Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
11 Июл, 2025   |   16 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:18
Қуёш
05:00
Пешин
12:34
Аср
17:41
Шом
20:01
Хуфтон
21:35
Bismillah
11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447

Соғлом ота-она – соғлом бола демакдир

15.12.2020   1709   2 min.
Соғлом ота-она – соғлом бола демакдир

Тараққиётнинг янги босқичида ҳам “соғлом она ва  соғлом бола”, “соғлом онадан соғлом бола” каби эзгу ғоя асосида жуда кўплаб дастурлар амалга оширилмоқда. Бу бежиз эмас албатта. Чунки фарзанд – Аллоҳ таолонинг инсониятга ато этган беҳисоб неъматлари ичида энг қадрибаланд ва азизи эканини, шу билан бирга, чексиз умидлар ила бир ёстиққа бош қўйган икки инсонга “ота ва она” деган шарафли номни юкланишига асос эканини ҳам ҳеч ким инкор этолмайди. Фарзанднинг қанчалар буюк неъмат экани, уни Яратгувчи Аллоҳдан ўзга ҳеч ким бера олмаслигини теранроқ англаш учун “ўзгаларга ибрат” бўлган бефарзандларнинг ҳаётига нигоҳ ташлаш лозим бўлади. Шунда унинг қанчалар чексиз ва буюк неъмат эканини англаб етиш имкони янада зиёда бўлади.

Ислом таълимотига мувофиқ, келажакда ота ёки она бўлмишларнинг бўлажак фарзандлари олдидаги энг биринчи бурчи унга муносиб она ёки ота танлаш мажбуриятидир. Чунки ҳадислардан бирида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уруғларингизга ихтиёрни яхши қилинг. Никоҳингизга тенгни топинг ва уларга никоҳланинг» дедилар. Мазкур ҳадисдан хар бир турмуш қурадиган ўғил-қиз, келажакда дунёга келадиган дилбандига дунё ва дин масаласида муносиб бўлган она ва ота танлаши улуғ бир вазифа экани англашилади. Шу билан бирга турмуш қуришда мусулмон инсон нафақат шахсий манфаатини балки, зурриёдининг ҳам манфаатини ўйламоғи лозим экани аён бўлади. Сабаби фарзанднинг барча шахсий сифат ва хусусиятлари насл яъни ирсият орқали ўз ота-онасидан ўтиши барчага кундек равшандир. Айнан мана шу сабабдан боланинг ота ва онасини танланаётганда уларнинг аввало маънавий ва жисмоний жиҳатдан соғлом ва баркамол эканига эътибор қаратиш лозим бўлади. Оқибатда эса мазкур фарзанд бутун ҳаёти давомида ўзини дунёга келтирганлардан кўнгли сурур ва фахрга тўлиб ҳаёт кечиради.

Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш лозимки, никоҳдан олдин тиббий кўрикдан ўтиш ҳам шариат изн берган нарсалардандир. Зеро, бу жараённи куёв ва келин ўзларининг сабабидан келажакда дунёга келадиган фарзандларининг ақлан ва жисмонан саломатлиги хақида куйиниши ва қайғуриши дейилса ҳам асло муболаға бўлмайди.

Мазкур жиҳатлардан келиб чиқиб хулоса қиладиган бўлсак, дунёга келадиган боланинг ҳам руҳий-маънавий, ҳам жисмоний саломат бўлишининг ташвишини буюк неъмат – фарзанд дунёга келмасдан аввал эмас, балки ҳомила вужудга келмасдан аввал бошламоғимиз, бунинг учун эса энг аввало: «кимга қиз узатяпмиз?» ва «кимни келин қиляпмиз?» каби саволлар асосида чуқурроқ мулоҳаза қилмоғимиз лозим бўлади.

 

ЎМИ мутахассиси Акмалхон АҲМЕДОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

​Жамоат ҳақининг гуноҳи оғир!

10.07.2025   5517   4 min.
​Жамоат ҳақининг гуноҳи оғир!

Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси хабар беришича, май ойининг 13-санасида бир кунда 3 млрд сўмлик энергоресурсларини талон-торож қилиш ҳолатлари аниқланган. Афсуски, бугун бундай газ ва электр энергияга яширинча уланиб, давлатга миллиардлаб зарар етказган кимсалар ҳақидаги хабарларни тез-тез ўқиб қоламиз.
 

