Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Сентябр, 2025   |   22 Рабиъул аввал, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:43
Қуёш
06:02
Пешин
12:24
Аср
16:44
Шом
18:38
Хуфтон
19:51
Bismillah
14 Сентябр, 2025, 22 Рабиъул аввал, 1447

2. БАҚАРА СУРАСИ, 222–223 ОЯТЛАР

07.12.2020   8775   4 min.
2. БАҚАРА СУРАСИ, 222–223 ОЯТЛАР

 وَيَسۡ‍َٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِيضِۖ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِي ٱلۡمَحِيضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطۡهُرۡنَۖ فَإِذَا تَطَهَّرۡنَ فَأۡتُوهُنَّ مِنۡ حَيۡثُ أَمَرَكُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ٢٢٢

222. Ҳайз ҳақида сўрашса, "У нохуш нарсадир", денг. Ҳайз пайтида хотинларингдан четланинглар, покланмагунларича уларга яқинлашманглар. Покланишса, Аллоҳ буюрган тарафдан уларга келинглар. Аллоҳ ҳақиқатан тавба қилувчиларни севади, ўзини пок тутувчиларни севади.

Балоғатга етган қиз ёки аёлнинг ҳар ойда одат бўйича кўрадиган қони "ҳайз" дейилади. Ҳайзнинг оз муддати уч кеча-кундуз, кўпи эса ўн кеча-кундуз, бундан ортиқ муддатда ҳам қон келаверса, у ҳайз эмас, истиҳоза (касаллик) қони ҳисобланади. Ҳайз кўраётган аёлга намоз ўқиш, рўза тутиш, Байтуллоҳни тавоф қилиш, жинсий алоқа қилиш, масжидга кириш, Қуръон ўқиш, Қуръонни ёки оят ёзилган қоғозларни ушлаш қатъиян ман этилади, аммо Қуръон эшитиши мумкин. Ана шу ҳукмга кўра, ҳайз кўрган аёлга то у покланмагунича яқинлашилмайди, яъни жинсий алоқа қилинмайди. Бу гуноҳнинг нақадар жирканчлиги ҳақида Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан шундай ҳадис бор: "Ким аёлига ҳайз пайтида ёки унинг орқа йўлига яқинлик қилса ҳамда фолбинга борса, Муҳаммадга нозил қилинган нарсага (яъни, динга) кофир бўлибди" (Термизий ривояти). Ҳайздан покланганларидан кейин Аллоҳ буюрган тарафдан яқинлик қилинаверади. Ким билмаган ҳолида аёлига ҳайз ҳолида яқинлик қилиб қўйган бўлса, истиғфор айтиб, астойдил тавба қилиши лозим, чунки Аллоҳ тавба қилувчиларни ҳам, ўзини пок тутувчиларни ҳам яхши кўради. Аммо қасддан, нафсига қул бўлиб аёлига ҳайз ҳолида қўшилган бўлса, баъзи илм аҳллари сўзига кўра, унга каффорат (бадал) вожиб бўлади. Бу ҳолда икки тарафнинг ўзаро рози бўлишлари ҳам бу ҳаром ишни ҳалолга айлантира олмайди. Каффоратнинг миқдори бир динор, яъни 4,25 грамм тиллага тенгдир. Олдин бу ишни содир қилганлар Аллоҳга астойдил тавба қилишсин, чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Гуноҳларидан холис тавба қилган киши ҳеч бир гуноҳ қилмаган киши кабидир", дея марҳамат этганлар (Муслим ривояти). Ҳадисларда келишича: "Аллоҳ таоло покдир ва покликни яхши кўради" (Термизий ривояти); "Поклик-тозалик имоннинг ярмидир" (Муслим ривояти).

نِسَآؤُكُمۡ حَرۡثٞ لَّكُمۡ فَأۡتُواْ حَرۡثَكُمۡ أَنَّىٰ شِئۡتُمۡۖ وَقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُم مُّلَٰقُوهُۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ٢٢٣

223. Хотинлар экинзорларингиздир, шундай экан, экинзорингизга хоҳлаган томонидан келаверинглар ва ўзларингиз учун (савобли) ишларни тақдим этинглар. Аллоҳдан қўрқинглар, билингларки, Унга албатта йўлиқасизлар. (Эй Муҳаммад), мўминларга бундан хушхабар беринг.

