Бугун муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг барча соҳаларга қаратаётган эътибори ҳаммани бирдек тўлқинлантирмоқда. Юртбошимизнинг вилоятларга сафарлари чоғида аҳоли билан мулоқотларини кузатар эканмиз, бевосита кўзимиздан севинч ёшлари томчилайди. Янгича Ўзбекистонга янги назар билан боқа бошлаймиз.
Сўнгги йилларда хотин-қизларга муносабат янгича мазмун касб этдики, бунинг натижасида муштипар опа-сингилларимиз бугун жамиятнинг турли соҳаларида фидойилик кўрсатиб, Ватанимиз тараққиётига муносиб ҳисса қўшишяпти.
Муҳтарам Юртбошимиз яқинда ўтказилган хотин-қизларнинг муаммоларини ҳал қилиш ва уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш масалалари муҳокамаси юзасидан видеоселектор йиғилишида: “Олий маълумотли бўлишни истаган, қобилияти, билими бор, лекин тақдир тақозоси билан орзусига эриша олмаган хотин-қизларни рағбатлантириш тизими жорий қилинади. Яъни, ота-онасининг биридан айрилган муҳтож қизлар, боқувчиси йўқ ёлғиз аёлларнинг шартнома тўлови ҳокимлик ва олий ўқув юрти ҳисобидан қоплаб берилади”, дея таъкидлади.
Демак, тез орада маърифатли қизлар, билимли аёллар сафи янада кенгаяди. Зотан, ёвузлик устидан эзгулик, разолат устидан адолат, ёмонлик устидан яхшилик ғалаба қозонгани сингари илм ҳам ҳамиша жаҳолатдан устун келган.
Нозик хилқат эгалари – аёллар билан ишлайдиган биз отинойилар ҳам мамлакатиммизда диний-маърифий соҳаларда амалга оширилаётган ислоҳотлардан илҳомланиб, бир нечта хайрли ишларни амалга оширишда қўлни қўлга бериб ишлаяпмиз.
Диний-маърифий, маънавий муҳитни соғломлаштиришда отинойилар билан бир қанча тадбирлар уюштириб, тушунтириш ишлари олиб боряпмиз. Шунингдек, ижтимоий кўмакка муҳтож, ёлғиз ва боқувчисини йўқотган аёллар билан тинмай алоқада бўлиб, турли ёрдамларни кўрсатиб келяпмиз.
Бундан ташқари, оилавий ажримларнинг олдини олиш ва ёш оилаларни сақлаб қолишда етарлича фойдамиз тегяпти. Бу билан тирик етимлар сони ортишига йўл қўйилмаяпти.
Олий, ўрта-махсус ҳамда умумтаълим ўқув масканларига ташриф буюрар эканмиз, ёшлар ўртасида миллий қадриятларни юксалтиришга ҳам қўлдан келганча ўз ҳиссамизни қўшяпмиз. Тўй-маросимларни ихчамлаштиришда, айрим бидъат-хурофотларнинг олдини олишда тинмай меҳнат қилиб келмоқдамиз.
Ана шу камтарона хизматларимиз давлатимиз томонидан юксак рағбатлантирилиб, куни кеча матбуотда эълон қилинган «8 март – Халқаро хотин-қизлар куни муносабати билан мукофотлаш тўғрисида»ги Президент Фармонига биноан “Шуҳрат” медали билан тақдирландим. Бу мукофот бизни янада руҳлантириб, янги-янги марраларга чорлайди.
Қисқаси, шу ва бошқа фаолиятларимиз билан юртимиз тинчлиги ҳамда фаравонлиги йўлида заррача бўлсин, кўмаклаша олсак, ўзимизни бахтиёр ҳис этамиз.
Ҳанифахон НИШОНОВА,
Янгийўл тумани бош имом-хатибининг
хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази