Агар сиз битта тилни яхши биламан десангиз, жуда ҳам хурсанд бўлиб кетманг. Чунки сиз камчилик томондасиз. Бугунги кунда дунё аҳолиси 8 миллиард 123 миллион 605 минг 250 кишидан (2023 йил, октябр) кўпроқни ташкил этади. Ўша инсонларни ўртача 60%-75 % фоизи, ResearchGate маълумотига кўра, ўз она тилидан ташқари яна бир хорижий тилни билади.
Дунё аҳолисининг 13% эса 3 та тилда сўзлашар экан. Умуман олганда, оддий инсон умри давомида 10 та тилни ўзлаштириши мумкин экан. Уларни лингвистлар тилида гиперполиглот деб аталади.
Болалар бир вақтда 4 та тилни ўрганиши мумкин. Бу тавсия этиладиган максимум, энг кўп даражадир. Нейробиолог мутахассислар бу рақамни, яъни, 4 тагача тилни болага фақат 5 ёшгача ўргатиш мумкин деб ҳисоблайдилар.
Лингвистларнинг таъкидлашича, кишига ўрганаётган чет тилида 1000тача сўз ёд олиши китоб ўқиш учун етарли заҳирадир. Лингвист Татьяна Слесаревани айтишича, оддий матнни 75% мазмунини тушунишга кишига 1000 та сўз билиши, ушбу кўрсаткични 85% кўтариш учун эса ўша тилда 2000тача сўзни ёд билиши кифоядир.
Бобур Аҳмад тайёрлади.
Президент Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирларига оид Фармонни имзолади.
Ҳужжат Конституциявий суд фаолиятини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқиш, фуқароларнинг конституциявий одил судловга эришиш имкониятларини кенгайтириш ҳамда суд ишларини юритишда шаффофлик ва самарадорликни оширишга қаратилган. Унда қуйидагилар назарда тутилган:
– фуқаролар ва юридик шахсларнинг Конституциявий судга мурожаат қилиш тартиб-таомилларини соддалаштириш, ортиқча бюрократик тўсиқларни бартараф этиш;
– конституциявий шикоят институтини такомиллаштириш ва суд ҳимоясини кучайтириш;
– давлат органлари фаолияти устидан таъсирчан конституциявий назоратни таъминлаш;
– 2026–2027 йилларда Конституциявий суд фаолиятини рақамлаштириш дастурини амалга ошириш;
– суд ишларини юритишда "Э-КСУД" ахборот тизимини жорий этиш, электрон мурожаатлар, онлайн кузатув ва видеоконференсия орқали суд мажлисларида иштирок этиш имкониятларини яратиш;
– суд мажлисларини жонли эфирда узатиш, аудиоёзув орқали қайд этиш ва электрон баённомаларни шакллантириш;
– давлат органлари ахборот тизимлари билан интеграция орқали фуқаролар ва тадбиркорларни ортиқча овора қилмасдан зарур маълумотларни электрон шаклда олиш амалиётини жорий этиш.
Фармон Конституция устуворлигини таъминлаш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш ҳамда суд тизимида замонавий, очиқ ва халққа яқин механизмларни жорий этишга хизмат қилади.