Хотинлар билан яқинлашиш чоғида фақат нафс роҳати эмас, балки яхши, солиҳ фарзандлар ҳам ният қилиниши лозим. Бу эса мўминларга вужуд лаззатланиши чўққисига чиққанида ҳам ахлоқий ва маънавий ҳолатларни эсдан чиқармасликни эслатмоқда. Хотинлар билан хоҳлаган пайтда, фақат ижозат берилган тарафдан яқинлашиш зарурлиги уқтирилмоқда. Мусулмон киши никоҳидаги аёлга ҳайз ва нифос (янги кўз ёригандаги қон келиши) ҳолатидан ташқари барча ҳолатларда яқинлик қилаверади. Фақат Аллоҳ тақиқлаган чегаралардан ўтмаслик шарти билан. Аллоҳ аёлларга орқа тарафдан яқинлик қилишни ман этган, чунки жинсий алоқадан мурод, шаҳватни қондириш ва насл қолдириш бўлиши керак. Бу тақиқларни бузмоқчи бўлганлар Аллоҳдан қўрқишсин, чунки ҳар бир инсон охират дунёсида Парвардигорига албатта йўлиқади ва қилмишлари учун тўла ҳисоб беради. Ибн Умар розияллоҳу анҳумо: "Хотинлар экинзорларингиздир, шундай экан, экинзорингизга хоҳлаган томонидан келаверинглар" деган оятга "Аёлларнинг фақат олдига яқинлик қилинглар" деб маъно берган. Жобир розияллоҳу анҳу бундай деган: "Яҳудийлар: "Агар аёлнинг орқа тарафидан олдига яқинлик қилинса, туғиладиган бола ғилай бўлади", дейишарди. Шунинг учун юқорида зикр этилган оят нозил бўлди" (Бухорий ривояти).

Бошқа мақолалар

СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР

12.09.2025   4712   2 min.
СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР

11 сентябрь, куннинг иккинчи ярмида Бишкек шаҳрида “Сирожиддин Ўший ва унинг ислом илмларига қўшган ҳиссаси” мавзусида Туркий давлатлар олимларининг халқаро илмий-амалий анжумани бўлиб ўтди. 
 

 Унда Туркий давлатлар муфтийлари, хусусан Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари, дин ва давлат арбоблари, таниқли уламолар, етук исломшунослар ва диний соҳа ходимлари қатнашди.


Қуръони карим тиловати билан бошланган тадбирда тадқиқотчи ва олимлар, жумладан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази раҳбари ўринбосари Ғуломиддин домла Холбоев ҳамда ушбу марказ уламоси Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров маъруза билан иштирок этди.

 

 Аҳли сунна вал жамоа уламолари соф эътиқодни авлодларга етказишда таълиф этган мухтасар матнлар ичида Сирожиддин Али ибн Усмон Ўшийнинг “Бадъул амолий” асари муҳим ўрин тутиши таъкидланди. 

 

 Асарда асосий эътиқодий масалалар Ҳанафий мазҳаби ва Мотуридий ақидаси бўйича лўнда баён этилгани, турли нусхалари мавжудлиги, унга кўплаб шарҳлар ёзилгани қайд этилди.

 

Дарҳақиқат, “Бадъул амолий” асари саккиз юз йилдан буён соф эътиқодни шакллантиришда беқиёс аҳамият касб этиб келмоқда ва бугунги кунда ҳам ёшларни ёт ғоялардан муҳофаза қилиш ва маънавий комилликни таъминлашда муҳим манба ҳисобланади.

 

 Анжуманда сўзга чиққанлар Ўшда туғилиб, Самарқандда илмий фаолият олиб борган, Фарғона водийсида хизмат қилиган, туркий халқлар учун муштарак уламо саналган Сирожиддин Ўший асарлари ва уларнинг тадқиқи, Мовароуннаҳрда X–XII асрларда ислом илмлари ривожи ва мадрасалар ҳолати, туркий тилдаги асарларнинг ислом илмларини тарқатишдаги ўрни ҳақида тўхталиб ўтишди.

 

Ушбу илмий мерос бугун ҳам долзарб, туркий дунё маънавий тараққиётида жуда муҳим экани маърузачилар томонидан эътироф этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР СИРОЖИДДИН ЎШИЙ ИЛМИЙ МЕРОСИ ТУРКИЙ ХАЛҚЛАРНИНГ УМУМИЙ БОЙЛИГИДИР
Дунё янгиликлари