07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447
07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447
Ҳар бир фаслнинг ўзига яраша фазилатлари бор. Аммо улар ичида қиш фасли алоҳида фазилатга эгадир. Чунки Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу фаслнинг мўминлар учун алоҳида фазли борлигини айтганлар.
Бу ҳақида ҳадиси шарифда қуйидагича хабар берилган:
عن أبي سعيد الخدري قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: « الشتاء ربيع المؤمن قصر نهاره فصام وطال ليله فقام». رواه البيهقي.
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиш мўминнинг баҳоридир. Кундузи қисқа бўлади, рўза тутиб олади, кечаси узун бўлади (таҳажжудга) туради”, дедилар”.
Байҳақий ривоят қилган.
Аскарий раҳматуллоҳи алайҳ ушбу ҳадис шарҳида бундай деган:
"Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Қиш мўминнинг баҳоридир”, дейишлари баҳор фасли арабларда энг яхши фасл ҳисоблангани учундир. Чунки бу фаслда сувлар ва ўт-ўланлар мўл бўлиши сабабли серобчилик бўлади. Араблар етимларга хайр-эҳсон қиладиган серсаҳоват кишини ҳам "етимларнинг баҳори”, дейишади”.
Демак, қиш фасли унда нафл ибодатлар кўп бўлгани эътиборидан ўт-ўланлари сероб бўлган баҳорга ўхшатилган. Шу маънода қиш фасли мўмин киши учун энг яхши фасл ҳисобланади. Чунки бу фаслда бошқа фаслларга қараганда турли нафл ибодатларни кўплаб адо этиш осонлашади. Кечалари узун бўлгани сабабли ҳам уйқуга тўйиш, ҳам енгиллик билан ибодат қилиб олиш имкони туғилади. Кундузлари қисқа бўлгани сабабли рўза тутиб олиш ҳам ниҳоятда енгил бўлади. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу фаслни ғанимат билишга ундаб бундай деганлар:
عن عامر بن مسعود عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: " الغنيمة الباردة الصوم في الشتاء ". رواه الترمذي.
Омир ибн Масъуддан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қишда (тутилган) рўза салқингина ўлжадир”, дедилар”.
Термизий ривоят қилган.
Яъни, одатда ўлжани қўлга киритиш учун тер тўкиб ҳаракат қилинади. Аммо баъзи вақтларда уни тер тўкмасдан, қийинчиликсиз қўлга киритиш ҳам мумкин бўлади. Қиш фасли ана шундай қийинчилик ва машаққатларсиз кўплаб ажр-мукофотларни қўлга киритиш фурсатидир.
☝️Бу фасл, айниқса толиби илмлар учун ниҳоятда аҳамиятлиди. ☝️
Шу маънода баҳор фаслини деҳқонлар учун уруғ қадаш мавсуми бўлганидек, қиш фаслини толиби илмлар учун илм эгаллаш мавсумидир, дейиш мумкин.
Мўминлар баҳори бўлган ушбу фаслни гўзал амаллар билан ўтказиш бахтига Аллоҳ таоло барчаларимизни муваффақ қилсин.?
"Динимиз аҳкомлари" китобидан
Туркиянинг нуфузли таҳлил маркази ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) мамлакатимизда виждон эркинлигини таъминлаш, диний таълимни такомиллаштириш, ислом меросини илмий асосда ўрганиш ва жаҳонга танитишга қаратилган кенг қамровли ишларга юқори баҳо берди.
Туркиянинг нуфузли таҳлил маркази ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) Ўзбекистонда сўнгги йилларда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотларга бағишланган таҳлилий мақола эълон қилди.
“Янги Ўзбекистон: Диний соҳадаги ислоҳотларнинг муваффақият формуласи” деб номланган ушбу таҳлилий мақолада мамлакатимизда виждон эркинлигини таъминлаш, диний таълимни такомиллаштириш, ислом меросини илмий асосда ўрганиш ва жаҳонга танитишга қаратилган кенг қамровли ишларга юқори баҳо берилган.
ANKASAMга кўра, Ўзбекистонда қабул қилинган янги сиёсат ва инсон қадрини устувор қиймат сифатида белгилаган ёндашув сўнгги етти йилда диний соҳада чуқур, тизимли ислоҳотларни амалга оширишга пойдевор бўлди. Хусусан, таҳлилчиларнинг томонидан давлат ва дин муносабатларини демократия ва маърифат асосида қайта йўлга қўйиш, диний таълим муассасаларини халқаро андозаларга мос равишда ривожлантириш, илм-фан ва маърифатни ислом дини билан уйғунлаштириш йўлидаги саъй-ҳаракатлар эътироф этилган.
Мақолада айни пайтда Ўзбекистонда фаолият юритаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий ва Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказлари, Ҳадис илми мактаби, Мир Араб олий мадрасаси, Ўзбекистон халқаро ислом академияси каби муассасаларнинг фаолияти, улар орқали ислом динининг ҳақиқий инсонпарварлик ва маърифий моҳияти кенг ёритилаётгани таъкидланган. Ушбу марказлар фақат диний эмас, балки илмий-тадқиқот, маданий-тарихий меросни сақлаш ва оммалаштириш вазифасини ҳам бажармоқда.
ANKASAM таҳлилига кўра, Янги Ўзбекистонда амалга оширилаётган диний-маърифий ислоҳотларнинг муваффақияти – бу сиёсий ирода, стратегияли ёндашув, илмий асос ва халқаро ҳамкорликни ўзида уйғунлаштирган моделдир. Шу жиҳатдан, Ўзбекистон тажрибаси минтақа давлатлари ва ислом олами учун ўрганишга арзийдиган намуналардан бири сифатида эътироф этилмоқда.
ANKASAM каби халқаро нуфузга эга таҳлил марказлари томонидан бу каби таҳлилий мақолалар эълон қилиниши Ўзбекистонда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг очиқлиги, халқаро стандартларга мослиги ва жаҳон ҳамжамияти томонидан эътироф этилаётганини яна бир бор тасдиқлайди.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа