Испаниянинг етакчи онлайн нашри "Ejecutivos" Мигель Де Сервантес номидаги Испания маданият уюшмаси раҳбари Фернандо Ленс ва иқтисодий масалалар бўйича эксперт, халқаро шарҳловчи Эдуардо Гуайлуполарнинг "Абадий Ўзбекистон: Ипак йўлидаги глобаллашув"мақоласини чоп этди, деб хабар беради "Дунё" ахборот агентлиги.
"Ўзбекистоннинг тарихий шаҳарлари: Самарқанд, Бухоро ва Хивадан ўтган Ипак йўли тинчлик, билим ва фаровонлик йўли бўлиб, савдо-сотиқ, маданиятларнинг шаклланиши ва халқларнинг бирлашуви орқали ривожланган. Шунинг учун Ўзбекистоннинг ушбу йўналишининг глобализация маркази сифатида катта аҳамияти бор. Ўзбекистон дунёдаги учинчи йирик олтин ишлаб чиқарувчи ва олтинчи йирик пахта ишлаб чиқарувчи ва экспорт қилувчи ("оқ олтин"деб ҳам аталади). Газ, мис ва бошқа маҳсулотлар ҳам экспорт қилинади", дея ёзади нашр.
Муаллифлар мақолани мамлакат пойтахти ёши 2 200 йил бўлган 2,5 миллион аҳолиси бор Тошкент шаҳри билан бошлайди. Унда жумладан бундай дейилади:
– 70 гектар майдонни ўз ичига олган Ҳазрат Имом мажмуаси XVI асрда қурилган ва 1997 йилда қайта қурилган Қаффол Шоший, Имом Бухорий Ислом институти XVI аср мақбарасидан иборат. Унинг фасадида мозаика ва Қуръон ёзувларини кўриш мумкин. XVI асрга мансуб Бароқхон мадрасалари ҳам шу ерда жойлашган. Бу ерда меҳмонларга турли хил маҳсулотларни таклиф этадиган бир нечта ҳунармандчилик дўконлари бор.
Мўйи муборак мадрасасида Халифа Усмон ёзган ва мусулмонлар томонидан дунёдаги энг қадимий ҳисобланган Қуръон мавжуд.
Учта масжид бор: Намозгоҳ (1845-1867), Тилла Шайх (1856-1857). Ва ниҳоят, 2007 йилда қурилган ва XVI аср масжидлари услубини сақлаб қолган Ҳазрат Имом масжиди. Баландлиги 53 метр бўлган иккита минорага эга.
Ўз тарихи давомида маданиятга берилган бу аҳамият Тошкентни 2007 йилда ISESCO томонидан Ислом маданияти пойтахти деб эълон қилинишига сабаб бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Инсон зиммасида бир нечта омонатлар борки, буларни қадрлаш зарур ҳисобланади. Ўз жонига ўзи қасд қилиш эса ана шу омонатга хиёнат қилишдир. Бинобарин, Қурони карим Нисо сураси 29-оятида Ҳақ таоло хитоб қилган: "Бир-бирларингизни ўлдирмангиз".
Жундаб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: "Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Сизлардан илгари ўтганлардан бир киши жароҳатланди. Бесабрлик қилиб пичоқ олди-да, қўлни кесиб ташлади ва кўп ўтмай, қон йўқотиб вафот этди. Аллоҳ: "Бандам жонига қасд этди, унга жаннатни ҳаром қилдим", деди" (Муттафақун алайҳ).
Яна бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Кимки тоғдан ўзини ташлаб, жонига қасд қилса, у жаҳаннам оловида абадулабад ўзини пастга ташлайди. Кимки заҳар ичиб жонига қасд қилса, у қўлида заҳарини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад ўзини заҳарлайди. Кимки ўзини темир билан ўлдирса, у қўлида темирини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад у билан ўзини уради" (Имом Бухорий, Муслим ва бошқалар ривояти).
Мўътабар фатво китобларимиздан “Фатавои Сирожия”да: “Қачон кема ёна бошласа, ундагиларнинг агар ўзларини денгизга ташлашса, сузиш билан халос бўлиб кетишга гумонлари ғолиб бўлса, шундай қилишлари вожиб бўлади. Агар ўзларини денгизга ташласалар ҳам ғарқ бўлишлари ёки ташлашмаса, куйиб кетишлари эҳтимоли бўлса, у ҳолда кемада қолиш ва денгизга ўзларини отиш орасида ихтиёрлидирлар. Кимки ўзини ўлдирса, унинг гуноҳи бошқа бировни қатл қилгандан кўра қаттиқроқдир!”
Юқорида келтирилган манбалардан кўриниб турибдики динимиз инсон ўз жонига қасд қилишга эмас, балки бу омонатни асрашга қадрлашга чақиради. Лекин, жамиятда баъзи инсонлар борки, ўз жонига қасд қилишга, худкушликка рағбат қиладилар. Аслини олганда ўзини-ўзи ўлдириш Аллоҳ берган неъматни мутлақо менсимасликдир. Шу билан бирга бундай ҳолат ўша жамиятга ҳам мусибат ҳисобланади.
Ўзини-ўзи ўлдиришнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ ва каттароқ ҳисобланади. Энди, салгина ҳаёт ташвиши деб, озгина ғам ва алам деб ўзини ўлдираётганларнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ эканлигини билдик. Бироқ, бундан ҳам энг ачинарлиси, бировларнинг ёлғон-яшиқ гапларига учиб, “фатво”ларига алданиб, бегуноҳ мўмин-мусулмонларни ўлдиришга қасд қилиб ўзини ўлдиришнинг гуноҳи бундан неча баробар оғирроқ ҳисобланади. Бу шаҳидлик эмас, бу қаҳрамонлик ҳам эмас, балки худкушликдир.
Уйчи тумани "Девона бобо" жоме масжиди имом-хатиби
Абдуфаттоҳ Мусаханов
Манба: @Softalimotlar