Бировнинг, айниқса, халқ ҳақидан қўрқмай ўғрилик орқали манфаат топмоқчи бўлаётган инсонлар орамизда кўплаб топилади. Бундайларнинг наздида газ, сув, электр энергия туганмас бойлик. Ундан ҳар ким ўз манфаати йўлида фойдаланиши мумкин. Бироқ бу неъматлар хонадонларга кириб бориши учун минглаб инсонлар меҳнат қилишини, давлат эса миллиардлаб маблағ сарфлашини, улар ҳам бир кун тугаб қолишини хаёлига ҳам келтирмайди.


Аслида ушбу неъматлардан оқилона фойдаланиш, исроф қилмаслик нафақат фуқаролик мажбуриятимиз, балки инсоний вазифамиз, мўминлик бурчимиздир.


Айтиш жоизки, уйда, ишда, кўчада коммунал тўловлар атрофида айланаётган қатор муаммолар ҳақида кўп эшитамиз, баъзан ўзимиз унинг гувоҳи ёки бевосита иштирокчисига айланамиз. Лекин бу муаммолар тўловни ўз вақтида амалга оширмаслик ёки айрим нобоп кимсаларнинг қилмиши оқибатида юзага чиқаётгани ёдимизга ҳам келмайди. Тўловларни имкон бўла туриб асоссиз баҳоналар ёки ўз вақтида тўламаслик ёки ҳисоблагич жиҳозларини тескарига айлантириш ёхуд ҳар хил ҳийлалар ишлатиб, уларни тўлашдан қочиш давлатнинг ва халқнинг ҳақини ейиш ҳисобланади. Чунки табиий бойликлар давлат ва халқ мулкидир.


Қолаверса, коммунал хизматлардан фойдаланиш учун ҳар бир хонадон таъминотчилар билан шартнома тузиб, қўл қўйган ва ўзаро келишувда тўловни ўз вақтида адо этишга келишган. Шу боис тўловларни вақтида адо этишимиз шаръан ҳам жоиз. 


Таъкидлаш лозимки, халқнинг мулкида барча фуқаролар, хусусан, кам таъминланганлар, ногиронлар, етим-есирлар, кексаларнинг ҳақи бор. Улардан фойдаланишга келганда фаол бўлиб, тўловга келганда қочаётган, пайсалга солаётганлар юқорида зикр этилган қатламларнинг ҳам ҳақини ўзлаштириб, ноҳақ еяётганини билиб олсинлар. Зеро, Қуръони каримда: Эй иймон келтирганлар, бир-бирларингизнинг молларингизни ботил йўл билан еманглар (Нисо сураси 29-оят), дея огоҳлантирилган. Шундай бўлгач, ҳар бир фуқаро ўзгаларнинг молига, айниқса, жамоат мулкига хиёнат этмаслиги даркор! Бунга эътиборсизлик охиратда ёмон оқибатларга олиб келиши мумкин.


Ҳавла бинти Амр розияллоҳу анҳо ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: Баъзи бир одамлар Аллоҳнинг мулки (жамоат пуллари)га хиёнат қилади. Қиёмат куни улар жаҳаннамга равона бўлишади (Имом Бухорий ривояти). Шундай экан, бу масалага жиддий ёндашишимизга тўғри келади.


Шунингдек, газ, электр энергия ва сув каби неъматлардан оқилона фойдаланиш ҳам динимиз талабидир. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Иқтисод қилган кимса камбағал бўлмас, маслаҳат қилган пушаймон бўлмас” (“Мушкотул насобиҳ”), деб тавсия  берганлар.


Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Солиҳ ҳидоят, гўзал кўриниш ва иқтисодли бўлиш набийликнинг етмишдан бир жузидир”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).


Демак, доим аҳли солиҳлардан бўлиб, тежамкор бўлиш, исрофга йўл қўймаслик, ҳар бир нарсани ўз ўрнида, меъёрида тасарруф қилиш, керагидан ортиқ, беҳудага сарфламаслик набийликнинг етмиш жузидан бир жуз, етмиш бўлагидан бир бўлак экан. Буни ҳар бир мўмин-мусулмон яхши англаб, ҳаётига татбиқ қилиши лозим.


Хулоса қилиб айтганда, ҳалоллик инсон ҳаётини хотиржам, осойишта ва фаровон қилади. Шундай экан, коммунал тўловларни ўз вақтида тўлаб, халқ ҳақига хиёнат қилмайлик, азизлар!

 

Ғайрат БОЗОРОВ,

Деҳқонобод тумани

“Оқработ ота” жоме масжиди

имом-хатиби

 

"Ҳидоят" журналининг 6-сонидан олинди

Мақолалар