингдан ортиқ хонадонга киришди.
Тадбирлар тугагач, имомлар, маҳалла фаоллари, ҳожилар яна «Ҳазрати Али» масжидига қайтиб келиб, амалга оширилган ишлар юзасидан ўзаро фикр алмашдилар. Келгусидаги ишлар режасини белгилаб олдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Тошкент шаҳар вакиллиги
Матбуот хизмати